Nhịp tim bất thường và máy tạo nhịp tim

Thực tế một trái tim khỏe mạnh bình thường vẫn có thể sử dụng máy điều hòa nhịp tim riêng điều chỉnh nhịp đập.

Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp tim của họ không đập thường xuyên (rối loạn nhịp tim). Vì vậy, đôi khi máy tạo nhịp tim có thể khắc phục vấn đề. Thông thường máy tạo nhịp tim là một thiết bị nhỏ gửi các xung điện đến cơ tim để duy trì nhịp tim phù hợp. Ngoài ra thiết bị này cũng có thể được sử dụng để điều trị các cơn ngất (ngất), suy tim sung huyết và bệnh cơ tim phì đại.

Cho đến nay máy tạo nhịp được cấy ngay dưới da ngực trong một quy trình tiểu phẫu.

Hiện máy tạo nhịp tim có hai phần: dây dẫn và bộ tạo xung. Trong đó máy phát xung chứa pin và một máy tính nhỏ, nằm ngay dưới da ngực. Tiếp theo các dây dẫn được luồn qua các tĩnh mạch và được cấy vào cơ tim. Sau đó thiết bị sẽ gửi các xung từ máy đến cơ tim, cũng như cảm nhận hoạt động điện của tim.

Không những thế mỗi xung lực khiến trái tim co thắt. Ngoài ra, máy tạo nhịp tim có thể xuất hiện từ một đến ba dây dẫn, tùy thuộc vào loại máy tạo nhịp tim để điều trị vấn đề về tim của bạn.

Hiện có nhiều loại máy tạo nhịp khác nhau:

• Máy tạo nhịp một buồng sử dụng một dây dẫn ở khoang trên (tâm nhĩ) hoặc buồng dưới (tâm thất) bên phải của tim.
• Máy tạo nhịp hai buồng sử dụng một dây dẫn ở tâm nhĩ phải và một dây dẫn ở tâm thất phải của tim.
• Máy tạo nhịp tim hai bên sử dụng ba dây dẫn: một đặt ở tâm nhĩ phải, một đặt ở tâm thất phải và một đặt ở tâm thất trái (thông qua tĩnh mạch xoang vành).

Do đó bác sĩ sẽ quyết định loại máy tạo nhịp tim nào mà bạn cần dựa trên tình trạng tim của bạn.

Ngoài ra các bác sĩ còn lập trình nhịp tim tối thiểu. Điều này xảy ra khi nhịp tim của bạn giảm xuống dưới mức cài đặt đó, khi đó máy tạo nhịp tim của bạn sẽ tạo ra (kích hoạt) một xung điện truyền qua dây dẫn đến cơ tim. Điều này khiến cơ tim co bóp, tạo nhịp tim.

Không những thế máy tạo nhịp tim cũng được sử dụng để điều trị những tình trạng như sau:

• Nhịp tim, nhịp tim chậm có thể phát sinh do bệnh trong hệ thống dẫn điện của tim (như nút xoang [SA node - Sinoatrial node],  nút nhĩ thất [AV node - Atrioventricular node],  hoặc hệ thống HER-Purkinje).
• Suy tim. Loại điều trị này được gọi là cấy ghép thiết bị trị liệu tái đồng bộ tim (CRT - cardiac resynchronization therapy) hoặc máy tạo nhịp tim hai bên.
• Bệnh cơ tim phì đại.
• Ngất xỉu (ngất).

Để thực hiện máy tạo nhịp tim, tôi nên chuẩn bị như thế nào?

Trước khi làm thủ tục để cấy máy tạo nhịp tim, bạn cần:

• Hỏi bác sĩ về những loại thuốc bạn được phép dùng. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn ngừng dùng một số loại thuốc từ 1 đến 5 ngày trước khi làm thủ thuật. Nếu bạn bị tiểu đường, hãy hỏi bác sĩ về cách bạn nên điều chỉnh thuốc trị tiểu đường.
• Không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì sau nửa đêm vào buổi tối trước khi làm thủ thuật. Nếu bạn phải dùng thuốc, chỉ uống chúng với một ngụm nước nhỏ.
• Khi bạn đến bệnh viện, mặc quần áo thoải mái. Bởi vì bạn sẽ thay áo choàng của bệnh viện để thực hiện cho các thủ tục. Và hãy để lại tất cả đồ trang sức và đồ có giá trị ở nhà.

Máy tạo nhịp được cấy ghép như thế nào?

Cho đến nay, máy tạo nhịp được cấy hai cách:

- Phương pháp nội tâm mạc (Endocardial approach).

Đây là kỹ thuật phổ biến nhất được sử dụng.

• Thuốc gây tê cục bộ (thuốc giảm đau) được đưa ra để làm tê khu vực này. Sau đó một vết mổ được thực hiện trong ngực nơi đặt dây dẫn và máy tạo nhịp tim.
• Kế tiếp các dây dẫn được đưa vào qua vết mổ và vào tĩnh mạch, sau đó được dẫn đến tim với sự trợ giúp của máy chụp x quang.
• Cuối cùng dây dẫn được gắn vào cơ tim, trong khi đầu kia của dây (gắn với bộ tạo xung) được đặt trong một túi được tạo ra dưới da ở ngực trên.

-

Phương pháp thượng tâm mạc (Epicardial approach).

Kỹ thuật này được sử dụng phổ biến ở trẻ em hơn người lớn.

• Bác sĩ phẫu thuật thực hiện thủ tục này trong phòng phẫu thuật. Gây mê toàn thân được đưa ra để đưa bạn vào giấc ngủ.
• Tiếp theo bác sĩ phẫu thuật gắn đầu dây dẫn vào cơ tim, trong khi đầu kia của dây dẫn (gắn với bộ tạo xung) được đặt trong một túi được tạo ra dưới da ở bụng.
• Mặc dù sự phục hồi với phương pháp tiếp cận này lâu hơn so với phương pháp qua đường tĩnh mạch, nhưng các kỹ thuật xâm lấn tối thiểu lại cho phép thời gian nằm viện ngắn hơn và thời gian phục hồi nhanh hơn.

Tuy nhiên bác sĩ sẽ là người cuối cùng xác định, phương pháp cấy máy tạo nhịp nào mới là tốt nhất cho bạn.

Điều gì xảy ra trong thủ tục máy tạo nhịp tim?

Máy cấy tạo nhịp tim nội tâm mất khoảng một đến năm giờ để thực hiện.

• Đầu tiên, bạn sẽ nằm trên giường và y tá sẽ bắt đầu một đường truyền tĩnh mạch (IV) vào cánh tay hoặc bàn tay của bạn. Điều này giúp bạn có thể nhận được thuốc và chất lỏng trong suốt quá trình. Ngoài ra, bạn sẽ được cho dùng thuốc qua IV để thư giãn và khiến bạn buồn ngủ, nhưng nó sẽ không đưa bạn vào giấc ngủ.
• Tiếp theo, y tá sẽ kết nối bạn với một số màn hình. Chúng cho phép bác sĩ và y tá kiểm tra nhịp tim, huyết áp và các phép đo khác trong quá trình cấy máy tạo nhịp tim.
• Ngoài ra, bên trái hoặc bên phải ngực của bạn sẽ được cạo và làm sạch bằng xà phòng đặc biệt. Sau đó màn vô trùng sẽ được sử dụng để che bạn từ cổ đến chân của bạn. Tiếp theo một dây đeo sẽ được đặt ngang eo và cánh tay của bạn để ngăn bàn tay tiếp xúc với môi trường vô trùng.
• Sau đó bác sĩ sẽ làm tê da bạn bằng cách tiêm thuốc gây tê tại chỗ. Ban đầu bạn sẽ cảm thấy bị chèn ép hoặc nóng rát. Sau đó, nó sẽ trở nên tê liệt. Và khi điều này xảy ra, một vết mổ sẽ được thực hiện để chèn máy tạo nhịp tim và dây dẫn. Đôi khi bạn có thể cảm thấy như bị níu kéo khi bác sĩ tạo túi trong mô dưới da cho máy tạo nhịp tim. Tuy nhiên bạn sẽ không cảm thấy đau. Hoặc nếu có, hãy nói với y tá của bạn.
• Sau khi bỏ túi, bác sĩ sẽ chèn dây dẫn vào tĩnh mạch và hướng dẫn chúng vào vị trí bằng máy X-quang.
• Cuối cùng, chức năng của máy sẽ được kiểm tra để đảm bảo chúng có thể tăng nhịp tim của bạn. Điều này được gọi là "tạo nhịp" và liên quan đến việc cung cấp một lượng nhỏ năng lượng thông qua các dây dẫn vào cơ tim. Điều này khiến trái tim co lại. Nhưng khi nhịp tim của bạn tăng lên, bạn có thể cảm thấy tim mình đang đập hoặc đập nhanh hơn. Tuy nhiên điều rất quan trọng là nói với bác sĩ hoặc y tá bất kỳ triệu chứng mà bạn cảm thấy. Vì vậy bất kỳ đau đớn nên được báo cáo ngay lập tức.
• Sau khi chức năng của máy đã được kiểm tra, bác sĩ sẽ kết nối chúng với máy tạo nhịp tim của bạn. Và họ sẽ xác định tỷ lệ của máy tạo nhịp tim và các cài đặt khác. Thông thường các cài đặt của máy tạo nhịp tim cuối cùng cũng được thực hiện sau khi cấy ghép bằng một thiết bị đặc biệt gọi là thiết bị lập trình.

Điều gì xảy ra sau khi thực hiện thủ tục máy tạo nhịp tim?

Bạn có thể được nhập viện để được theo dõi qua đêm. Khi đó các y tá sẽ theo dõi nhịp tim và nhịp điệu của bạn.

Bạn sẽ được chỉ dẫn cách chăm sóc vết thương. Để giữ vết thương của bạn luôn sạch sẽ và khô ráo. Ngoài ra, hãy kiểm tra vết thương của bạn mỗi ngày để chắc chắn rằng nó đang lành. Tuy nhiên hãy gọi cho bác sĩ nếu bạn nhận thấy:

• Tăng sự dẫn lưu, chảy máu, hoặc rỉ ra từ vị trí chèn.
• Vết mổ bị mở.
• Đỏ xung quanh bề mặt.
• Cảm giác ấm dọc theo bề mặt. 
• Nhiệt độ cơ thể tăng (sốt hoặc ớn lạnh).

Hoặc máy tạo nhịp tim của bạn sẽ được cài đặt và  kiểm tra trước khi bạn rời bệnh viện. Ngoài ra, bạn sẽ nhận được một thẻ ID tạm thời cho bạn biết:

• Loại máy tạo nhịp tim và dây dẫn mà bạn đang có.
• Ngày bắt đầu cấy ghép máy tạo nhịp tim.
• Tên của bác sĩ cấy ghép máy tạo nhịp tim.

Trong vòng ba tháng, bạn sẽ nhận được một thẻ vĩnh viễn từ công ty. Vì vậy hãy mang theo thẻ này mọi lúc trong trường hợp bạn cần chăm sóc y tế tại một bệnh viện khác.

Tôi có thể di chuyển xung quanh sau khi làm thủ tục hay không?

• Không nâng vật nặng hơn 4,5 kg.
• Không giữ cánh tay của bạn cao hơn vai trong ba tuần.
• Tránh các hoạt động đòi hỏi phải đẩy hoặc kéo các vật nặng, chẳng hạn như xúc cát hoặc cắt cỏ.
• Dừng bất kỳ hoạt động trước khi bạn trở nên quá mệt mỏi.
• Tránh chơi golf, tennis và bơi trong 6 tuần sau khi làm thủ thuật đặt máy.
• Cố gắng đi bộ càng nhiều càng tốt để tập thể dục.
• Hỏi bác sĩ khi bạn có thể tiếp tục các hoạt động vất vả hơn.
• Khi đó bác sĩ sẽ cho bạn biết khi nào bạn có thể đi làm trở lại, thường là trong vòng một tuần sau khi bạn về nhà. Nhưng nếu bạn có sự linh hoạt trong công việc, hãy trở lại với lịch làm việc thường xuyên của bạn.

Tôi có nên tránh một số thiết bị điện với máy tạo nhịp tim hay không?

• Bạn có thể sử dụng chăn điện, đệm sưởi và lò vi sóng, điều này sẽ không can thiệp vào chức năng của máy tạo nhịp tim.
• Tuy nhiên điện thoại di động không nên được đặt trực tiếp vào ngực hoặc cùng phía với máy tạo nhịp tim.
• Không những thế bạn cần tránh các điện trường hoặc từ trường mạnh, chẳng hạn như một số thiết bị công nghiệp; vô tuyến nghiệp dư (ham radios); sóng vô tuyến cường độ cao (được tìm thấy gần các máy phát điện lớn, nhà máy điện hoặc tháp truyền tín hiệu tần số vô tuyến); và hàn hồ quang điện.
• Không trải qua bất kỳ xét nghiệm yêu cầu như chụp cộng hưởng từ (MRI - Magnetic resonance imaging).
• Khi đi qua an ninh sân bay, hãy trình thẻ máy tạo nhịp tim của bạn mà không qua máy sàng lọc vì máy tạo nhịp tim sẽ làm chuông báo động an ninh reo lên.
• Bác sĩ hoặc y tá của bạn có thể cung cấp thêm thông tin về các loại thiết bị có thể can thiệp vào máy tạo nhịp tim của bạn.

Nhưng nếu bạn lo lắng về công việc hoặc hoạt động của mình, hãy hỏi bác sĩ của bạn.

Máy tạo nhịp tim của tôi sẽ kéo dài bao lâu?

Hiện nay máy tạo nhịp tim có thể kéo dài từ 5 đến 10 năm và đôi khi lâu hơn, tùy thuộc vào tần suất sử dụng. Khi pin yếu, nó sẽ cần phải được thay đổi.

Mất khoảng bao lâu tôi sẽ cần gặp bác sĩ?

Thông thường việc kiểm tra hoàn chỉnh máy tạo nhịp nên được thực hiện sáu tuần sau khi máy tạo nhịp tim được cấy ghép. Và các cuộc hẹn theo dõi này là rất quan trọng, bởi vì những điều chỉnh sẽ được thực hiện giúp kéo dài tuổi thọ của máy. Sau đó, thiết bị này sẽ được kiểm tra ba tháng một lần trên điện thoại để đánh giá chức năng của pin. Bên cạnh đó y tá của bạn sẽ giải thích cách kiểm tra máy tạo nhịp tim của bạn bằng cách sử dụng điện thoại. Sau đó một hoặc hai lần một năm, bạn sẽ cần thực hiện một kiểm tra đầy đủ hơn.

Nhưng nếu bạn có máy tạo nhịp tim hai bên, bạn có thể cần đến văn phòng bác sĩ hoặc bệnh viện thường xuyên hơn để đảm bảo thiết bị của bạn hoạt động tốt và không cần phải điều chỉnh cài đặt.