Việc phân nhóm bệnh bạch cầu ở trẻ đóng một vai trò rất quan trọng trong các quyết định điều trị và triển vọng của trẻ (tiên lượng). Quá trình phân nhóm (bệnh bạch cầu lympho cấp tính (ALL), bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính (AML), v.v.) bệnh bạch cầu được thực hiện dựa trên kết quả xét nghiệm mẫu máu, tủy xương hoặc hạch bạch huyết hoặc dịch não tủy (CSF), được mô tả chi tiết trong Các xét nghiệm về bệnh bạch cầu ở trẻ em.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về việc phân loại bệnh bạch cầu của con bạn, hãy đặt câu hỏi để được bác sĩ giải đáp.
Bệnh bạch cầu lympho cấp tính (lymphoblastic) (ALL)
Bệnh bạch cầu lympho cấp tính (ALL) là một bệnh ung thư phát triển nhanh, bắt nguồn từ các nguyên bào lympho. Một số phân nhóm của ALL, chủ yếu dựa trên:
- Loại tế bào lympho ảnh hưởng (thường là tế bào B hoặc tế bào T) và độ trưởng thành của tế bào. Đây được gọi là dấu ấn miễn dịch tế bào của bệnh bạch cầu.
- Các đột biến gen hoặc đột biến nhiễm sắc thể.
Bệnh bạch cầu lympho cấp tính tế bào B
Đây là dạng thường gặp nhất ở trẻ bị bệnh bạch cầu. Ngoài ra, bệnh bạch cầu lympho cấp tính tế bào B còn có một số dạng phụ. ALL tế bào B trưởng thành (còn gọi là bệnh lymphôm Burkitt), là một dạng phụ hiếm gặp, về cơ bản giống với u lympho Burkitt (một loại u lympho không Hodgkin) nên thường được điều trị theo cùng một cách. (Xem Điều trị ung thư hạch không Hodgkin ở trẻ em, theo loại và giai đoạn.)
Bệnh bạch cầu lympho cấp tính tế bào T
Dạng này thường ảnh hưởng đến trẻ có độ tuổi lớn hơn so với ALL tế bào B. Bệnh bạch cầu lympho cấp tính tế bào T thường gây phì đại tuyến ức (cơ quan nhỏ nằm trước khí quản), có thể dẫn đến các vấn đề về hô hấp trong một số trường hợp. Hoặc di căn vào dịch não tủy (CSF, chất lỏng bao quanh não và tủy sống) trong giai đoạn đầu của bệnh.
Để biết thêm thông tin chi tiết về các loại phụ của bệnh bạch cầu lympho cấp tính, hãy xem Các loại phụ và yếu tố tiên lượng bệnh bạch cầu lympho cấp tính (ALL).
Ngoài các dạng phụ của ALL, các yếu tố khác cũng rất quan trọng trong việc xác định triển vọng của trẻ (tiên lượng). Những yếu tố này được mô tả cụ thể trong Các yếu tố tiên lượng bệnh bạch cầu ở trẻ em.
Bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính (AML)
Bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính (AML) là một bệnh ung thư phát triển nhanh, bắt nguồn từ một trong các loại tế bào tủy xương sớm (chưa trưởng thành):
- Nguyên bào tủy (Myeloblast): thường biệt hóa thành bạch cầu hạt (bao gồm: bạch cầu trung tính, bạch cầu ái toan và bạch cầu ưa bazơ).
- Nguyên bào đơn nhân (Mono bào): biệt hóa thành bạch cầu đơn nhân và đại thực bào.
- Nguyên hồng cầu huyết (Erythroblast): biệt hóa thành tế bào hồng cầu.
- Nguyên bào nhân khổng lồ (Megakaryoblast): biệt hóa thành megakaryocyte, tế bào tạo ra tiểu cầu.
Bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính có nhiều loại phụ, phân loại chủ yếu dựa trên:
- Loại tế bào tủy xương bị ảnh hưởng và mức độ trưởng thành của tế bào (dấu ấn miễn dịch tế bào của bệnh bạch cầu).
- Các đột biến gen hoặc đột biến nhiễm sắc thể.
- Liên quan đến việc điều trị ung thư sớm (bằng hóa trị hoặc xạ trị).
- Trẻ bị bệnh bạch cầu có hội chứng Down.
Bệnh bạch cầu cấp tính nguyên bào nuôi (APL) là một loại phụ đặc biệt của AML. Các tiếp cận và điều trị khác với các dạng phụ còn lại của AML và thường xu hướng có triển vọng tốt hơn.
Để biết thêm thông tin chi tiết về các loại phụ của AML, hãy xem Các loại phụ và yếu tố tiên lượng của bệnh bạch cầu cấp dòng tủy (AML).
Ngoài các dạng phụ của AML, các yếu tố khác cũng rất quan trọng trong việc xác định triển vọng của trẻ (tiên lượng). Những yếu tố này được mô tả cụ thể trong Các yếu tố tiên lượng bệnh bạch cầu ở trẻ em.
Bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính (CML)
Bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính (CML) là một bệnh ung thư phát triển chậm, bắt nguồn từ các tế bào tủy xương dạng tủy giai đoạn đầu (chưa trưởng thành). CML không phổ biến ở trẻ em, nhưng vẫn có thể xảy ra.
Bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính không có dạng phụ. Thay vào đó, quá trình phát triển của CML thường có 3 giai đoạn, chủ yếu dựa trên số lượng tế bào bạch cầu chưa trưởng thành - nguyên bào tủy (hoặc nguyên bào) - được tìm thấy trong máu hoặc tủy xương. Bệnh thường phát triển thành các giai đoạn tiến triển theo thời gian.
Giai đoạn mãn tính của CML
Đây là giai đoạn sớm nhất của bệnh, trẻ thường có các triệu chứng khá nhẹ (nếu có) và bệnh thường đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị tiêu chuẩn. Hầu hết trường hợp đều đang ở giai đoạn mãn tính khi được chẩn đoán.
Giai đoạn tăng tốc của CML
Trẻ có thể có các triệu chứng như sốt, đổ mồ hôi về đêm, kém ăn và sụt cân. Giai đoạn này có thể không đáp ứng tốt với điều trị như giai đoạn mãn tính.
Giai đoạn blast (còn gọi là giai đoạn cấp tính hoặc giai đoạn bùng phát) của CML
Trong giai đoạn này, các tế bào ung thư máu thường lan đến các mô và cơ quan bên ngoài tủy xương. Trẻ mắc phải giai đoạn này thường sốt, kém ăn, sụt cân. Đối với giai đoạn này, CML hoạt động giống như một bệnh bạch cầu cấp tính tích cực (AML hoặc ALL).
Để biết thêm thông tin chi tiết về các giai đoạn của CML, hãy xem Các giai đoạn của bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính.
