Liệu pháp áp lạnh (còn gọi là phẫu thuật lạnh hoặc kỹ thuật áp đông) là liệu pháp sử dụng nhiệt độ rất lạnh để đóng băng và tiêu diệt các tế bào ung thư tuyến tiền liệt cũng như hầu hết tuyến tiền liệt. Mặc dù đôi khi liệu pháp này được gọi là phẫu thuật lạnh, nhưng đây không thực sự là một dạng phẫu thuật.
Khi nào sử dụng liệu pháp áp lạnh?
Đôi khi liệu pháp lạnh được sử dụng nếu ung thư tái phát sau khi xạ trị. Liệu pháp này cũng có thể là một lựa chọn điều trị cho nam giới bị ung thư ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu (có nguy cơ thấp), hoặc những trường hợp không thể phẫu thuật hay xạ trị. Tuy nhiên, đa phần các bác sĩ không sử dụng liệu pháp áp lạnh như là phương pháp điều trị đầu tiên cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt.
Liệu pháp áp lạnh được thực hiện như thế nào?
Thông thường, loại thủ thuật này được gây tê tủy sống hoặc ngoài màng cứng (nửa dưới của cơ thể bạn sẽ bị tê) hoặc gây mê toàn thân (bạn đang ngủ).
Bác sĩ sử dụng siêu âm qua trực tràng (Transrectal ultrasound - TRUS) để di chuyển một số đầu dò rỗng (kim) xuyên qua da giữa hậu môn và bìu rồi vào tuyến tiền liệt. Một luồng khí rất lạnh sau đó được đưa qua kim để đóng băng và phá hủy tuyến tiền liệt. Và để chắc chắn tuyến tiền liệt bị phá hủy mà không gây tổn hại quá nhiều đến các mô gần đó, bác sĩ sẽ cẩn thận theo dõi màn hình siêu âm trong suốt quá trình. Nước muối ấm được truyền qua một ống thông trong niệu đạo trong suốt quá trình để giữ cho nó không bị đóng băng. Ống thông được đặt tại chỗ trong vài tuần sau đó để cho bàng quang trống rỗng trong khi bạn hồi phục.
Sau khi làm thủ thuật, bạn có thể cần phải ở lại bệnh viện qua đêm, nhưng nhiều trường hợp khác có thể được về nhà trong ngày.
Liệu pháp áp lạnh ít xâm lấn hơn phẫu thuật, do đó thường mất máu ít hơn, thời gian nằm viện ngắn hơn, thời gian phục hồi nhanh hơn và ít đau hơn. Nhưng so với phẫu thuật hoặc xạ trị, các bác sĩ ít nắm được hiệu quả lâu dài của phương pháp áp lạnh. Ngoài ra liệu pháp lạnh không có thể không phải là một lựa chọn điều trị lý tưởng cho những nam giới có tuyến tiền liệt lớn.
Tác dụng phụ có thể xảy ra của liệu pháp áp lạnh
Tác dụng phụ của liệu pháp áp lạnh thường có xu hướng nghiêm trọng hơn nếu nó được thực hiện ở nam giới đã điều trị bằng xạ trị, so với những trường hợp sử dụng liệu pháp này như là hình thức điều trị đầu tiên.
Sau khi làm thủ thuật, trong 1 hoặc 2 ngày nam giới có thể xuất hiện máu trong nước tiểu, cũng như đau nhức ở khu vực đặt kim. Sưng dương vật hoặc bìu cũng là một tác dụng phụ phổ biến.
Liệu pháp áp lạnh cũng có thể ảnh hưởng đến bàng quang và trực tràng, gây đau, cảm giác nóng rát và cần phải làm trống bàng quang và ruột thường xuyên. Sau một thời gian, hầu hết nam giới phục hồi chức năng ruột và bàng quang bình thường.
Liệu pháp áp lạnh thường làm hỏng các dây thần kinh gần tuyến tiền liệt (kiểm soát sự cương cứng). Trong đó, rối loạn chức năng cương dương là tác dụng phụ phổ biến hơn sau khi điều trị bằng phương pháp áp lạnh so với phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt triệt để.
Tiểu không tự chủ (vấn đề kiểm soát nước tiểu) rất hiếm xảy ra ở nam giới điều trị bằng phương pháp áp lạnh, nhưng tình trạng này lại xảy ra phổ biến hơn ở nam giới đã điều trị bằng xạ trị.
Sau khi điều trị bằng liệu pháp áp lạnh, ít hơn 1% nam giới phát triển lỗ rò (kết nối bất thường) giữa trực tràng và bàng quang. Vấn đề hiếm gặp nhưng nghiêm trọng này có thể khiến cho nước tiểu rò rỉ vào trực tràng và thường phải phẫu thuật để phục hồi.
