Một số phương pháp khác ngoài phẫu thuật có thể được sử dụng trong điều trị tiền ung thư hoặc ung thư da tế bào đáy và vảy giai đoạn đầu. Bao gồm:
- Phương pháp áp lạnh.
- Liệu pháp quang động (PDT).
- Hóa trị tại chỗ.
- Các chất điều chỉnh phản ứng miễn dịch.
- Phẫu thuật bằng tia la-ze.
- Lột da bằng hóa chất.
Những phương pháp nêu trên đều là điều trị cục bộ, thậm chí một số phương pháp được mô tả như một dạng phẫu thuật, vì chúng phá hủy một vùng mô cơ thể được nhắm mục tiêu. Nhưng những phương pháp này khác với phẫu thuật vì chúng không sử dụng dao mổ và cắt vào da.
Phương pháp áp lạnh (phẫu thuật lạnh)
Đây là phương pháp được các bác sĩ sử dụng thường xuyên nhất trong điều trị cho các tình trạng tiền ung thư như dày sừng quang hóa, ung thư biểu mô tế bào đáy giai đoạn đầu và ung thư biểu mô tế bào vảy giai đoạn đầu.
Với phương pháp điều trị này, bác sĩ sẽ dung nitơ lỏng để làm đông khối u và tiêu diệt tế bào. Liệu trình này sẽ được lập lại một vài lần trong một lần thăm khám. Sau điều trị, vùng da chết sẽ sưng lên, phồng rộp và đóng vảy.
Vết thương có thể chảy dịch trong một thời gian và mất một hoặc hai tháng để chữa lành. Nó sẽ để lại sẹo và vùng da được điều trị có thể nhợt nhạt hơn sau khi điều trị.
Liệu pháp quang động (PDT)
Liệu pháp quang đông có thể được sử dụng để điều trị dày sừng quang hoá. Nhưng vai trò chính của liệu pháp này trong điều trị ung thư da tế bào đáy và vảy vẫn cần được xác định.
Phương pháp này sử dụng một loại thuốc bôi lên da dưới dạng gel hoặc dạng lỏng. Thuốc thu thập các tế bào khối u trong vài giờ hoặc vài ngày, sau đó thuốc chuyển đổi thành một chất hoá học khác khiến các tế bào nhạy cảm với một số loại ánh sáng. Sau đó, một nguồn sáng đặc biệt được tập trung vào (các) khối u, và sẽ giết chết các tế bào. Một lựa chọn khác để kích hoạt thuốc, đặc biệt là khi cần điều trị các vùng da lớn, là để người bệnh ra ngoài ánh sáng mặt trời trong một khoảng thời gian cụ thể (được gọi là PDT ánh sáng).
Tuy nhiên, liệu pháp quan đông có thể gây mẩn đỏ và sưng tấy trên vùng da được điều trị. Một tác dụng phụ khác là khiến bệnh nhân nhạy cảm với ánh sáng mặt trời trong một thời gian, vì vậy nếu bạn đang sử dụng liệu pháp này hãy thực hiện những biện pháp phòng ngừa để tránh bị bỏng nắng nghiêm trọng.
Hóa trị tại chỗ
Hóa trị là liệu pháp sử dụng các loại thuốc tiêu diệt tế bào ung thư. Hóa trị tại chỗ có nghĩa là dùng những loại thuốc chống ung thư được bôi trực tiếp lên da (thường ở dạng kem hoặc thuốc mỡ) thay vì dung thuốc bằng dạng uống hoặc tiêm vào tĩnh mạch.
5-fluorouracil (5-FU - với các biệt dược như Efudex, Carac và Fluoroplex): Loại thuốc thường được sử dụng nhất trong hoá trị tại chỗ cho bệnh dày sừng quang hóa, cũng như một số bệnh ung thư da như ung thư biểu mô tế bào đáy và ung thư biểu mô tế bào vảy. Tần suất sử dụng thuốc thường một hoặc hai lần một ngày trong vài tuần.
Khi bôi trực tiếp lên da, 5-FU tiêu diệt các tế bào khối u bên trên hoặc gần bề mặt da, tuy nhiên thuốc không thể tiếp cận đến các tế bào ung thư sâu hơn trong da hoặc những tế bào đã di căn đến các cơ quan khác. Vì lý do này, 5-FU thường chỉ được sử dụng cho các tình trạng tiền ung thư như dày sừng quang hóa và một số bệnh ung thư da trên bề mặt.
Vì thuốc chỉ bôi ngoài da, không lan ra khắp cơ thể nên không gây tác dụng phụ như hóa trị toàn thân (điều trị ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể). Tuy nhiên thuốc có thể khiến cho vùng da điều trị đổ lên và rất nhạy cảm trong vài tuần. Vì thế bác sĩ có thể kê đơn cho bạn một số loại thuốc bôi khác để giảm tình trạng này (nếu cần). Ngoài ra, 5-FU có thể khiến cho da nhạy cảm với ánh nắng, vì vậy các vùng da được trị liệu phải được bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời trong một vài tuần để tránh tình trạng cháy nắng sau khi sử dụng kem này.
Với những người mắc chứng bệnh thiếu DPD (chiếm tỷ lệ rất nhỏ), khiến cơ thể họ khó phân huỷ và loại bỏ 5-FU. Điều này có thể dẫn đến các tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc thậm chí đe dọa tính mạng. Nếu bạn đang sử dụng 5-FU và có bất kỳ phản ứng nào ngoài những điều đã nêu ở trên, hãy thông báo cho bác sĩ hoặc y tá của bạn ngay lập tức.
Diclofenac (Solaraze): Một loại gel có chứa thuốc Diclofenac đôi khi được sử dụng để điều trị dày sừng quang hoá. Thuốc này là một phần của nhóm thuốc chống viêm không steroid (NSAID), bao gồm Aspirin và Ibuprofen. Chúng được bôi hai lần mỗi ngày trong 2 hoặc 3 tháng. Tác dụng phụ của thuốc ít nghiêm trọng hơn 5-FU, nhưng thuốc có thể mất nhiều thời gian hơn để phát huy tác dụng.
Ingenol mebutate (Picato): Đây là một loại gel được sử dụng để điều trị dày sừng quang hoá có thể hoạt động nhanh hơn các loại gel bôi khác. Thuốc được sử dụng hàng ngày trong 2 hoặc 3 ngày. Chúng có thể gây ra các phản ứng gây khó chịu trên da, nhưng tình trạng này sẽ biến mất trong vòng một tuần kể từ khi bắt đầu điều trị.
Các chất điều chỉnh phản ứng miễn dịch
Một số loại thuốc có thể tăng cường phản ứng miễn dịch của cơ thể chống lại ung thư, khiến khối u thu nhỏ và biến mất.
Imiquimod (Zyclara) là một loại kem có thể được sử dụng trong điều trị dày sừng quang hoá và bệnh ung thư biểu mô tế bào đáy giai đoạn đầu. Thuốc làm cho hệ thống miễn dịch phản ứng với tổn thương da và phá hủy nó. Thuốc được bôi ít nhất một vài lần một tuần trong vài tuần, tuy nhiên tần suất sử dụng có thể khác nhau tuỳ vào tình trạng của bệnh nhân. Giống như các sản phẩm bôi ngoài da khác, thuốc có thể gây phản ứng da nghiêm trọng ở một số trường hợp hoặc cũng có thể gây ra các triệu chứng giống như cúm.
Interferon là một phiên bản nhân tạo của một protein hệ miễn dịch. Thuốc có thể được tiêm trực tiếp vào khối u để tăng cường phản ứng miễn dịch chống lại nó. Loại thuốc này cũng có thể là một lựa chọn cho những bệnh nhân không thể phẫu thuật, tuy nhiên thuốc lại không hiệu quả bằng các phương pháp điều trị khác.
Phẫu thuật bằng tia la-ze
Phương pháp này sử dụng một chùm ánh sáng laser để làm bốc hơi các tế bào ung thư. Đôi khi phương pháp nàu được sử dụng cho bệnh dày sừng quang hóa, ung thư biểu mô tế bào vảy tại chỗ (bệnh Bowen) và ung thư biểu mô tế bào đáy trên bề mặt da. Hiện nhiều chuyên gia vẫn chưa xác biết liệu loại điều trị này có hiệu quả như các phương pháp điều trị tiêu chuẩn hay không, tuy nhiên chúng không được sử dụng rộng rãi.
Lột da bằng hóa chất
Đối với kỹ thuật này, bác sĩ bôi một chất hóa học như axit trichloroacetic (TCA) vào khối u da, tiêu diệt các tế bào khối u trong vài ngày. Đôi khi phương pháp này được sử dụng để điều trị dày sừng quang hóa.
