Cây râu mèo rẻ bèo ở Việt Nam, Trung Quốc bán tới hơn 1 triệu đồng/kg

Loại cỏ thảo dược này ở Trung quốc có giá cao gấp 7 đến 8 lần so với giá bán tại Việt Nam.

Loại cỏ dại mà chúng ta đang nói đến là cây râu mèo. Trà pha từ cây râu mèo còn gọi là trà thận, bởi chúng có tác dụng làm tan sỏi thận. 

Cây râu mèo chủ yếu phân bố ở các tỉnh Vân Nam, Quảng Đông, Quảng Tây, Phúc Kiến, những nơi khác ở Trung Quốc hầu như không có.

Cây râu mèo có vị ngọt vừa, hơi đắng, có tính mát; ngoài việc dùng hỗ trợ điều trị bệnh sỏi thận ra, chúng còn có rất nhiều tác dụng khác cho sức khỏe như lợi tiểu, thanh nhiệt, trừ thấp, thông mật, dùng trị viêm thận cấp tính và mạn tính, bảo vệ gan, trị mụn…

Người ta bắt đầu trồng cây râu mèo để đáp ứng nhu cầu quá lớn của thị trường do sản lượng cây râu mèo mọc tự nhiên không thể đáp ứng.

Hiện tại, giá cả thị trường của cây râu mèo là 150 nhân dân tệ 0.5kg (khoảng 500 nghìn đồng). Đáng nói, loại cây râu mèo ở Việt Nam có giá khá rẻ, giá cả dao động trong khoảng từ 60 - 75 nghìn đồng nửa cân.

Tên thường gọi:

Cây râu mèo, cây hoa râu mèo, cỏ râu mèo, có nơi còn gọi là cây bông bạc.

Tên khoa học:

Orthosiphon Stamineus Benth.

Họ thực vật:

Lamiaceae (họ bạc hà).

Đặc điểm của cây râu mèo

Cây râu mèo là một cây bụi thân thảo mọc cao đến 1.5 m. Thân cây râu mèo đứng, hình vuông thường có màu nâu tím. Lá cây râu mèo mọc đối, hình trứng, có cuống ngắn, đầu nhọn, mép khía răng to.

Cụm hoa râu mèo mọc trên đỉnh đầu. Hoa râu mèo có màu tím, tím nhạt đến màu trắng với nhị dài vượt xa khỏi hoa trông rất giống râu mèo nên được gọi là cây râu mèo. Quả cây râu mèo là quả bế, thuôn rộng, dẹt và nhăn nheo.

Khu vực phân bố

Cây râu mèo có nguồn gốc ở khu vực Đông Nam Á (Malaysia, Indonesia, Thái Lan…) và một phần khu vực nhiệt đới Australia.

Cây râu mèo đã được trồng từ lâu và có thể thấy dọc theo cạnh rừng, lề đường và vùng đất hoang. Ở Việt Nam, cây râu mèo phân bố rải rác ở các tỉnh đồng bằng và miền núi: Cao Bằng, Thanh Hóa (Vĩnh Lộc), Hà Nội (Ba Vì), Lâm Đồng, Ninh Thuận (Phan Rang)…

Thu hoạch

Cây được thu hái vào tháng 9 hàng năm, khi cây bắt đầu chuẩn bị ra hoa, lúc đó cây chưa quá già, các lá đã mọc nhiều. Mỗi năm cho thu hoạch 2 - 3 lần. (lần đầu tiên thu sau khi trồng 2,5 - 3 tháng). Sau 2 - 3 năm nên trồng cây mới để năng suất cao hơn.

Bộ phận dùng

Người dân cắt cả cây về rồi lọc lấy phần ngọn và lá cây phơi khô để làm thuốc. Hiện nay do cây râu mèo khá khan hiếm nên người dân còn tận dụng cả phần thân của cây để dùng làm thuốc.

Thành phần hóa học

Trong cây có hoạt chất glucozit đắng gọi là Orthosiphonin, it tan trong rượu, tan nhiều trong nước.

Ngoài ra trong cây còn có chứa tinh dầu, một ít chất béo tanin (5-6%), đường và một tỷ lệ khá cao muối vô cơ, trong đó chủ yếu là muối Kali.

Ngoài ra còn tìm thấy hoạt chất Saponin tritecpenic gọi là sapophonin. Chất này thủy phân sẽ được sapogenin, arabinoza và hexoza.

Tác dụng của cây râu mèo

Cây râu mèo là loài cây thuốc quý trong đông y chữa nhiều bệnh như sỏi thận, hạ đường huyết, cúm, thấp khớp, viêm gan… Đặc biệt là sử dụng để hỗ trợ công việc đào thải những chất độc từ cơ thể ra bên ngoài như:

• Đào thải các axit uric có chứa trong cơ thể.
• Tăng cường các chức năng cho thận.
• Điều trị căn bệnh sỏi thận, viêm đường tiết niệu, sỏi bàng quang.
• Giúp lợi tiểu điều trị chứng đái dắt, nước tiểu vàng, tiểu có mùi lạ.
• Làm hạ huyết áp, bảo vệ các chức nang gan, tăng sức đề kháng cho cơ thể.

Cây râu mèo được dùng chế biến các sản phẩm thuốc dạng viên nang, viên nén, túi trà, đồ uống, các loại thảo mộc tươi, lá khô…

Cây râu mèo chữa sỏi thận

Theo kết quả nghiên cứu hiện đại: Nước sắc hay nước hãm lá râu mèo có tác dụng tăng lượng nước tiểu, đồng thời tăng cả lượng clorua, lượng urê và lượng axit uric. Hoạt chất trong cỏ râu mèo có tác dụng giữ cho axit uric và muối urat ở dạng hòa tan, do đó có thể phòng ngừa sự lắng đọng của chúng để tạo thành sỏi thận.

Nước sắc cỏ râu mèo còn có tác dụng làm tăng sự bài tiết citrat và oxalat (Oxalat hàm lượng cao trong nước tiểu làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận).

Như vậy, theo kinh nghiệm của Y học cổ truyền, cũng như kết quả nghiên cứu hiện đại, có thể sử dụng cỏ râu mèo để chữa sỏi thận.

Cách dùng cây râu mèo chữa bệnh sỏi thận

Trị bệnh sỏi thận

Người bệnh nên chọn dùng cành lá cây lúc hoa đang nở rồi phơi khô. Khi dùng, bạn cho cả nguyên liệu tươi và khô dưới dàng thuốc sắc, hãm như trà hoặc nấu cao lỏng để uống. Bài thuốc được sử dụng liên tục trong 8 ngày thì nghỉ 2 - 4 ngày.

Trị sỏi tiết niệu loại sỏi nhỏ

Có 2 cách áp dụng bài thuốc từ cây râu mèo trị bệnh sỏi tiết niệu. Hoặc là bạn lấy lá cây râu mèo khô, rửa sạch hãm với nửa lít nước sôi như hãm trà rồi chia 2 lần uống trong ngày, trước khi ăn cơm 15 - 30 phút. Uống nóng, uống liên tục 10 ngày, nghỉ 4 ngày, lại uống tiếp đợt khác. Hoặc cũng là cỏ râu mèo kết hợp với các vị thuốc khác như chó đẻ răng cưa, thài lài, mỗi vị 30g. Tất cả rửa sạch cho 800ml nước, sắc còn 250ml, uống trong ngày, trước khi ăn, lúc còn nóng. Dùng 5 -10 ngày một liệu trình.

Trị tiểu tiện không thông (tiểu buốt, rắt)

Lá cây râu mèo kết hợp với thài lài trắng đem rửa sạch cho vào đun với nước. Sau đó, bạn cho hoạt thạch, uống trong ngày. Uống liền 5 ngày. Nếu tiểu tiện bình thường thì ngừng thuốc.

Trị tiểu ra sỏi, tiểu ra máu và tiểu buốt

Cây râu mèo 40g, thài là trắng 30g, Sắc lấy nước, mỗi lần hòa thêm 6g bột hoạt thạch uống trong ngày, chia làm 3 lần. Uống liền 5 - 7 ngày.

Các bài thuốc khác sử dụng cây râu mèo

Cây râu mèo và dây gắm

Đây là một bài thuốc giúp chữa và điều trị bệnh gút vô cùng hiệu quả được ông cha ta thử nghiệm qua nhiều thế hệ.

Bài thuốc: 20g cây râu mèo và 30g dây gắm, đem đi rửa sạch cả 2 loại thảo dược kể trên sau đấy bỏ vào ấm sắc lấy nước trong ngày. Kiên trì thực hiện trong một khoảng thời gian dài sẽ giúp hạn chế được những triệu chứng từ bện gút gây ra.

Cây râu mèo và mướp đắng, trinh nữ

Điều trị vô cùng hiệu quả căn bệnh đái tháo đường nếu áp dụng theo bài thuốc sau đảm bảo bệnh nhân sẽ thấy căn bệnh của mình sẽ đỡ hẳn.

Bài thuốc: Chuẩn bị 50g mỗi loại cây râu mèo, mướp đắng, cây trinh nữ. Sau đó đem tất cả những vị thuốc kể trên đi rửa sạch và phơi dưới nắng to, nếu không có nắng thì có thể đem đi sao vàng. Đem sắc với 600ml nước đến khi nước cạn còn khoảng 1/3 là có thể tắt bếp để sử dụng. Nên chia làm 2 lần uống mỗi ngày sau bữa ăn để hiệu quả đem lại là tốt nhất.

Cây râu mèo, cỏ mực

Nguyên liệu: Cây râu mèo, cỏ lưỡi rắn, cây chó đẻ, cỏ mực mỗi loại 30g; cây actiso 20g.

Cách làm: Rửa sạch phơi khô các vị thuốc kể trên sau đó đem sắc nước uống mỗi ngày 3 lần.

Bài thuốc này ngoài công dụng chữa viêm gan siêu vi ra thì cũng có thể được sử dụng để chữa các bệnh. Như hoàng đản, da dẻ xanh xao do mới ốm dậy, trị chứng táo bón kinh niên chữa mãi không khỏi

Lưu ý khi sử dụng

Cây râu mèo sử dụng với liều lượng thông thường không gây độc tính. Nhưng tránh sử dụng thường xuyên và lâu dài với liều cao vì có thể gây mất nước, mất cân bằng điện giải do tác dụng lợi tiểu, tăng thải trừ mạnh.

Phụ nữ có thai, nhất là trong ba tháng đầu cần cân nhắc kỹ, hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.

Trẻ em dưới 10 tuổi và người già yếu tốt nhất không nên sử dụng.