Phẫu thuật ung thư vú

Hầu hết phụ nữ mắc ung thư vú đều phải trải qua một số phẫu thuật nhất định trong suốt quá trình điều trị gồm nhiều loại được tiến hành tùy vào tình trạng mỗi người. Ví dụ như:

• Loại bỏ ung thư càng rộng càng tốt (phẫu thuật bảo tồn vú hay cắt bỏ vú). 
• Kiểm tra mức độ di căn của khối u (gồm kỹ thuật sinh thiết hạch lính gác - sentinel lymph node biopsy hay bóc tách hạch nách - axillary lymph node dissection).
• Khôi phục hình dạng vú sau điều trị ung thư (phẫu thuật tái tạo vú).
• Điều trị giảm nhẹ các triệu chứng ung thư giai đoạn muộn.

Tùy vào tính chất bệnh mỗi người cũng như tiền sử nếu có mà bác sĩ sẽ đề nghị những phẫu thuật phù hợp hoặc bạn có thể tự lựa chọn sau khi được tư vấn. Điều thiết yếu là trao đổi về những mong muốn của bạn để có thể bàn luận cùng bác sĩ đưa ra được phương án tốt nhất.

Phẫu thuật loại bỏ ung thư vú 

Gồm 2 loại chính:

• Phẫu thât bảo tồn vú (cắt bỏ khối u, cắt bỏ một phần tư hay một phần vú) là phương pháp chỉ cắt bỏ phần vú mang ung thư gồm khối u và một số mô bình thường xung quanh. Cắt bỏ bao nhiêu còn tùy thuộc vào vị trí và kích thước khối u và nhiều yếu tố khác.
• Cắt bỏ vú là phẫu thuật loại bỏ toàn bộ vú bao gồm cả tất cả mô vú, có thể kèm các mô lân cận khác. Một số phụ nữ có thể phải cắt bỏ cả hai vú.

Lựa chọn giữa phẫu thuật bảo tồn vú và phẫu thuật cắt bỏ vú

Nhiều phụ nữ mắc ung thư giai đoạn đầu có thể lựa chọn giữa phẫu thuật bảo tồn vú và cắt bỏ vú. Ưu điểm chính của kỹ thuật bảo tồn vú là có thể giữ lại phần lớn tuyến vú. Tuy nhiên hầu hết các trường hợp đều cần tiến hành xa trị sau đó. Đối với những bệnh nhân giai đoạn đầu thì tỷ lệ cần xạ trị thấp hơn.

Dù vậy, trong một số trường hợp, tùy vào loại ung thư, kích thước khối u, những điều trị trước đó cũng như một số yếu tố khác mà cần thiết phải lựa chọn phẫu thuật cắt bỏ vú.

Một số phụ nữ có thể lo lắng rằng việc phẫu thuật loại bỏ ung thư giới hạn nhỏ có thể làm tăng nguy cơ tái phát bệnh. Tuy nhiên theo các nghiên cứu đã khảo sát hơn 20 năm cho thấy tỷ lệ sống sót giữa phẫu thuật bảo tồn vú và phẫu thuật cắt bỏ vú là như nhau.

Phẫu thuật loại bỏ các hạch bạch huyết lân cận

Để kiểm tra mức độ di căn của ung thư đến các hạch, đặc biệt là hạch nách, các bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ một hay nhiều hạch lân cận để quan sát trong phòng thí nghiệm. Đây là một bước quan trọng trong việc xác định giai đoạn ung thư. Trong đó, việc loại bỏ hạch bạch huyết có thể được thực hiện trong quá trình phẫu thuật điều trị ung thư vú hoặc được tiến hành kiểm tra riêng biệt.

Hiện nay có 2 phương pháp chính để loại bỏ các hạch bạch huyết là:

• Sinh thiết hạch bạch huyết (Sentinel lymph node biopsy - SLNB): Chỉ loại bỏ các hạch nách có khả năng lây lan đầu tiên. Việc cắt bỏ một hoặc vài hạch bạch huyết có thể giúp hạn chế tác dụng phụ từ phẫu thuật, chẳng hạn như sưng phù bạch huyết.
• Bóc tách hạch nách (Axillary lymph node dissection - ALND): loại bỏ cùng lúc nhiều hạch bạch huyết dưới cánh tay (thường ít hơn 20). Mặc dù đây là cách tốt nhất để kiểm tra hạch trong một số trường hợp nhưng không được thường được sử dụng.

Để biết thêm thông tin về những phương pháp này, hãy xem "Phẫu thuật hạch bạch huyết trong ung thư vú".

Phẫu thuật tái tạo vú (Breast reconstruction)

Một số phụ nữ sau khi điều trị ung thư vú muốn thực hiện tái tạo vú để phục hồi hình dạng tuyến vú. Trong một số trường hợp tái tạo vú bằng ghép mỡ tự thân, bệnh nhân cần cân nhắc việc thực hiện phẫu thuật chỉnh sửa vì có thể gây biến dạng một số bộ phận. 

Tùy vào tình trạng cơ thể cũng như mong muốn cá nhân mà có thể lựa chọn loại phẫu thuật tái tạo phù hợp. Bên cạnh đó, bạn còn có thể chọn cách tái tạo cùng lúc với phẫu thuật ung thư vú (tái tạo tức thì) hoặc sau điều trị (trì hoãn tái tạo).

Nếu bạn đang suy nghĩ về việc tiến hành tái tạo vú, bạn nên trao đổi với bác sĩ điều trị ung thư và cả bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ để có thể lên kế hoạch cũng như lựa chọn điều trị tốt nhất đối với tình trạng của bạn.

Để tìm hiểu về các phương pháp tái tạo vú, xem phần " Phẫu thuật tái tạo vú".

Phẫu thuật ung thư vú giai đoạn tiến triển

Mặc dù tỷ lệ điều trị hoàn toàn ung thư vú đã di căn đến các bộ phận khác bằng phẫu thuật rất thấp nhưng vẫn hữu ích trong một số trường hợp như một cách là chậm sự lây lan của ung thư hoặc giảm các triệu chứng có thể có. Ví dụ như trong các trường hợp:

• Khối u vú gây ra vết thương hở ở ngực.
• Điều trị một số khu vực ung thư đi căn, ví dụ như não.
• Khối u chèn ép tủy sống.
• Điều trị tắc nghẽn trong gan.
• Điều trị giảm đau hoặc các triệu chứng khác.

Nếu bác sĩ đề xuất tiến hành phẫu thuật đối với các trường hợp ung thư vú giai đoạn tiến triển, bạn nên hiểu rằng điều này chỉ giúp ngăn ngừa hoặc điều trị các triệu chứng.

Định vị kim dây trước phẫu thuật ung thư vú

Trong những trường hợp sờ không thấy khối u, khó tìm hoặc khó tiếp cận, các bác sĩ có thể sử dụng hình ảnh chụp quang tuyến vú hoặc siêu âm để hướng dẫn đặt kim dây vào đúng vị trí. Nếu sử dụng hình ảnh chụp quang tuyến vú, thuật ngữ thường được sử dụng là định vị kim dây dưới hướng dẫn chụp nhũ ảnh. Nếu chụp quang tuyến vú hoặc siêu âm không thành, các bác sĩ sẽ tiến hành chụp MRI để thực hiện.

Sau khi được gây tê tuyến vú, chọc kim rỗng, mỏng đến sát bờ tổn thương dưới hướng dẫn của chụp nhũ ảnh hoặc siêu âm. Sau đó luồn một sợi dây có móc nhỏ ở đầu cố định tại vị trí đó và rút kim ra. Dựa trên đường đi của sợi dây, bác sĩ có thể tìm và loại bỏ phần vú bị ung thư.

Đây có thể được coi là một phần của phẫu thuật bảo tồn vú nếu loại bỏ được tất cả khối u và không tìm thấy ung thư ở bờ rìa (biên âm tính). Trong trường hợp biên dương tính, cần phải tiến hành phẫu thuật thêm.

Cần lưu ý rằng thủ thuật khoanh vùng đôi khi được sử dụng trong phẫu thuật sinh thiết nhằm kiểm tra tính chất khối u (có phải ung thư hay không).

Ngoài ra, có nhiều cách khác để định vị khối u ttuy nhiên những kỹ thuật này còn khá mới và chưa được sử dụng rộng rãi.