Mặc dù nhiều yếu tố nguy cơ gây ung thư da tế bào đáy và vảy đã được tìm thấy, nhưng chưa chắc đây là những tác nhân chính gây ra căn bệnh ung thư này.
Hầu hết các ca bệnh ung thư da tế bào đáy và vảy là do tiếp xúc tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời quá quá nhiều và không bảo vệ da đúng cách, cũng như các nguồn nhân tạo khác như giường tắm nắng.
Tia UV có thể làm hỏng DNA bên trong tế bào da. DNA là chất hóa học trong mỗi tế bào tạo nên gen, chúng kiểm soát cách thức hoạt động của tế bào. Chúng ta thường giống cha mẹ của mình vì họ là nguồn DNA của chúng ta. Tuy nhiên DNA lại gây ảnh hưởng đến cơ thể nhiều hơn chúng ta nghĩ, không chỉ là vẻ bề ngoài.
Một số gen kiểm soát thời điểm khi các tế bào phát triển, phân chia để tạo ra các tế bào mới và tế bào chết:
- Các gen giúp các tế bào phát triển, phân chia hoặc tồn tại được gọi là gen sinh ung thư.
- Các gen duy trì sự phát triển của tế bào bằng cách làm chậm quá trình phân chia tế bào hoặc khiến tế bào chết vào đúng thời điểm được gọi là gen ức chế khối u.
Ung thư có thể được gây ra bởi những thay đổi DNA (đột biến) làm bật gen sinh ung hoặc tắt gen ức chế khối u. Điều này có thể dẫn đến các tế bào phát triển ngoài tầm kiểm soát.
Mặc dù các nhà nghiên cứu vẫn chưa hiểu rõ tất cả những thay đổi DNA dẫn đến ung thư da tế bào đáy hoặc tế bào vảy, nhưng họ đã phát hiện thấy nhiều bệnh ung thư da, các tế bào có những thay đổi trong gen ức chế khối u.
TP53 là gen thường bị thay đổi nhất trong ung thư da tế bào vảy. Gen này làm cho các tế bào có DNA bị tổn hại và chết. Khi TP53 bị thay đổi, các tế bào bất thường này có thể sống lâu hơn và trở thành ung thư.
PTCH1 hoặc PTCH2 là các gen thường bị đột biến trong ung thư da tế bào đáy, đây là một phần của "con đường truyền tín hiệu hedgehog" trong tế bào. Những gen ức chế khối u này thường giúp kiểm soát sự phát triển của tế bào, vì vậy những thay đổi ở một trong những gen này có thể khiến tế bào phát triển ngoài tầm kiểm soát. Những người mắc hội chứng nevus tế bào đáy (hội chứng Gorlin), thường được di truyền từ cha mẹ và dẫn đến bệnh ung thư da tế bào đáy, đều có gen PTCH1 bị thay đổi trong tất cả các tế bào của cơ thể họ.
Tuy nhiên đây không phải là những thay đổi gen duy nhất đóng vai trò trong sự phát triển của ung thư da. Mà còn nhiều điều khác nữa.
Những người mắc bệnh khô da sắc tố (Xeroderma pigmentosum - XP) có nguy cơ cao bị ung thư da. Đây là một tình trạng hiếm gặp, di truyền do sự thay đổi một trong các gen XP (ERCC), dẫn đến khiếm khuyết ở một trong những Protein thường giúp sửa chữa tổn thương DNA, vì thế họ thường phát triển nhiều bệnh ung thư trên những vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Mối liên hệ giữa ung thư da tế bào vảy và nhiễm một số loại virus u nhú ở người (HPV) cũng liên quan đến DNA và gen. Những loại virus này có gen ảnh hưởng đến các Protein điều hòa tăng trưởng của các tế bào da bị nhiễm bệnh. Điều này khiến các tế bào da phát triển quá mức và không chết và trở thành ung thư.
Các nhà khoa học đang nghiên cứu các mối liên hệ khác giữa sự thay đổi DNA và ung thư da. Việc hiểu rõ hơn về cách DNA bị tổn hại dẫn đến ung thư da có thể được sử dụng để thiết kế các phương pháp điều trị nhằm khắc phục hoặc sửa chữa tổn thương đó.
