Kiểm tra cholesterol và các xét nghiệm lipid cơ bản

Cholesterol là một dạng chất béo chúng ta cần và giúp cho màng ngoài các tế bào của cơ thể ổn định. Nhưng trong nhiều thập kỷ, các bác sĩ nhận ra những người có mức cholesterol toàn phần cao thường có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn. Gần đây, họ đã tìm thấy thêm các dạng cholesterol khác nhau ("tốt" và "xấu") cũng đóng một vai trò. Tổng lượng cholesterol cao, cholesterol “xấu” cao hoặc cholesterol “tốt” thấp đều có thể gia tăng cơ hội mắc các bệnh về tim mạch.

Ví dụ: LDL (Low-density lipoprotein)  hay cholesterol "xấu" có thể bám vào thành mạch máu. Qua nhiều năm, LDL có  thể đóng một vai trò trong việc làm tắc nghẽn các động mạch trong một quá trình gọi là xơ vữa động mạch. Các động mạch của tim bị thu hẹp sau đó có thể phát triển các cục máu đông đột ngột, gây ra các cơn đau tim.

     Hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ đã đ ưa ra khuyến cáo rằng tất cả mọi người trên 20 tuổi nên kiểm tra cholesterol, do đó bạn nên nhận biết mức độ của bạn đang có là gì và có thể làm bất kỳ điều gì nếu bạn cần.

Các xét nghiệm về cholesterol (Tốt, xấu và chất béo khác)

Các loại cholesterol và chất béo khác trong máu còn được gọi là lipid. Các bác sĩ đo lường và chẩn đoán các vấn đề về lipid bằng xét nghiệm máu đơn giản. Bạn có thể phải nhịn ăn trong 9 đến 12 giờ trước khi kiểm tra, nhằm đảm bảo xét nghiệm không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ thực phẩm nào bạn đã ăn gần đây.

Xét nghiệm lipit cơ bản thường cho kết quả về bốn loại khác nhau:

• Tổng lượng chất béo.
• LDL (lipoprotein tỷ trọng thấp), hay "cholesterol xấu".
• HDL (lipoprotein tỷ trọng cao), hay "cholesterol tốt".
• Triglyceride, một dạng chất béo khác.

Một số xét nghiệm lipit cơ bản khác có thể cung cấp thông tin chi tiết hơn nữa, như sự hiện diện và kích thước của các hạt chất béo khác nhau trong máu của cơ thể. Mặt khác các nhà nghiên cứu đang xem xét những yếu tố nào khác (nếu có) ảnh hưởng đến những đặc điểm này đối với bệnh tim. Nhưng hiện tại vẫn chưa có hướng dẫn rõ ràng nào về việc khi nào cần thử nghiệm nâng cao hơn.

Kết quả kiểm tra cholesterol

Sau khi đã làm xét nghiệm và nhận được kết quả. Vậy những con số bây giờ có ý nghĩa gì?

Đối với cholesterol toàn phần:

• 200 miligam mỗi decilit (mg / dL) hoặc ít hơn là bình thường.
• 201 đến 240 mg / dL là mức giới hạn.
• Hơn 240 mg / dL là cao.

Đối với HDL ("cholesterol tốt"), chỉ số cao là tốt hơn:

• 60 mg / dL hoặc cao hơn là tốt - nó bảo vệ cơ thể chống lại bệnh tim.
• 40 đến 59 mg / dL là bình thường.
• Dưới 40 mg / dL là thấp, làm nguy cơ mắc bệnh tim gia tăng.

Đối với LDL ("cholesterol xấu"), chỉ số thấp là tốt hơn:

• Ít hơn 100 mg / dL là lý tưởng.
• 100 đến 129 mg / dL có thể tốt, tùy thuộc vào sức khỏe của từng người.
• 130 đến 159 mg / dL là mức giới hạn tăng cao.
• 160 đến 189 mg / dL là cao.
• 190 mg / dL trở lên là rất cao.

Nói chúng bác sĩ sẽ xem xét khả năng mắc bệnh tim để đặt mục tiêu LDL cá nhân của bạn. Đối với những người có nguy cơ cao mắc bệnh tim, hoặc những người đã mắc bệnh này, LDL của bạn nên dưới 100 mg / dL. (Bác sĩ tim có thể đề nghị LDL thậm chí thấp hơn - dưới 70 mg / dL - nếu nguy cơ mắc bệnh tim của bạn đang rất cao). Nếu bạn có cơ hội cao vừa phải, LDL dưới 130 mg / dL là mục tiêu bạn cần đạt được. Nếu bạn không có khả năng bị bệnh tim, dưới 160 mg / dL có lẽ là tốt.

Triglyceride cao (150 mg / dL hoặc cao hơn) cũng làm tăng tỷ lệ mắc bệnh tim.

Bạn có thể làm gì về mức độ lipid bất thường?

Thay đổi lối sống là điều đầu tiên cần được giải quyết để giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

Một chế độ ăn giảm cholesterol có thể làm giảm cholesterol “xấu” tới 30%. Hoặc một chế độ ăn ít chất béo bão hòa (7% tổng lượng calo hoặc ít hơn) và không quá 200 mg cholesterol mỗi ngày có thể làm giảm cholesterol LDL. Bên cạnh đó chất xơ và sterol thực vật (đặc biệt được tìm thấy trong bơ thực vật và các loại thực phẩm khác) cũng giúp ích.

Tập thể dục nhịp điệu thường xuyên có thể vừa giảm cholesterol "xấu" (LDL - Low-density lipoprotein) vừa tăng cholesterol "tốt" (HDL - High-density lipoprotein).

Nhưng nếu chế độ ăn kiêng và tập thể dục không đủ làm giảm mức cholesterol, bạn có thể thử  dùng thuốc hoặc kết hợp các phương pháp điều trị bao gồm:

• Statin, thuốc cholesterol hiệu quả nhất và thường được sử dụng.
• Niacin.
• Fibrate.
• Zetia.
• Nhóm Resin (Bile acid sequestrants).

Lượng cholesterol của bạn không quyết định tình trạng của bạn. Hãy nhớ rằng, những thứ khác ngoài cholesterol cũng có thể dẫn đến bệnh tim. Mặt khác bệnh tiểu đường, hút thuốc, huyết áp cao, béo phì, tập thể dục và di truyền cũng rất quan trọng.
Những người có cholesterol bình thường vẫn có thể bị bệnh tim, còn những người có cholesterol cao đôi khi lại có trái tim khỏe mạnh. Tuy nhiên, nhìn chung nhiều người mức cholesterol cao thường có xu hướng bị bệnh tim nhiều hơn.

Vì thế các chuyên gia y tế đã đưa ra khuyến nghị mọi người nên kiểm tra cholesterol và theo dõi cứ sau 5 năm. Nếu kết quả lipid không như những gì bạn và bác sĩ hy vọng, hoặc nếu bạn có những lý do khác để lo lắng về bệnh tim, bạn sẽ cần thực hiện xét nghiệm cholesterol thường xuyên hơn.