Duy trì sức khỏe tình dục ở người cao tuổi

Theo các nhà tình dục học thì cuộc sống tình dục không chỉ là nhu cầu sinh lý của cơ thể mà nó còn liên quan đến các yếu tố xã hội, phụ thuộc vào lối sống, tính cách của cá nhân, nhận thức về tình dục (văn hóa tình dục)... Của mỗi người. Mối liên quan này biểu hiện càng rõ rệt ở những người tuổi trung niên và tuổi già. Ở lứa tuổi này, sức khỏe tình dục vốn là một trong các yếu tố quan trọng quyết định chất lượng cuộc sống.

Y học đã chứng minh rằng, cùng với độ tuổi, các tuyến sinh dục ở đàn ông vẫn tiếp tục sản sinh ra tinh trùng và khả năng sinh con có thể được duy trì đến tuổi 80. Tuy nhiên, khoảng 40% đàn ông ở tuổi ngoài 40 có rối loạn sinh lý và cứ sau 10 năm thì tỷ lệ trên tăng thêm 10%. Nguyên nhân thường là do cùng với tuổi tác tăng, lượng hormon sinh dục testosterone tiết ra ít hơn. Tuy nhiên, ở nam giới, sự giảm tiết hormon sinh dục không trầm trọng như ở phụ nữ, vì vậy y học không sử dụng thuật ngữ “mãn dục nam”. Sự giảm tiết hormon sinh dục testosterone diễn ra âm thầm ngay từ tuổi 25-30 và kéo dài đến cuối cuộc đời, thường không có biểu hiện lâm sàng mạnh mẽ như ở phụ nữ khi bước vào giai đoạn tiền mãn kinh.

Các biểu hiện về rối loạn sinh lý nam giới ở độ tuổi này có thể phân ra: Rối loạn cương dương, giảm hưng phấn tình dục, rối loạn cực khoái (không có hoặc không rõ ràng) và rối loạn xuất tinh.

Hơn nữa, sự giảm nhu cầu về tình dục của đàn ông ở độ tuổi này không chỉ được quy định bởi quá trình lão hóa sinh học, do bệnh tật, mà còn do các yếu tố tâm lý, xã hội (sự chểnh mảng của người vợ trong sinh hoạt tình dục...).

Suy giảm nhu cầu về tình dục là một hiện tượng không tránh khỏi ở người đàn ông và là một quá trình sinh lý bình thường theo lứa tuổi. Cùng với các rối loạn tình dục, trong cơ thể người lớn tuổi còn diễn ra các rối loạn khác nhau thuộc hoạt động của các cơ quan, biến đổi trạng thái mạch máu, cơ tim...

Thực ra sự suy giảm nhu cầu sinh lý ở độ tuổi này có thể ngăn ngừa bằng cách rất tự nhiên, nếu duy trì một cuộc sống lành mạnh, dinh dưỡng hợp lý và tăng cường tập luyện thể dục thể thao, sinh hoạt tình dục đều đặn và lành mạnh.

Nhu cầu sinh lý phụ thuộc vào sức khỏe thể lực và sức khỏe tinh thần của cá nhân. Để có sức khỏe thể lực tốt, những người ở độ tuổi này phải biết điều chỉnh các thói quen sống có ảnh hưởng đến cân nặng ở mức hợp lý [theo công thức: P = chiều cao (cm) - 100], kiểm soát hàm lượng cholesterol và đường máu ở giới hạn cho phép bằng các biện pháp:

- Ăn uống điều độ, đủ bữa, ăn vừa đủ no, tránh các thức ăn chứa nhiều chất béo và cholesterol như mỡ động vật, thịt mỡ, bơ, da động vật, nước xương hầm chưa vớt hết váng mỡ, nước xào, tăng cường ăn rau xanh đặc biệt là các loại rau có màu sẫm (rau ngót, cải xanh...), trái cây (cam, dâu tây, nho đỏ, mận, mơ, dưa hấu...).

- Tăng cường ăn các thức ăn có hiệu quả tăng nhu cầu tình dục như các loại đậu, cá, lòng trắng trứng, thịt gà, thịt. Ăn các thức ăn có chứa nhiều các chất chống oxy hóa như beta - carotene, vitamin C, vitamin E, selenium (cà rốt, cà chua, giá đỗ, mầm thóc, rau dền, nho đỏ, đậu tương, rong biển, nước chè xanh).

- Tránh ăn các chất có hàm lượng đường cao như đường, bánh kẹo ngọt. Hạn chế uống bia rượu, đặc biệt là không dùng các loại rượu mạnh, từ bỏ thói quen hút thuốc lá (thuốc lá là kẻ thù của thành mạch máu, thành mạch đàn hồi kém, xơ cứng là nguyên nhân chính của sự giảm cương cứng dương vật).

- Kiểm soát stress, vì trong trạng thái căng thẳng thần kinh tâm lý, vỏ tuyến thượng thận tiết ra nhiều adrenaline gây co thắt mạch máu và tăng huyết áp. Hơn nữa, nếu con người bị stress trường diễn sẽ gây rối loạn sự cân bằng của các quá trình hoạt động thần kinh, thần kinh bị ức chế. Đây cũng là yếu tố gây giảm ham muốn tình dục.

- Để phòng ngừa sự suy giảm sản xuất testosterone một cách tự nhiên cần phải ngủ nhiều hơn, cố gắng được 8 giờ trong 1 ngày, vì lượng hormon sinh dục testosterone chủ yếu được tiết ra khi ngủ, duy trì sinh hoạt tình dục đều đặn.

- Tập luyện thường xuyên các bài tập thể lực rèn luyện sức bền như đi bộ nhanh, chạy, bơi, hoặc đạp xe cự ly dài. Các bài tập này (khi kết hợp với một chế độ ăn hợp lý) có tác dụng giảm khối lượng mỡ thừa - điều chỉnh cân nặng, điều hòa hàm lượng mỡ máu và đường máu, cải thiện trạng thái của các mạch máu và tim, tăng hàm lượng hormon testosterone, cải thiện trạng thái thần kinh tâm lý, kết quả là cải thiện ham muốn tình dục. Để đạt được hiệu quả trên, phải tập luyện thường xuyên, liên tục, tập vừa sức, không tập cố. Ở độ tuổi này nên hạn chế hoặc tránh chơi tennis vì đòi hỏi gắng sức nhiều, không tốt cho tim mạch.

Tóm lại, suy giảm nhu cầu về tình dục là một hiện tượng không tránh khỏi ở người cao tuổi và là một quá trình sinh lý bình thường theo lứa tuổi. Tuy nhiên, để duy trì và tăng cường khả năng tình dục có thể thực hiện một “chân lý” đơn giản: Ăn uống điều độ, hợp lý, điều chỉnh cân nặng, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, không hút thuốc, không uống các loại đồ uống có độ cồn cao và sống vui vẻ.