Nhiều khối u ở vú thực chất là do xơ hóa hoặc u nang gây ra, đây là những bất thường trong mô tuyến vú không liên quan đến ung thư (lành tính) mà một số phụ nữ có thể mắc phải trong cuộc sống. Những bất thường này đôi khi được gọi là những thay đổi sợi bọc tuyến vú hay bệnh xơ nang tuyến vú.
Bất kỳ phụ nữ nào cũng có thể mắc bệnh u xơ tuyến vú, nhưng đa số thường xảy ra ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Chứng u xơ tuyến vú có thể xuất hiện ở 1 hoặc cả 2 bên vú.
Xơ hóa.
Xơ hóa là sự tạo sẹo hoặc dây chằng từ một lượng lớn mô sợi hoặc collagen trong mô bất kỳ. Cục u xơ tạo cảm giác rắn chắc, căng tức, đau khi chạm vào.
U nang.
U nang là cấu trúc dạng túi chứa đầy chất lỏng, có hình tròn hoặc bầu dục bên trong vú. Thường là một khối u tròn, di động, có thể cảm thấy mềm khi chạm vào. Bất kỳ độ tuổi nào cũng có thể mắc bệnh nhưng thường gặp nhất ở phụ nữ sau 40 tuổi. Sự thay đổi về hormone hàng tháng trong cơ thể khiến u nang to ra và gây đau nhiều hơn, do đó cần phải để ý đến những bất thường trước kỳ kinh nguyệt.
U nang được tạo thành từ sự tích tụ chất lỏng trong tuyến vú. Các vi nang (u nang nhỏ và siêu nhỏ) quá nhỏ để có thể cảm nhận được, chúng ta chỉ có thể tìm thấy bằng cách quan sát mô dưới kính hiển vi. Nếu chất lỏng tiếp tục tích tụ, những nang lớn (u nang lớn) có thể hình thành. Chúng có đường kính từ 2.5-5cm do đó có thể cảm nhận một cách dễ dàng.
Chẩn đoán.
Thông thường, những thay đổi về u xơ được chẩn đoán dựa trên các triệu chứng, chẳng hạn như xuất hiện khối u, tình trạng sưng, nhạy cảm hoặc đau ở vú. Những triệu chứng này có thể trở nên tệ hơn trước kỳ kinh nguyệt cũng như thay đổi trong các giai đoạn khác nhau của chu kỳ. Bạn có thể sờ thấy u vú hoặc các đám lổn nhổn không đều kèm tình trạng núm vú tiết dịch trong hoặc hơi đục.
Đôi khi, một trong những khối u cảm giác cứng chắc hơn hoặc xuất hiện những đặc điểm có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư vú. Do đó cần thực hiện siêu âm để xác định xem đây là u rắn hay u chứa chất lỏng (được gọi là u nang đơn giản). U nang đơn giản thường không phải là một vấn đề đáng bận tâm. Nhưng nếu kết quả siêu âm cho thấy đây là khối u rắn hoặc khối u chứa cả chất lỏng và rắn (u nang phức tạp), có thể phải tiến hành sinh thiết để chắc chắn rằng đây không phải ung thư.
Xơ hóa và u nang ảnh hưởng đến nguy cơ mắc ung thư vú như thế nào?
Cả xơ hóa hay u nang đơn giản đều không làm tăng nguy cơ phát triển bệnh ung thư vú. Tuy nhiên, các u nang phức tạp lại là một vấn đề hoàn toàn khác, vì khả năng thấp chúng có thể chứa tế bào ung thư hoặc là nguy cơ phát triển ung thư sau này, tất cả phụ thuộc vào kết quả thu được tại thời điểm tiến hành sinh thiết.
Phương pháp điều trị.
Dịch nang không cần phải loại bỏ trừ khi bạn cảm thấy khó chịu. Để có thể xác nhận chẩn đoán cần tiến hành dẫn lưu dịch nang thông qua một cây kim mảnh, rỗng được đặt vào u nang. Loại bỏ chất lỏng có thể làm giảm áp lực cũng như làm dịu cơn đau trong một khoảng thời gian. Sau dẫn lưu, dịch vẫn có thể được tiết ra lại sau một thời gian, tuy nhiên u nang có thể biến mất theo thời gian. Trong trường hợp u nang tiếp tục quay trở lại và gây ra các triệu chứng nhất định, thực hiện phẫu thuật để loại bỏ u nang có thể là một lựa chọn phù hợp.
Hầu hết những bệnh nhân xơ nang tuyến vú không có các triệu chứng khó chịu sẽ không cần tiến hành điều trị, tuy nhiên họ sẽ được theo dõi sát sao và chặt chẽ. Để giảm đau và khó chịu, hãy lựa chọn những loại áo ngực hỗ trợ, vừa với khuôn ngực, đắp khăn ấm hoặc chườm lạnh hay sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn.
Một số phụ nữ cho biết các triệu chứng đau tức ngực có sự cải thiện nếu họ tránh hấp thu caffein cũng như các chất kích thích khác có trong cà phê, trà, sô cô la và nhiều loại nước ngọt. Các nghiên cứu chưa tìm thấy mối liên kết cụ thể, nhưng rất nhiều phụ nữ thấy rằng việc ngưng sử dụng những thực phẩm cũng như các loại nước uống này là một phương án đáng để thử.
Chính vì tình trạng vú bị sưng vào cuối chu kỳ kinh nguyệt, một số bác sĩ khuyên dùng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen hoặc ibuprofen hoặc các loại thuốc khác. Có đề xuất rằng một số loại vitamin hay thực phẩm chức năng làm từ thảo dược có thể hạn chế các triệu chứng, tuy nhiên đều được chứng minh là không có hiệu quả và một số trong chúng còn có thể gây ra các tác dụng phụ nếu sử dụng quá liều. Một số bác sĩ khác thì kê đơn các hormone, chẳng hạn như thuốc tránh thai, tamoxifen hoặc androgens (kích thích tố nam). Nhưng những loại thuốc này thường chỉ được sử dụng đối với những trường hợp nặng bởi vì chúng cũng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng.
