Giấc ngủ và Rối loạn nhịp sinh học

Rối loạn nhịp sinh học là sự gián đoạn trong nhịp sinh học của một người được đặt tên là "đồng hồ bên trong cơ thể" giúp điều chỉnh chu kỳ (khoảng) 24 giờ của các quá trình sinh học. Thuật ngữ sinh học xuất phát từ các từ tiếng Latin có nghĩa đen là trong ngày. Đây là các mô hình hoạt động sóng não, sản xuất hormone, tái tạo tế bào và các hoạt động sinh học khác liên quan đến chu kỳ 24 giờ này.
 
Thực tế nhịp sinh học rất quan trọng trong việc xác định kiểu ngủ như khi chúng ta ngủ và thức dậy, cứ sau 24 giờ. Đồng hồ sinh học bình thường được thiết lập bởi chu kỳ sáng - tối trong 24 giờ.

Nguyên nhân gây rối loạn nhịp sinh học là gì?

Hiện tại rối loạn nhịp sinh học có thể được gây ra bởi nhiều yếu tố, bao gồm:

• Ca làm việc.
• Mang thai.
• Thay đổi múi giờ.
• Thuốc.
• Thay đổi thói quen như thức khuya hoặc ngủ.
• Các vấn đề y tế bao gồm bệnh Alzheimer hoặc Parkinson.
• Vấn đề sức khỏe tâm thần.
• Mãn kinh.

Các rối loạn nhịp sinh học thường gặp

Jet Lag (là sự mệt mỏi xảy ra sau một chuyến bay dài) hoặc Hội chứng lệch múi giờ (Rapid Time Zone Change Syndrome): Hội chứng này bao gồm các triệu chứng bao gồm buồn ngủ quá mức và thiếu tỉnh táo vào ban ngày ở những người di chuyển qua nhiều múi giờ.

Rối loạn giấc ngủ khi làm việc theo ca (Shift Work Sleep Disorder): Tình trạng này ảnh hưởng đến những người thường xuyên xoay ca hoặc làm việc vào ban đêm.

Hội chứng giai đoạn giấc ngủ bị trì hoãn (DSPS - Delayed Sleep Phase Syndrome): Đây là một rối loạn về thời gian ngủ. Những người bị DSPS có xu hướng ngủ rất muộn vào ban đêm và khó thức dậy đúng giờ để làm việc, đi học hoặc tham gia xã hội.

Hội chứng giấc ngủ đến sớm (ASPD - Advanced Sleep Phase Syndrome): Đây là một rối loạn trong đó một người đi ngủ sớm hơn và thức dậy sớm hơn mong muốn. Bên cạnh đó ASPD còn dẫn đến các triệu chứng buồn ngủ vào buổi tối, đi ngủ sớm hơn (ví dụ: từ 6 giờ sáng đến 9 giờ tối) và thức dậy sớm hơn mong muốn (ví dụ: từ 1 giờ sáng đến 5 giờ sáng).

Rối loạn giấc ngủ không 24 giờ (Non 24-Hour Sleep Wake Disorder): Rối loạn này thường ảnh hưởng đến những người bị mù hoàn toàn do đồng hồ sinh học được đặt theo chu kỳ sáng - tối trong khoảng thời gian 24 giờ. Trong tình trạng này, chu kỳ sẽ bị xáo trộn. Từ đó dẫn đến người bệnh giảm đáng kể thời gian ngủ và chất lượng giấc ngủ vào ban đêm cũng như các vấn đề buồn ngủ vào ban ngày.

Rối loạn nhịp sinh học được điều trị như thế nào?

Hiện tại rối loạn nhịp sinh học được điều trị dựa trên loại rối loạn được chẩn đoán. Mục tiêu của điều trị là điều chỉnh mô hình giấc ngủ của người bệnh vào một lịch trình, cho phép người đó đáp ứng nhu cầu lối sống của họ. Thông thường trị liệu sẽ kết hợp các kỹ thuật vệ sinh giấc ngủ thích hợp và liệu pháp kích thích bên ngoài, như liệu pháp ánh sáng hoặc liệu pháp chron. Thời gian trị liệu được điều chỉnh dần dần và có hệ thống cho đến khi đạt được thời gian đi ngủ mong muốn. Ngoài ra liệu pháp ánh sáng được thiết kế để thiết lập lại nhịp sinh học của người bệnh theo một mô hình mong muốn. Và khi kết hợp những liệu pháp này, chúng có thể tạo ra kết quả đáng kể ở những người bị rối loạn nhịp sinh học.

Đôi khi Melatonin được sử dụng để giúp chứng mất ngủ và ngăn ngừa phản lực. Do đó hãy hỏi bác sĩ về nó nếu bạn đang đi du lịch giữa các múi giờ khác nhau.