Hóa trị ung thư vòm họng

Hóa trị là phương pháp sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư thông qua đường tiêm tĩnh mạch (IV) hoặc đường uống (dùng thuốc dưới dạng viên). Sau khi vào máu, các hoạt chất trong thuốc sẽ được truyền đi khắp cơ thể, do đó hóa trị rất hữu ích trong việc điều trị những trường hợp ung thư đã di căn đến các cơ quan khác.

Hóa trị có thể được dùng theo nhiều cách khác nhau trong điều trị ung thư vòm họng (NPC):

• Kết hợp với xạ trị: được dùng như bước điều trị đầu tiên đối với những giai đoạn tiến triển của NPC vì một số loại tế bào ung thư nhạy với hóa trị hơn xạ trị. Phương pháp này còn được gọi là điều trị bổ trợ.
• Dùng hóa trị trước điều trị bổ trợ: phương pháp này còn được gọi là hóa trị gây đáp ứng, hiện nay ít được khuyên dùng.
• Dùng hóa trị đường tiêm sau xạ trị: còn được gọi là điều trị bổ trợ.
• Dùng trong các trường hợp ung thư vòm họng di căn xa (phổi, xương, gan), có thể dùng riêng lẻ hoặc kết hợp với xạ trị.

Hóa trị thường được thực hiện theo chu kỳ (khoảng 3-4 tuần), giữa mỗi chu kỳ là thời gian để cơ thể hồi phục. Các bác sĩ khuyến cáo không nên dùng hóa trị đối với các bệnh nhân có sức khỏe kém hoặc lớn tuổi.

Một số loại thuốc hóa trị phổ biến trong điều trị ung thư vòm họng

Cisplatin là một trong các loại thuốc hóa trị được dùng phổ biến nhất hiện nay trong điều trị ung thư vòm họng. Thuốc thường được dùng riêng lẻ hoặc dùng kết hợp với một số loại khác như 5-fluorouracil (5-FU), tiêm sau điều trị bổ trợ hoặc xạ trị đơn thuần.

Một số loại thuốc khác:

• Carboplatin (Paraplatin®).
• Doxorubicin (Adriamycin®).
• Epirubicin (Ellence®).
• Paclitaxel (Taxol®).
• Docetaxel (Taxotere®).
• Gemcitabine (Gemzar®).
• Bleomycin.
• Methotrexate.

Thường các bác sĩ sẽ dùng kết hợp từ 2 loại thuốc trở lên.

Một số tác dụng phụ có thể xảy ra trong quá trình hóa trị

Cơ chế của các loại thuốc hóa trị đó là tấn công các tế bào có tốc độ phân chia nhanh, đây cũng chính là đặc tính chung của các loại tế bào ung thư. Tuy nhiên, ngoài tế bào ung thư, trong cơ thể vẫn có một số dòng tế bào phân chia nhanh khác, chẳng hạn như tế bào tủy xương (nơi sản xuất ra các tế bào máu mới), tế bào niêm mạc miệng và ruột, tế bào nang tóc. Do đó các tế bào này cũng bị ảnh hưởng bởi hóa trị, dẫn đến một số tác dụng phụ.

Các tác dụng phụ tùy thuộc vào loại thuốc, liều lượng và thời gian sử dụng. Một số tác dụng phụ như:

• Rụng tóc.
• Lở miệng.
• Chán ăn.
• Buồn nôn, nôn.
• Tiêu chảy hoặc táo bón.
• Tăng khả năng nhiễm trùng (giảm số lượng bạch cầu).
• Dễ bầm tím hoặc chảy máu (giảm tiểu cầu).
• Mệt mỏi (giảm hồng cầu).

Những tác dụng phụ này thường biến mất sau khi hoàn tất điều trị. Trong quá trình điều trị, nếu phát hiện bất kỳ phản ứng phụ nào, hãy báo ngay cho đội ngũ chăm sóc để được giải quyết sớm nhất. Tuy nhiên vẫn có nhiều cách để giảm bớt ảnh hưởng của tác dụng phụ, ví dụ như sử dụng thuốc giảm buồn nôn, nôn.

Một số loại thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ khác. Ví dụ như Cisplatin có thể gây tổn thương các dây thần kinh (còn được gọi là bệnh lý thần kinh), dẫn đến các tình trạng như mất thính giác, cảm giác đau, rát hoặc ngứa ran; nhạy cảm nóng, lạnh; yếu tay chân. Trong hầu hết trường hơp, những tình trạng này sẽ thuyên giảm sau khi ngưng điều trị, hoặc có thể kéo dài một thời gian dài ở một số bệnh nhân. Để biết thêm thông tin, xem "Bệnh thần kinh ngoại biên gây ra bởi hóa trị".

Trong một số trường hợp nặng, có thể cần phải giảm liều hoặc trì hoãn điều trị hoặc ngừng điều trị để giảm nhẹ các tác dụng phụ.