Ung thư bắt đầu khi các tế bào trong cơ thể bắt đầu phát triển ngoài tầm kiểm soát và lấn át các tế bào bình thường. Tế bào ở bất kỳ bộ phận nào của cơ thể đều có thể trở thành ung thư và lan sang các khu vực khác. Để biết thêm về cách thức ung thư phát triển và lây lan, hãy xem "Ung thư là gì?".
Các loại ung thư phát triển ở trẻ em thường khác với các loại phát triển ở người lớn. Xem thêm "Sự khác biệt giữa ung thư ở người lớn và trẻ em".
U nguyên bào thần kinh (Neuroblastoma) bắt đầu phát triển sớm ở một số loại tế bào thần kinh nhất định, thường được tìm thấy trong phôi thai hoặc bào thai. (Thuật ngữ "Neuro" có nghĩa là thuộc hệ thần kinh, còn "blastoma" ý nói đến một loại ung thư ảnh hưởng đến các tế bào chưa trưởng thành hoặc đang phát triển). Loại ung thư này thường xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, hiếm gặp ở trẻ trên 10 tuổi.
Để hiểu về u nguyên bào thần kinh, cần biết về hệ thần kinh giao cảm, đây là nơi bắt đầu của những khối u này.
Hệ thần kinh giao cảm (SNS)
Não, tủy sống và các dây thần kinh (chi phối tất cả các vùng của cơ thể) đều là một phần của hệ thần kinh. Hệ thần kinh có chức năng điều khiển suy nghĩ, hành động, cảm giác và phối hợp.
Ngoài ra, một phần hệ thần kinh còn kiểm soát các chức năng không theo nhận thức của con người (gọi là hệ thần kinh tự chủ), chẳng hạn như nhịp tim, nhịp thở, huyết áp, tiêu hóa và các chức năng khác.
Hệ thần kinh giao cảm là một phần của hệ thần kinh tự chủ. Bao gồm:
- Các sợi thần kinh chạy dọc theo hai bên tủy sống.
- Hạch thần kinh (hay cụm tế bào thần kinh) nằm dọc theo đường đi của sợi thần kinh.
- Tế bào có chức năng giống thần kinh giao cảm được tìm thấy trong tủy (trung tâm) của tuyến thượng thận. Tuyến thượng thận là tuyến nhỏ nằm trên mỗi quả thận, có nhiệm vụ tiết ra các hormone (như Adrenaline [Epinephrine]) giúp kiểm soát nhịp tim, huyết áp, lượng đường trong máu và đáp ứng stress của cơ thể.
Các tế bào chính tạo nên hệ thần kinh được gọi là tế bào thần kinh hay tế bào neuron. Những tế bào này tương tác với các loại tế bào khác trong cơ thể bằng cách giải phóng một lượng nhỏ hormone. Tương tự, các tế bào u nguyên bào thần kinh cũng có thể giải phóng một số hormone gây các triệu chứng ở bệnh nhân (xem Dấu hiệu và Triệu chứng của U nguyên bào thần kinh).
U nguyên bào thần kinh (Neuroblastoma)
U nguyên bào thần kinh là bệnh ung thư bắt đầu từ các tế bào thần kinh chưa trưởng thành (được gọi là nguyên bào thần kinh) của hệ giao cảm, vì vậy có thể được tìm thấy ở bất cứ đâu dọc theo hệ thống này.
- Hầu hết các u nguyên bào thần kinh bắt đầu từ các hạch giao cảm ở vùng bụng, khoảng một nửa số này xuất phát từ tuyến thượng thận.
- Đa số phần còn lại có thể xuất hiện ở các hạch giao cảm gần đốt sống cổ, đốt sống ngực hoặc vùng chậu.
- Một số trường hợp hiếm gặp, u nguyên bào thần kinh lan rộng đến mức các bác sĩ không thể xác định được vị trí bắt đầu.
- Một số u nguyên bào thần kinh có thể phát triển nhanh hoặc chậm. Đôi khi, ở trẻ nhỏ, các tế bào ung thư chết một cách vô căn và khối u tự biến mất. Trong một số trường hợp khác, các tế bào có thể trưởng thành thành tế bào hạch bình thường và ngừng phân chia (dẫn đến u hạch lành tính).
Các khối u hệ thần kinh tự chủ khác ở trẻ em
Không phải tất cả các khối u thuộc hệ thần kinh tự chủ ở trẻ đều ác tính (ung thư). Tuy nhiên, có những khối u bao gồm cả tế bào không ung thư và tế bào ung thư.
- Ganglioneuroma là một khối u lành tính (không phải ung thư) được tạo thành từ các tế bào hạch trưởng thành và tế bào vỏ bao thần kinh.
- U hạch nguyên bào thần kinh là một khối u có cả phần ác tính và phần lành tính. Nó chứa các nguyên bào thần kinh (tế bào thần kinh chưa trưởng thành) có thể phát triển và lan rộng bất thường, tương tự như u nguyên bào thần kinh, cũng như các vùng mô trưởng thành, phát triển tương tự u hạch.
- U hạch nguyên bào thần kinh thường được loại bỏ bằng phẫu thuật và kiểm tra tính chất dưới kính hiển vi tìm tế bào ác tính (nếu không có thì khối u trở thành u hạch). Nếu chẩn đoán cuối cùng là u hạch thì không cần điều trị thêm. Ngược lại, nếu đây là u nguyên bào thần kinh, thì các bước điều trị sẽ theo phác đồ u nguyên bào thần kinh.
