Hiểu về chẩn đoán và điều trị bệnh tiểu đường
Làm sao để biết mình bị tiểu đường?
Bác sĩ có thể nghi ngờ bạn mắc bệnh tiểu đường nếu bạn có một số yếu tố nguy cơ của bệnh tiểu đường, hoặc nếu bạn có lượng đường trong máu hoặc trong nước tiểu cao. Lượng đường trong máu (còn gọi là đường huyết) có thể cao nếu tuyến tụy của bạn sản xuất ít hoặc không có insulin (bệnh tiểu đường loại 1) hoặc nếu cơ thể không đáp ứng bình thường với insulin (bệnh tiểu đường loại 2).
Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn bắt đầu với một trong ba xét nghiệm bên dưới (trong hầu hết các trường hợp), và họ sẽ muốn lặp lại một xét nghiệm để xác nhận chẩn đoán, nếu kết quả xét nghiệm lần đầu cao bất thường:
Xét nghiệm glucose lúc đói:
đây là một thử nghiệm được thực hiện vào buổi sáng trước khi bạn ăn để có thể kiểm tra với lượng đường trong máu một cách chính xác nhất. Mức 126 mg/dL hoặc cao hơn có thể được xem là bạn bị tiểu đường.Nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (OGTT):
với xét nghiệm này đòi hỏi bạn phải uống một loại đồ uống có chứa glucose và sau đó kiểm tra mức đường huyết của bạn sau mỗi 30 đến 60 phút trong tối đa 3 giờ. Nếu mức glucose là 200 mg/dL hoặc cao hơn sau 2 giờ, thì bạn cũng có thể đã bị tiểu đường.Xét nghiệm A1c:
là một xét nghiệm máu đơn giản cho thấy lượng đường trong máu trung bình của bạn trong 2-3 tháng qua. Nếu chỉ số A1c là 6,5% hoặc cao hơn có thể có nghĩa là bạn có bệnh tiểu đường.
Bác sĩ cũng có thể đề nghị xét nghiệm ZnT8Ab (xét nghiệm tự kháng thể kênh vận chuyển kẽm 8). Xét nghiệm máu này được kết hợp cùng với các thông tin và kết quả xét nghiệm khác sẽ giúp xác định xem một người có bị tiểu đường loại 1 hay những loại khác hay không. Mục tiêu của việc xét nghiệm ZnT8Ab là chẩn đoán nhanh chóng và chính xác, điều đó sẽ giúp cho bệnh nhân tiểu đường nhận được điều trị kịp thời.
Phương pháp điều trị bệnh tiểu đường là gì?
Bệnh tiểu đường là một căn bệnh nghiêm trọng mà bạn không thể tự điều trị. Bác sĩ sẽ giúp bệnh nhân lập một kế hoạch điều trị bệnh tiểu đường phù hợp với họ. Bạn cũng có thể cần các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác trong nhóm các bác sĩ điều trị bệnh tiểu đường của mình, bao gồm bác sĩ khớp, chuyên gia dinh dưỡng, bác sĩ mắt và chuyên gia về bệnh tiểu đường (được gọi là bác sĩ nội tiết).
Điều trị bệnh tiểu đường đòi hỏi phải được theo dõi chặt chẽ lượng đường trong máu (giữ chúng ở phạm vi an toàn do bác sĩ đặt ra) với sự kết hợp của thuốc, tập thể dục và chế độ ăn uống. Bằng cách chú ý đến những gì khi bạn ăn, bạn có thể giảm thiểu hoặc tránh "hiệu ứng bập bênh" của việc thay đổi nhanh chóng lượng đường trong máu, khiến cho liều lượng về thuốc, đặc biệt là insulin cũng phải thay đổi ngay lập tức.
Thuốc trị tiểu đường
Nếu bạn bị tiểu đường loại 1, tuyến tụy không còn sản xuất ra đủ insulin, một hormone rất quan trọng giúp cho glucose (đường) có thể đi vào và tạo ra năng lượng cho tế bào. Bạn sẽ cần insulin dưới dạng tiêm hoặc thông qua sử dụng máy bơm liên tục. Việc học cách tiêm thuốc cho bản thân và cho trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ, thoạt đầu có vẻ là phần khó khăn nhất trong việc kiểm soát bệnh tiểu đường, nhưng thực tế chúng được thực hiện rất dễ dàng.
Một số người mắc bệnh tiểu đường sử dụng máy bơm insulin tự động. Bác sĩ sẽ lập trình máy bơm để cung cấp một lượng insulin nhất định để cung cấp insulin liên tục trong suốt cả ngày (liều cơ bản). Ngoài ra, bạn cũng có thể điều chỉnh máy bơm để cung cấp một lượng insulin nhất định dựa trên mức đường trong máu của bạn trước khi bạn ăn (liều bolus).
Insulin tiêm có năm loại:
- Tác dụng nhanh (có hiệu lực trong vòng vài phút và kéo dài 2-4 giờ).
- Tác dụng thường xuyên hoặc ngắn (có hiệu lực trong vòng 30 phút và kéo dài 3-6 giờ).
- Tác dụng trung gian (có hiệu lực trong 1-2 giờ và kéo dài đến 18 giờ).
- Tác dụng kéo dài (có hiệu lực trong 1-2 giờ và kéo dài hơn 24 giờ).
- Tác dụng siêu dài (có hiệu lực trong 1-2 giờ và kéo dài 42 giờ).
Một loại insulin hít tác dụng nhanh (Afrezza) cũng được FDA chấp thuận cho sử dụng trước bữa ăn. Afrezza phải được sử dụng kết hợp với insulin tác dụng dài ở bệnh nhân tiểu đường loại 1 và không nên được sử dụng ở những người hút thuốc hoặc mắc bệnh phổi mãn tính. Afrezza thương đi kèm với hộp thuốc nhỏ theo đơn (với một liều duy nhất). Insulin hỗn hợp cũng có sẵn cho những trường cần sử dụng nhiều hơn một loại insulin.
Insulin Degludec (Tresiba) là một loại insulin tác dụng kéo dài, được sử dụng một lần mỗi ngày, cung cấp một liều insulin cơ bản kéo dài hơn 42 giờ. (Đây là loại insulin cơ bản duy nhất được chấp thuận cho cả bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2 ở bệnh nhân trẻ từ 1 tuổi.) Insulin Degludec cũng được kết hợp với insulin tác dụng nhanh (Ryzodeg 70/30).
Mỗi kế hoạch điều trị được thiết kế riêng cho từng người bệnh và có thể được điều chỉnh dựa trên những gì họ ăn và số lượng thời gian họ tập thể dục, cũng như những lúc căng thẳng và bệnh tật.
Bằng cách kiểm tra lượng đường trong máu, bạn có thể theo dõi nhu cầu thay đổi insulin của cơ thể và làm việc với bác sĩ để tìm ra liều insulin tốt nhất. Những người mắc bệnh tiểu đường nên kiểm tra lượng đường trong máu nhiều lần trong ngày bằng một dụng cụ gọi là máy đo đường huyết. Máy đo đường huyết giúp đo nồng độ glucose bắng cách bạn lấy mẫu máu của bạn nhúng trên một dải giấy được xử lý. Ngoài ra, hiện nay có các thiết bị, được gọi là hệ thống theo dõi glucose liên tục (CGMS), có thể được gắn vào cơ thể bạn để đo lượng đường trong máu mỗi vài phút trong tối đa một tuần. Nhưng những máy này kiểm tra nồng độ glucose từ da chứ không phải máu và chúng kém chính xác hơn so với máy đo đường huyết truyền thống.
Đối với một số người mắc bệnh tiểu đường loại 2, chế độ ăn uống và tập thể dục được xem là đủ để kiểm soát bệnh. Nhưng vẫn có những người khác cần dùng thuốc, có thể bao gồm insulin và thuốc uống.
Thuốc cho bệnh tiểu đường loại 2 hoạt động theo những cách khác nhau để đưa lượng đường trong máu trở lại bình thường. Chúng bao gồm:
- Thuốc làm tăng sản xuất insulin của tuyến tụy, bao gồm Chlorpropamide (Diabinese), Glimepiride (Amaryl), Glipizide (Glucotrol), Glyburide (Diabeta, Glynase ), Nateglinide (Starlix), và Repaglinide (Prandin).
- Thuốc làm giảm sự hấp thụ đường của ruột, chẳng hạn như Acarbose (Precose) và Miglitol (Glyset).
- Các loại thuốc cải thiện cách cơ thể sử dụng insulin, chẳng hạn như Pioglitazone (Actos) và Rosiglitazone (Avandia)
- Thuốc làm giảm sản xuất đường của gan và cải thiện tình trạng kháng insulin, như Metformin (Glucophage).
- Các loại thuốc làm tăng sản xuất insulin bởi tuyến tụy hoặc nồng độ trong máu và / hoặc giảm sản xuất đường từ gan, bao gồm Alogliptin (Nesina), Dulaglutide (Trulomatic), Linagliptin (Tradjenta), Exenatide (Byetta, Bydureon) Lixisenatide (Adlyxin), Saxagliptin (Onglyza), Sitagliptin (Januvia) và Semaglutide (Ozempic).
- Thuốc ngăn chặn sự tái hấp thu glucose của thận và tăng bài tiết glucose qua nước tiểu, được gọi là chất ức chế đồng vận chuyển Natri-glucose 2 (SGLT2). Chúng là Canaglifozin (Invokana), Dapagliflozin (Farxiga) và Empagliflozin (Jardiance).
- Pramlinitide (Symlin) là một loại hormone tổng hợp có thể tiêm được. Nó giúp hạ đường huyết sau bữa ăn ở những người mắc bệnh tiểu đường sử dụng insulin.
Một số loại thuốc điều trị khác vẫn có thể trị tiểu đường. Chúng bao gồm Empagliflozin / Linagliptin (Glyxambi) được phê duyệt gần đây. Nó kết hợp một chất ức chế SGLT2 ngăn chặn sự tái hấp thu glucose vào thận với chất ức chế DPP-4 làm tăng hormone để giúp tuyến tụy sản xuất nhiều insulin hơn và gan sản xuất ít glucose hơn.
Thời gian dinh dưỡng và bữa ăn cho bệnh tiểu đường
Thực hiện một chế độ ăn uống cân bằng là rất quan trọng đối với những người mắc bệnh tiểu đường, vì vậy hãy làm việc với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để thiết lập một kế hoạch ăn kiêng. Nếu bạn bị tiểu đường loại 1, thời gian của liều insulin được xác định bởi hoạt động thể chất và chế độ ăn uống. Việc bạn ăn những gì và ăn bao nhiêu bữa đều quan trọng như nhau. Thông thường, các bác sĩ khuyên bạn nên ăn ba bữa nhỏ và ba đến bốn bữa ăn nhẹ mỗi ngày để duy trì sự cân bằng hợp lý giữa đường và insulin trong máu.
Một sự cân bằng lành mạnh của carbohydrate, protein và chất béo trong chế độ ăn uống sẽ giúp giữ cho đường huyết của bạn được kiểm soát. Tuy nhiên điều này còn sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cân nặng và sở thích cá nhân của bạn. Việc theo dõi carbohydrate thường xuyên sẽ giúp bạn cân bằng được lượng carb và ăn bao nhiêu là đủ để kiểm soát lượng đường trong máu. Nếu bạn thừa cân, chế độ ăn ít carbohydrate, ít chất béo / ít calo hoặc chế độ ăn Địa Trung Hải có thể giúp bạn đạt được mục tiêu cân nặng đề ra. Và bạn không nên tiêu thụ nhiều hơn 7% chất béo bão hòa trong chế độ dinh dưỡng của mình, và nên cố gắng tránh hoàn toàn chất béo chuyển hóa.
Tập thể dục cho bệnh tiểu đường
Một yếu tố quan trọng khác trong một chương trình điều trị bệnh tiểu đường là tập thể dục. nếu bạn bị một trong hai loại bệnh tiểu đường, hãy kiểm tra với bác sĩ trước khi bắt đầu một chương trình tập thể dục. Bơi vì tập thể dục giúp cải thiện việc sử dụng insulin của cơ thể và có thể làm giảm lượng đường trong máu. Tuy nhiên để ngăn ngừa lượng đường trong máu của bạn giảm xuống mức thấp nguy hiểm, hãy kiểm tra lượng đường trong máu và nếu cần thiết, hãy ăn một bữa ăn nhẹ chứa carb khoảng nửa giờ trước khi tập thể dục. Nếu bạn bắt đầu cảm thấy các triệu chứng của lượng đường trong máu thấp (được gọi là hạ đường huyết), hãy ngừng tập thể dục và có một bữa ăn nhẹ hoặc thức uống chứa carb. Sau đó đợi 15 phút và kiểm tra lại. Nhưng nếu lượng đường trong máu còn thấp bạn hãy ăn thêm thức ăn nhẹ.
Tập thể dục giúp một số người mắc bệnh tiểu đường loại 2 hạ thấp mức đường huyết và có thể giúp ngăn ngừa bệnh ở những người có nguy cơ (tiền tiểu đường).
Đối với những người mắc một trong hai loại bệnh tiểu đường, tập thể dục còn có thể làm giảm nguy cơ bị đau tim hoặc đột quỵ và có thể cải thiện máu lưu thông. Ngoài ra tập thể dục có thể giảm căng thẳng. Những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 bị thừa cân có thể được hưởng lợi từ việc tập thể dục với cường độ vừa phải. Hầu hết những người mắc bệnh tiểu đường được khuyến khích nên hoạt động ít nhất 150 phút mỗi tuần như tập thể dục nhịp điệu (đi bộ) với cường độ vừa phải. Tập luyện sức mạnh thường được đề nghị ít nhất hai lần một tuần. Nói chuyện với bác sĩ về loại bài tập phù hợp với bạn.
Thay đổi lối sống cho bệnh tiểu đường
Nếu bạn bị tiểu đường hãy đeo vòng tay cảnh báo bệnh. Điều này sẽ giúp người khác biết về tình trạng của bạn trong trường hợp bạn bị một cơn hạ đường huyết nghiêm trọng và mất ý thức, hoặc nếu bạn gặp tai nạn và cần được chăm sóc y tế khẩn cấp. Việc đeo vòng tay bệnh tiểu đường rất quan trọng vì các cơn hạ đường huyết có thể bị nhầm lẫn là say rượu và nạn nhân thường không thể tự chăm sóc bản thân. Nếu không điều trị kịp thời, hạ đường huyết có thể dẫn đến hôn mê hoặc co giật. Ngoài ra, khi bạn bị ốm hoặc bị thương, cơ thể của bạn đang gia tăng căng thẳng, vì thế lượng đường trong máu cần được kiểm tra kiểm tra thường xuyên bởi y tá hoặc bác sĩ.
Hãy đảm bảo việc chăm sóc răng miệng đúng cách và sử dụng chỉ nha khoa thường xuyên. Bệnh tiểu đường có thể làm nặng thêm bệnh nướu răng.
Thuốc thay thế cho bệnh tiểu đường
Vitamin và các khoáng chất
Thuốc thay thế không bao giờ nên được sử dụng riêng biệt để điều trị bệnh tiểu đường. Nhưng có những điều bạn có thể làm ngoài việc dùng thuốc, chế độ ăn uống hợp lý và tập thể dục có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu và ngăn ngừa các biến chứng của bệnh tiểu đường.
Mặc dù crom có ảnh hưởng đến insulin và chuyển hóa glucose, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy việc bổ sung crom có thể giúp điều trị bệnh tiểu đường. Nhưng crom được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm lành mạnh, chẳng hạn như rau xanh, các loại hạt và ngũ cốc. Các nghiên cứu đã cho rằng Biotin, còn được gọi là vitamin H, khi được sử dụng với crom, có thể cải thiện chuyển hóa glucose ở những người mắc bệnh tiểu đường. Nhưng không có nghiên cứu nào chỉ ra rằng biotin là hữu ích.
Vitamin B6 và B12
có thể giúp điều trị đau dây thần kinh tiểu đường nếu bạn có lượng vitamin này thấp và điều đó góp phần gây đau dây thần kinh. Nhưng nếu không, không có bằng chứng nào cho thấy việc uống các vitamin này sẽ giúp ích.
Vitamin C
có thể bù cho lượng insulin trong máu thấp, thường hoạt động để giúp các tế bào hấp thụ vitamin. Lượng vitamin C thích hợp có thể giúp cơ thể duy trì mức cholesterol tốt và kiểm soát lượng đường trong máu. Nhưng quá nhiều có thể gây sỏi thận và các vấn đề khác. Kiểm tra với bác sĩ của bạn để xem bổ sung vitamin C là phù hợp với bạn.
Vitamin E
có thể giúp hạn chế tổn thương cho các mạch máu, hỗ trợ bảo vệ và chống lại bệnh thận và mắt. Nhưng việc bổ sung quá nhiều vitamin E có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng, chẳng hạn như nguy cơ đột quỵ cao hơn. Vì thế hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn trước khi bổ sung thêm chất này.
Magiê
giúp kiểm soát lượng đường trong máu. Một số người mắc bệnh tiểu đường bị thiếu magiê nghiêm trọng. Bổ sung magiê, trong trường hợp này, có thể cải thiện hoạt động của insulin.
Tâm trí/Y học cơ thể
Kỹ năng mường tượng hình ảnh, phản hồi sinh học, thiền, liệu pháp thôi miên và yoga làm giảm hormone gây căng thẳng, do đó có thể giúp ổn định lượng đường trong máu. Phản hồi sinh học cũng có thể giúp giảm huyết áp, nhưng cần nhiều nghiên cứu hơn để khám phá vai trò của nó trong điều trị bệnh tiểu đường và huyết áp cao.
Thảo dược
Kem capsaicin
, một loại thuốc mỡ tại chỗ được làm bằng cayenne, đã được một số bệnh nhân báo cáo giúp giảm đau ở tay và chân khỏi bệnh thần kinh do đái tháo đường. Nhưng những người bị mất cảm giác ở tay hoặc chân nên thận trọng khi sử dụng capsaicin, vì họ có thể không cảm nhận được đầy đủ bất kỳ cảm giác nóng rát nào. Kiểm tra với bác sĩ nếu bạn đang nghĩ đến việc thử sản phẩm này.
Dầu hoa anh thảo buổi tối
được cho là giúp giảm đau thần kinh tiểu đường, nhưng chưa có bằng chứng thuyết phục nào được tìm thấy.
Ginkgo, tỏi, lá húng quế thánh, hạt cây hồ đào, nhân sâm và táo gai
là những loại thảo dược khác đã được một số người khuyến khích như là phương thuốc cho các triệu chứng tiểu đường. Cần nhiều nghiên cứu hơn để xem vai trò của các loại thảo mộc này (nếu có). Kiểm tra với bác sĩ trước khi thử bất kỳ sản phẩm thảo dược.