Tổng quan về chứng mất ngủ

Mất ngủ là một rối loạn giấc ngủ được đặc trưng bởi khó ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ. Thông thường những người bị mất ngủ có một hoặc nhiều triệu chứng sau:

Khó ngủ.
Thức dậy thường xuyên vào ban đêm và khó ngủ trở lại.
Thức dậy quá sớm vào buổi sáng.
Cảm thấy mệt mỏi khi thức dậy.

Các loại mất ngủ

Hiện có hai loại mất ngủ: mất ngủ tiên phát và mất ngủ thứ phát.

Mất ngủ tiên phát: Có nghĩa là một người đang gặp vấn đề về giấc ngủ nhưng không liên quan trực tiếp đến bất kỳ tình trạng sức khỏe hoặc vấn đề nào khác.

Mất ngủ thứ phát: Có nghĩa là một người đang gặp vấn đề về giấc ngủ vì một điều khác, chẳng hạn như tình trạng sức khỏe (như hen suyễn, trầm cảm, viêm khớp, ung thư hoặc ợ nóng); đau đớn; thuốc họ đang dùng; hoặc một chất họ đang sử dụng (như rượu).

Mất ngủ cấp tính và mãn tính

Ngoài ra mất ngủ cũng có thể thay đổi trong thời gian dài và tần suất xảy ra của chúng. Nó có thể là ngắn hạn (mất ngủ cấp tính) hoặc có thể kéo dài trong một thời gian dài (mất ngủ mãn tính). Nhưng tình trạng này cũng có thể đến và đi, với những khoảng thời gian khi một người không có vấn đề về giấc ngủ. Hiện tại mất ngủ cấp tính có thể kéo dài từ một đêm đến một vài tuần. Còn mất ngủ mãn tính là khi một người bị mất ngủ ít nhất ba đêm trong một tuần và kéo dài trong ba tháng hoặc lâu hơn.

Nguyên nhân gây mất ngủ

Nguyên nhân gây mất ngủ cấp tính có thể bao gồm:

Xảy ra căng thẳng đáng kể trong cuộc sống (mất việc hoặc thay đổi công việc, cái chết của người thân, ly dị, chuyển chỗ ở).
Bệnh.
Khó chịu về cảm xúc hoặc thể chất.
Các yếu tố môi trường như tiếng ồn, ánh sáng hoặc nhiệt độ khắc nghiệt (nóng hoặc lạnh) gây cản trở giấc ngủ.
Một số loại thuốc (ví dụ những loại được sử dụng để điều trị cảm lạnh, dị ứng, trầm cảm, huyết áp cao và hen suyễn) có thể cản trở giấc ngủ.
Các can thiệp trong lịch trình bình thường của giấc ngủ (ví dụ trễ chuyến bay hoặc chuyển từ ca ngày sang ca đêm).

Nguyên nhân gây mất ngủ mãn tính bao gồm:

Trầm cảm hoặc lo lắng.
Căng thẳng mãn tính.
Đau hoặc khó chịu vào ban đêm.
Triệu chứng mất ngủ.

Các triệu chứng của chứng mất ngủ có thể bao gồm:

Buồn ngủ vào ban ngày.
Mệt mỏi chung.
Cáu gắt.
Vấn đề với sự tập trung hoặc bộ nhớ.
Chẩn đoán chứng mất ngủ

Nếu bạn nghĩ bạn bị mất ngủ, hãy nói chuyện với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của bạn. Khi đó sẽ có một đánh giá bao gồm kiểm tra thể chất, lịch sử y tế và lịch sử giấc ngủ. Ngoài ra bạn có thể được yêu cầu thực hiện nhật ký giấc ngủ trong một hoặc hai tuần, qua đó theo dõi các kiểu ngủ và bạn cảm thấy như thế nào trong ngày. Bên cạnh đó nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể muốn phỏng vấn bạn cùng giường về số lượng và chất lượng giấc ngủ của bạn. Trong một số trường hợp, bạn có thể được chuyển đến một phòng thí nghiệm giấc ngủ để kiểm tra đặc biệt.

Điều trị chứng mất ngủ

Thực tế mất ngủ cấp tính có thể không cần điều trị. Còn đối với mất ngủ nhẹ có thể được ngăn ngừa hoặc chữa khỏi bằng cách thực hành thói quen ngủ tốt. Tuy nhiên nếu chứng mất ngủ khiến bạn khó hoạt động vào ban ngày (vì bạn buồn ngủ và mệt mỏi), nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể kê toa thuốc ngủ trong một thời gian giới hạn. Thông thường những loại thuốc này có tác dụng ngắn sẽ giúp bạn tránh các tác dụng như buồn ngủ vào ngày hôm sau. Tuy nhiên hãy tránh sử dụng thuốc ngủ không kê đơn cho chứng mất ngủ, vì chúng có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn và có xu hướng không hiệu quả theo thời gian.

Cho đến nay để điều trị chứng mất ngủ mãn tính điều đầu tiên bạn cần làm là điều trị bất kỳ tình trạng tiềm ẩn hoặc các vấn đề sức khỏe nào gây ra chứng mất ngủ. Tuy nhiên nếu mất ngủ vẫn tiếp tục xảy ra, thì nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của bạn có thể đề nghị trị liệu hành vi. Phương pháp này tiếp cận hành vi giúp bạn thay đổi những thói quen xấu có thể làm trầm trọng thêm chứng mất ngủ và học những hành vi mới để thúc đẩy giấc ngủ. Bên cạnh đó các kỹ thuật như bài tập thư giãn, trị liệu hạn chế ngủ và phục hồi có thể hữu ích.

Thói quen ngủ ngon để đánh bại chứng mất ngủ

Thói quen ngủ tốt, còn được gọi là vệ sinh giấc ngủ, có thể giúp bạn có giấc ngủ ngon và đánh bại chứng mất ngủ. Sau đây là một số lời khuyên:

Cố gắng đi ngủ đúng giờ vào mỗi tối và thức dậy đúng giờ vào mỗi sáng. Hạn chế không ngủ trưa vào ban ngày, vì những giấc ngủ ngắn có thể khiến bạn bớt buồn ngủ vào ban đêm.
Tránh sử dụng điện thoại hoặc thiết bị đọc khác ("sách điện tử") trước khi đi ngủ. Điều này có thể làm cho bạn khó ngủ hơn.
Tránh chất caffeine, nicotine và rượu vào cuối ngày. Bởi vì Caffeine và nicotine là chất kích thích và có thể khiến bạn không ngủ được. Còn rượu có thể khiến bạn thức giấc vào ban đêm và cản trở chất lượng giấc ngủ.
Tập thể dục thường xuyên. Tránh không tập thể dục gần với giờ đi ngủ, vì nó có thể kích thích bạn và khiến bạn khó ngủ. Ngoài ra các chuyên gia khuyên bạn không nên tập thể dục ít nhất ba đến bốn giờ trước khi bạn đi ngủ.
Đừng ăn một bữa ăn nặng vào cuối ngày. Hãy ăn nhẹ trước khi đi ngủ, điều này có thể giúp bạn ngủ.
Làm cho phòng ngủ của bạn thoải mái. Hãy chắc chắn rằng nó tối, yên tĩnh và không quá ấm hoặc quá lạnh. Nếu ánh sáng là một vấn đề, hãy thử một mặt nạ ngủ. Và nếu tiếng ồn là một cản trở, hãy thử nút tai, quạt hoặc máy "tiếng ồn trắng" để che đi âm thanh.
Thực hiện một thói quen tốt để giúp bạn thư giãn trước khi ngủ. Như đọc một cuốn sách, nghe nhạc hoặc tắm.
Tránh sử dụng giường của bạn cho bất cứ điều gì khác ngoài giấc ngủ hoặc tình dục.
Nếu bạn không thể ngủ và không cảm thấy buồn ngủ, hãy đứng dậy và đọc hoặc làm điều gì đó không quá kích thích cho đến khi bạn cảm thấy buồn ngủ.
Nếu bạn thấy mình đang thức trắng để lo lắng về mọi thứ, hãy thử lập danh sách việc cần làm trước khi đi ngủ. Điều này có thể giúp bạn không tập trung vào những lo lắng qua đêm.

Tag: