Ung thư ruột non thường được phát hiện dựa vào các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh nhân. Tuy nhiên chỉ dựa vào yếu tố này hoặc một số tình trạng sức khỏe thì vẫn chưa đủ để xác định căn bệnh này. Nếu nghi ngờ khối u, bác sĩ có thể sẽ khám cho bạn và thực hiện các xét nghiệm để xác định chẩn đoán.
Lịch sử y tế và khám sức khỏe
Khi bác sĩ xem xét bệnh sử của bạn, họ sẽ đặt câu hỏi về các triệu chứng bạn gặp phải, các yếu tố nguy cơ có thể xảy ra, tiền sử gia đình và các tình trạng y tế khác. Sau đó, bác sĩ sẽ kiểm tra bạn, tập trung vào phần bụng để tìm kiếm bất kỳ sưng tấy hoặc âm thanh của ruột để tìm kiếm sự tắc nghẽn.
Xét nghiệm máu
Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị ung thư ruột non, họ có thể sẽ đề nghị bạn thực hiện một số xét nghiệm máu, chẳng hạn như:
- Công thức máu toàn bộ (CBC), đo nồng độ tế bào hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Ung thư ruột non thường gây chảy máu trong ruột, do đó có thể dẫn đến số lượng hồng cầu thấp (thiếu máu).
- Các xét nghiệm sinh hóa máu để tìm các dấu hiệu cho thấy ung thư có thể đã di căn đến gan hoặc các tình trạng khác.
Xét nghiệm X - quang đường tiêu hóa có cản quang
Đối với các xét nghiệm này, bạn sẽ được uống hợp chất Bari, để chúng phủ lên niêm mạc đường tiêu hóa (GI) và sau đó chụp X-quang. Nhờ có chất cản quang Bari, bác sĩ sẽ phát hiện bất kỳ khu vực bất thường nào trong thực quản, dạ dày và ruột. X-quang mà một phương pháp dùng tia X để tìm các khối ui ở phần trên hoặc phần dưới đường tiêu hóa, nhưng hình thức kiểm tra này lại không hữu ích trong việc tìm ra các khối u của ruột non. Trước khi có nội soi, xét nghiệm Bari được sử dụng rất phổ biến.
Chụp X quang đường tiêu hóa trên (Upper GI series): Đối với xét nghiệm này, bạn sẽ được uống bari, sau đó chụp X-quang để xem phần trên của đường tiêu hóa (thực quản, dạ dày và phần đầu của ruột non). Ngoài ra, để tìm kiếm các vấn đề ở phần còn lại của ruột non, bác sĩ cũng có thể tiến hành chụp X-quang nhiều lần trong vài giờ tới khi bari đi qua ruột. Đây được gọi là chụp X quang lưu thông ruột. Thử nghiệm này thường cho hình ảnh rõ nét về phần đầu của ruột non (tá tràng), nhưng phần còn lại của ruột non có thể khó nhìn thấy chi tiết.
Thụt thuốc cản quang ruột non (enteroclysis): Xét nghiệm này cho hình ảnh rõ nét hơn về ruột non so với Chụp X quang đường tiêu hóa trên có chụp X quang lưu thông ruột. Để thực hiện xét nghiệm này, bác sĩ sẽ sử dụng một ống mỏng được đưa xuống mũi hoặc miệng, qua dạ dày và vào ruột non. Sau đó, bari được truyền trực tiếp qua ống vào ruột non. Tia X được thực hiện khi chất lỏng di chuyển qua ruột non.
Barium qua ống thông: Đây là một cách để kiểm tra đại tràng (ruột kết và trực tràng). Trước khi thử nghiệm này, bạn sẽ được bác sĩ hướng dẫn bạn cách làm sạch (trống) ruột bằng cách sử dụng thuốc nhuận tràng mạnh hoặc thuốc sổ vào đêm trước và sáng ngày kiểm tra. Đối với xét nghiệm này, dung dịch bari được đưa vào đại tràng thông qua một ống mềm được đưa vào hậu môn (giống như thuốc xổ). Để có hình ảnh rõ nét hơn, không khí cũng có thể được đưa vào ruột qua một ống. Đây được gọi là thuốc xổ bari cản quang không khí (tương phản kép). Hình thức kiểm tra này được sử dụng để xem xét đại tràng, nhưng đôi khi cũng có thể nhìn thấy phần cuối của ruột non.
Chụp cắt lớp vi tính (CT)
Chụp CT sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh mặt cắt ngang chi tiết của cơ thể. Không giống như chụp X-quang thông thường, chụp CT tạo ra hình ảnh chi tiết của các mô mềm trong cơ thể.
Nếu bạn bị đau bụng thường xuyên, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện chụp CT để tìm ra nguồn gốc của vấn đề. Mặc dù không phải lúc nào các khối u ruột non cũng có thể được nhìn thấy rõ trên CT, tuy nhiên những hình ản này lại rất hữu ích trong việc phát hiện thấy một số tình trạng như thủng và tắc nghẽn (do khối u gây ra). Ngoài ra, chụp CT cũng có thể giúp tìm ra các khu vực ung thư lây lan.
Chụp cộng hưởng từ ruột non (CT enteroclysis): Đôi khi xét nghiệm này được sử dụng để cung cấp cho bác sĩ những hình ảnh rõ nét hơn về ruột so với CT tiêu chuẩn. Trước khi CT, một ống nhỏ sẽ được truyền xuống mũi hoặc miệng của bạn và xuống ruột non. Sau đó, một lượng lớn chất tương phản dạng lỏng sẽ được đưa vào ống, giúp mở rộng ruột và dễ nhìn hơn trên phim chụp CT.
Sinh thiết bằng kim dưới hướng dẫn bằng CT: Chụp CT cũng có thể được sử dụng để hướng kim sinh thiết chính xác vào khu vực bất thường có thể lây lan ung thư. Đối với quy trình này, bạn sẽ ở trên bàn chụp CT trong khi bác sĩ di chuyển kim sinh thiết qua da và hướng về vị trí của khối u. Chụp CT sẽ được lặp lại cho đến khi kim nằm trong khối. Các mẫu mô nhỏ sau đó được lấy ra và kiểm tra dưới kính hiển vi.
Chụp cộng hưởng từ (MRI)
Giống như chụp CT, chụp MRI cũng giúp bác sĩ thấy được hình ảnh chi tiết của các mô mềm trong cơ thể. Nhưng chụp MRI sử dụng sóng vô tuyến và từ trường mạnh thay vì tia X.
Đôi khi chụp MRI có thể hữu ích ở những trường hợp nghi ngờ có khối u ruột non, vì chúng có thể hiển thị rất nhiều chi tiết trong các mô mềm.
Chụp cộng hưởng từ ruột non (MR enteroclysis): Đôi khi xét nghiệm này được sử dụng để cung cấp cho bác sĩ những hình ảnh rõ nét hơn về ruột so với MRI tiêu chuẩn. Trước khi thực hiện, một ống nhỏ sẽ được truyền xuống mũi hoặc miệng của bạn và xuống ruột non. Sau đó, một lượng lớn chất tương phản dạng lỏng sẽ được đưa vào ống, giúp mở rộng ruột và dễ nhìn hơn trên phim chụp MRI.
Nội soi
Đối với nội soi, bác sĩ đặt một ống mềm, còn gọi là ống nội soi, có ánh sáng với một máy quay video nhỏ ở đầu, sau đó ống sẽ được đưa vào cơ thể để xem lớp niêm mạc bên trong của đường tiêu hóa. Nếu các khu vực bất thường được tìm thấy, các mảnh nhỏ có thể được sinh thiết (loại bỏ) qua nội soi.
Nội soi đại tràng
Nội soi đường tiêu hóa trên (còn gọi là nội soi đại tràng hoặc EGD) được sử dụng để kiểm tra thực quản, dạ dày và tá tràng (phần đầu của ruột non). Để thực hiện phương pháp kiểm tra này, bác sĩ dùng ống nội soi đưa vào miệng, và sau đó đi qua thực quản, vào dạ dày, và đến phần đầu của ruột non. Nếu bác sĩ nhìn thấy bất kỳ khu vực bất thường nào, họ có thể loại bỏ các mảnh mô nhỏ để kiểm tra dưới kính hiển vi để xem có ung thư hay không.
Đa phần bệnh nhân được sử dụng thuốc mê khi thực hiện kiểm tra này có xét nghiệm này. Vì thế hãy nhờ người thân hoặc bạn bè đi chung nếu bạn thực hiện nội soi đại tràng.
Thử nghiệm này rất hữu ích trong việc kiểm tra phần đầu của ruột non. Các xét nghiệm khác, chẳng hạn như nội soi bằng viên nang và nội soi ruột bằng bóng đôi, đôi khi cũng cần thiết để xem xét phần còn lại của ruột non.
Nội soi viên nang
Quy trình này thực tế không sử dụng ống nội soi. Thay vào đó, bạn sẽ uống một viên nang (có kích thước bằng một viên vitamin lớn) có đèn chiếu và camera rất nhỏ. Giống như bất kỳ viên thuốc nào khác, viên nang đi qua dạ dày và đến ruột non. Khi chúng di chuyển qua ruột non (thường trong khoảng 8 giờ), nó sẽ chụp hàng nghìn bức ảnh. Sau đó hình ảnh sẽ được gửi về một thiết bị mà bạn đeo ở thắt lưng trong khi thực hiện các hoạt động bình thường hàng ngày. Sau đó, các hình ảnh có thể được tải xuống máy tính, bác sĩ có thể xem hình ảnh dưới dạng video. Viên nang được thải ra khỏi cơ thể trong quá trình đi tiêu bình thường.
Nội soi ruột bằng bóng đôi
Thực tế vì phần ruột non quá dài và có nhiều đường cong nên chắc chắn không thể nhìn thấy hết bộ phận này chỉ bằng nội soi. Tuy nhiên nội soi ruột bằng bóng đôi có thể giải quyết được những vấn đề trên bằng cách sử dụng một ống nội soi đặc biệt được tạo thành từ 2 ống.
Bạn được tiêm thuốc mê qua đường tĩnh mạch (IV). Sau đó, ống nội soi sẽ được đưa vào qua miệng hoặc hậu môn, tùy thuộc vào việc bác sĩ có muốn kiểm tra một phần cụ thể của ruột non hay không.
Khi ở trong ruột non, ống bên trong, vốn cũng là một ống nội soi, được đẩy về phía trước một khoảng ngắn, sau đó một quả bóng ở đầu sẽ được bơm căng để neo nó lại. Sau đó, ống bên ngoài được đẩy về phía trước đến gần cuối của ống bên trong và được neo tại chỗ bằng một quả bóng bay. Quá trình này được lặp đi lặp lại, cho phép bác sĩ kiểm tra ruột kỹ hơn.
Đôi khi thử nghiệm này có thể hữu ích khi được thực hiện cùng với nội soi viên nang. Một ưu điểm của nội soi ruột bằng bóng đôi là bác sĩ có thể sinh thiết bất cứ thứ khu vực bất thường nào mà họ nghi vấn.
Bởi vì bệnh nhân được sử dụng thuốc mê khi thực hiện kiểm tra này. Vì thế hãy nhờ người thân hoặc bạn bè đi chung nếu bạn thực hiện nội soi ruột bằng bóng đôi
Sinh thiết
Mặc dù các kiểm tra như nội soi và xét nghiệm hình ảnh vẫn có thể tìm thấy các khu vực bất thường trông giống như ung thư, tuy nhiên cách duy nhất để xác định chính xác bệnh là làm sinh thiết. Trong sinh thiết, một phần của khu vực bất thường được loại bỏ và kiểm tra dưới kính hiển vi.
Có nhiều cách khác nhau để lấy mẫu sinh thiết của một khối u ruột.
Sinh thiết có thể được thực hiện trong quá trình nội soi. Khi phát hiện có khối u, bác sĩ có thể sử dụng kềm sinh thiết qua ống để lấy các mẫu nhỏ của khối u. Các mẫu này rất nhỏ, nhưng giúp bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác. Chảy máu sau khi sinh thiết là một vấn đề hiếm gặp nhưng chúng lại rất nguy hiểm. Vì thế đôi khi các bác sĩ có thể tiêm thuốc làm co mạch máu qua ống nội soi và vào khối u để cầm máu.
Đối với một số bệnh nhân, phẫu thuật cũng cần thiết để sinh thiết một khối u trong ruột. Điều này có thể được thực hiện nếu khối u không thể tiếp cận bằng nội soi.
Đôi khi, chụp CT hoặc các xét nghiệm hình ảnh khác được sử dụng để sinh thiết các khối u ở các cơ quan khác (như gan) qua đó xem xét chúng có phải là ung thư hay không.
Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm đối với các mẫu sinh thiết
Các bác sĩ có thể biết được mẫu sinh thiết có chứa tế bào ung thư (ung thư biểu mô tuyến) hay không bằng cách kiểm tra nó dưới kính hiển vi. Nhưng các thử nghiệm khác cũng có thể được thực hiện trên các mẫu.
Ví dụ: Các tế bào ung thư có thể được kiểm tra để tìm những thay đổi gen nhất định có thể ảnh hưởng đến các lựa chọn điều trị. Những thay đổi trong các gen sửa chữa bắt cặp sai ADN (MMR) hoặc một thay đổi di truyền khác được gọi là sự mất ổn định vi vệ tinh (MSI), làm cho nhiều khả năng ung thư có thể đáp ứng với điều trị bằng các loại thuốc trị liệu miễn dịch được gọi là chất ức chế điểm kiểm soát.
