Nếu nồng độ kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) cho thấy ung thư tuyến tiền liệt của người bệnh vẫn còn hoặc đã quay trở lại (tái phát) sau lần điều trị ban đầu, việc điều trị thêm vẫn có thể hữu ích. Tuy nhiên việc điều trị tiếp theo sẽ phụ thuộc vào nơi ung thư quay trở lại và phương pháp điều trị mà bạn đã thực hiện. Các xét nghiệm hình ảnh như CT, MRI hoặc xạ hình xương có thể được thực hiện để có thể phát hiện vị trí ung thư tái phát.
Ung thư vẫn còn xuất hiện trong hoặc xung quanh tuyến tiền liệt
Nếu ung thư vẫn còn và chỉ nằm trong khu vực của tuyến tiền liệt, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân thực hiện thêm điều trị.
Sau phẫu thuật: Nếu bệnh nhân đã phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt triệt để, xạ trị có thể là một lựa chọn, đôi khi có thể kết hợp cùng với liệu pháp hormone.
Sau khi xạ trị: Nếu phương pháp điều trị đầu tiên của bệnh nhân là xạ trị, các lựa chọn điều trị có thể bao gồm liệu pháp áp lạnh hoặc cắt bỏ tuyến tiền liệt triệt để, các phương pháp điều trị này được thực hiện sau khi xạ trị, và tác dụng phụ thường gặp là tiểu không tự chủ. Tuy nhiên xạ trị không phải là một lựa chọn điều trị tiềm năng vì các tác dụng phụ nghiêm trọng, mặc dù trong một số trường hợp cận xạ trị có thể là một lựa chọn như một điều trị thứ hai sau khi thực hiện bức xạ chùm tia ngoài.
Đôi khi dấu hiệu ung thư vẫn còn có thể không chính xác. Nếu dấu hiệu duy nhất của tái phát ung thư là mức PSA tăng (trái ngược với ung thư được nhìn thấy trên các xét nghiệm hình ảnh), thì một lựa chọn khác cho người bệnh có thể là giám sát tích cực thay vì điều trị tích cực. Ung thư tuyến tiền liệt thường phát triển chậm, do đó ngay cả khi ung thư quay trở lại, nó có thể không gây ra vấn đề trong nhiều năm, vì thế thời điểm điều trị tiếp theo có thể được xem xét.
Các yếu tố như PSA tăng nhanh như thế nào và điểm số Glory ban đầu của bệnh ung thư có thể giúp dự đoán ung thư có xuất hiện ở những phần xa của cơ thể và gây ra vấn đề. Nếu PSA tăng rất nhanh, một số bác sĩ có thể khuyên bạn nên bắt đầu điều trị ngay cả trước khi ung thư có thể được phát hiện trên các xét nghiệm hoặc gây ra các triệu chứng.
Theo dõi có thể là một lựa chọn lý tưởng hơn đối với một số trường hợp nhất định, chẳng hạn như những người lớn tuổi và mức độ PSA đang tăng chậm. Tuy nhiên, không phải tất cả bệnh nhân đều có thể hài lòng với phương pháp này.
Nếu PSA tăng quá nhanh, để đảm bảo điều trị cho bệnh nhân, các phương pháp điều trị tại chỗ (như phẫu thuật, xạ trị hoặc liệu pháp áp lạnh) có thể không hữu ích, liệu pháp hormone thường là lựa chọn tiếp theo. Tuy nhiên nếu liệu pháp hormone vẫn không hữu ích, người bệnh có thể thử một loại điều khác (xem ung thư tuyến tiền liệt kháng cắt tinh hoàn, bên dưới).
Ung thư đã lan rộng
Nếu ung thư đã lan ra bên ngoài tuyến tiền liệt, rất có thể nó sẽ đi đến các hạch bạch huyết gần đó, sau đó di chuyển đến xương. Ngoài ra, ung thư cũng có thể lan đến gan hoặc các cơ quan khác nhưng điều này hiếm khi xảy ra.
Khi ung thư tuyến tiền liệt đã lan đến các bộ phận khác của cơ thể (bao gồm cả xương), liệu pháp hormone có lẽ là phương pháp điều trị hiệu quả nhất. Nhưng liệu pháp này không có khả năng chữa khỏi bệnh và đến một lúc nào đó chúng có thể không còn hiệu quả nữa. Thông thường, phương pháp điều trị đầu tiên là chất chủ vận LHRH (tên viết tắt của hormon giải phóng hormon luteinizing), chất đối kháng LHRH hoặc phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn, đôi khi cùng với thuốc kháng Androgen hoặc Abiraterone. Một lựa chọn khác cùng với liệu pháp hormone cũng có thể là hóa trị liệu. Các phương pháp khác nhằm mục đích điều trị di căn xương cũng có thể được sử dụng.
Ung thư tuyến tiền liệt kháng cắt tinh hoàn và kháng hormon
Liệu pháp hormon thường rất hiệu quả trong việc thu nhỏ hoặc làm chậm sự phát triển của ung thư tuyến tiền liệt đã lan rộng, nhưng theo thời gian liệu pháp này thường trở nên kém hiệu quả. Các bác sĩ sử dụng các thuật ngữ khác nhau để mô tả ung thư không còn đáp ứng với hormone.
- Ung thư tuyến tiền liệt kháng cắt tinh hoàn (CRPC): ung thư vẫn đang phát triển mặc dù thực tế là liệu pháp hormon (cắt bỏ tinh hoàn hoặc chất chủ vận LHRH hoặc chất đối kháng) đang giữ mức Testosterone thấp trong cơ thể như mong đợi nếu tinh hoàn bị loại bỏ (gọi là mức độ cắt tinh hoàn). Chúng vẫn có thể đáp ứng với các hình thức trị liệu khác bằng hormone.
- Ung thư tuyến tiền liệt kháng hormone (HRPC): bệnh ung thư không còn được hỗ trợ bởi bất kỳ hình thức trị liệu bằng hormone nào.
Đối với những trường hợp mặc dù đã được điều trị liệu pháp hormone từ ban đầu nhưng ung thư tuyến tiền liệt vẫn phát triển, họ có thể lựa chọn nhiều phương pháp điều trị hơn so với vài năm trước.
Nếu một loại thuốc kháng Androgen không phải là một phần của liệu pháp hormone ban đầu, thuốc thường được bổ sung sau (vào thời điểm này). Nếu người bệnh đã nhận được một loại thuốc kháng Androgen nhưng ung thư vẫn đang phát triển, thì việc ngừng sử dụng thuốc kháng Androgen (trong khi tiếp tục các phương pháp điều trị bằng hormone khác) đôi khi sẽ giúp ích.
Các hình thức khác của liệu pháp hormone cũng có thể hữu ích trong một thời gian, đặc biệt là nếu ung thư gây ra ít hoặc không có triệu chứng. Chúng bao gồm Abiraterone (Zytiga), Enzalutamide (Xtandi), Apalutamide (Erleada), Darolutamide (Nubeqa), ketoconazole, Estrogen (nội tiết tố nữ) và Corticosteroid.
Các vắc-xin ung thư tuyến tiền liệt như Sipuleucel-T (Provenge) là một lựa chọn dành cho người bệnh có ít hoặc không có triệu chứng ung thư. Loại vắc-xin này có thể không làm giảm mức PSA, nhưng chúng có thể giúp người bệnh sống lâu hơn.
Đối với các trường hợp không còn đáp ứng với liệu pháp hormone ban đầu và gây ra các triệu chứng, một số lựa chọn điều trị khác có thể hữu ích. Hóa trị liệu với thuốc Docetaxel (Taxotere) thường là lựa chọn đầu tiên vì nó đã được chứng minh là giúp người bệnh sống lâu hơn, cũng như giảm đau. Nếu Docetaxel không hiệu quả hoặc ngừng hoạt động, các loại thuốc hóa học khác, chẳng hạn như Cabazitaxel (Jevtana), có thể giúp ích. Liệu pháp miễn dịch với Pembrolizumab cũng có thể là một lựa chọn sau hóa trị nếu ung thư là MSI-H hoặc dMMR. Bên cạnh đó người bệnh cũng có thể chọn một loại liệu pháp hormone khác nhau, chẳng hạn như Abiraterone, Enzalutamide hoặc Apalutamide (nếu chúng chưa được thử).
Nếu ung thư đã lan đến xương thì Bisphosphonates hoặc Denosumab thường có thể hữu ích. Những loại thuốc này có thể giúp giảm đau và thậm chí làm chậm sự phát triển ung thư ở nhiều nam giới. Các loại thuốc và phương pháp khác cũng có thể giúp kiểm soát cơn đau và các triệu chứng khác. Xạ trị chùm tia ngoài có thể giúp điều trị đau xương nếu chỉ xuất hiện ở một vài điểm. Thuốc dược phẩm phóng xạ thường có thể làm giảm đau nếu chúng đã lan rộng hơn và cũng có thể làm chậm sự phát triển của ung thư.
Nếu người bệnh đang bị các cơn đau do ung thư tuyến tiền liệt hành hạ, hãy chắc chắn rằng bác sĩ và nhóm điều trị của bạn biết về điều này.
Một số loại thuốc mới đầy hứa hẹn hiện đang được thử nghiệm chống lại ung thư tuyến tiền liệt, bao gồm vắc-xin , kháng thể đơn dòng và các loại thuốc mới khác. Bởi vì khả năng điều trị ung thư tuyến tiền liệt bằng nội tiết tố vẫn chưa đủ tốt, do đó người bệnh được khuyến khích tham gia lựa chọn điều trị mới như các thử nghiệm lâm sàng.
Thông tin điều trị ở đây không phải là chính sách chính thức và không nhằm mục đích tư vấn y tế để thay thế chuyên môn và phán đoán của nhóm điều trị ung thư. Những thông tin này nhằm giúp bạn và gia đình đưa ra quyết định sáng suốt, cùng với bác sĩ. Mặt khác bác sĩ có thể đề xuất một kế hoạch điều trị khác với các lựa chọn điều trị chung này. Đừng ngần ngại hỏi bác sĩ về các lựa chọn điều trị của bạn.
