Cách tập thể dục cho người bị bệnh phổi mạn tính
Bệnh nhân bị bệnh phổi mạn tính có thể cải thiện triệu chứng bằng cách tập luyện thường xuyên.
Nếu bạn có bệnh phổi mạn tính, ý nghĩ bị khó thở nhanh chóng có thể làm bạn nản chí và không có tinh thần tập luyện. Bạn có thể có xu hướng né tránh luyện tập vì nghĩ rằng tập thể dục sẽ làm khó thở, nhưng nếu bạn lười hoạt động, bạn sẽ càng yếu đi và các sinh hoạt thường ngày trở nên khó khăn hơn.
Tốt nhất là yêu cầu được hướng dẫn bởi một bác sĩ hoặc chuyên viên vật lý trị liệu trước khi bạn bắt đầu tập thể dục, để đảm bảo rằng kế hoạch tập luyện của bạn là an toàn và phù hợp với khả năng của bạn. Tất cả các chương trình tập luyện đều phải được xây dựng theo thời gian để cho phép cơ thể bạn thích ứng. Nếu bạn qua một giai đoạn nhưng lại quá khó thở đến nỗi không nói chuyện được, bạn nên giảm nhịp điệu hoặc nếu cần thì ngưng một thời gian ngắn. Bạn càng làm nhiều lần, bạn càng có khả năng làm tốt!
Tập thể dục ngắt quãng có thể giúp bạn vượt qua sự hụt hơi. Trong trường hợp này, bạn luân phiên giữa bài tập ngắn, kéo dài 1-2 phút, với những khoảng nghỉ (hay tập nhẹ). Phương pháp này gọi là “luyện tập luân phiên”.
Nếu triệu chứng khó thở của bạn trở nên tồi tệ hơn hoặc không giảm đi nhanh chóng sau khi ngưng tập, bạn nên đi bác sĩ.
Bệnh phổi tắt nghẽn mạn tính (BPTNMT)
Nếu bạn có BPTNMT, bạn sẽ bị tổn thương đường thở. Điều này có nghĩa là khi bạn thở ra, đường dẫn khí của bạn trở nên thu hẹp lại trước khi bạn thở ra hết không khí trong phổi của bạn. Nhiều người bị BPTNMT thấy rằng mím môi lại có thể giúp họ thở ra chậm và hiệu quả hơn. Bạn cũng có thể cảm thấy dễ dàng hơn khi đi với điểm tựa (ví dụ như tựa vào xe đẩy khi đi mua sắm, hoặc ngay cả bấm tay vào dây nịt quần của mình). Những bệnh nhân có bệnh phổi nặng có thể vịn vào cây gậy có bánh xe để đi.
Nếu bạn bị BPTNMT nặng, bạn có thể bị thiếu oxy cho cơ thể. Trong trường hợp này, bạn có thể cần đến oxy liệu pháp khi di chuyển. Bác sĩ của bạn có thể đánh giá nhu cầu này trước khi bạn bắt đầu một chương trình luyện tập.
Bệnh xơ phổi
Nếu bạn bị bệnh xơ phổi, bệnh phổi mô kẽ hoặc vấn đề thành ngực, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc hít vào. Bạn có thể cần phải thở sâu hơn và chậm hơn, để cho phép phổi dãn ra càng nhiều càng tốt.
Hen phế quản
Nếu bạn đi bác sĩ, họ có thể giúp bạn kiểm soát triệu chứng tốt hơn. Nếu hen phế quản được kiểm soát tốt, bạn có thể tham gia tập luyện bằng mức với người không bệnh.
Bác sĩ của bạn có thể cho bạn thuốc để kiểm soát triệu chứng bệnh. Corticoid dạng hít, một loại thuốc thường sử dụng ở người hen, là một loại thuốc kiểm soát bệnh quan trọng nhất mà bạn có thể dùng. Thuốc kích thích thụ thể bêta 2 là loại thuốc tốt nhất tác dụng nhanh để cắt cơn.
Nếu bạn là một vận động viên muốn đoạt giải khi thi đấu, bạn nên kiểm tra xem thuốc bạn sử dụng có nằm trong danh sách các thuốc tăng lực hay không. Hầu hết các thuốc trị hen (kể cả corticoid dạng hít) không bị hạn chế sử dụng trong thi đấu, nhưng việc kiểm tra các thuốc mà bạn định sử dụng là rất quan trọng. Dùng thuốc một cách tốt nhất, càng sớm càng tốt, bạn sẽ có nhiều khả năng chiến thắng, bằng với các vận động viên không có bệnh.
Nghiên cứu trường hợp bệnh: Kjeld Hansen ở Đan mạch đã hoàn tất cuộc đua ma-ra-tông ở New York dù bị hen phế quản.
“Thật là khó khăn để thúc đẩy chính mình tập luyện. Bệnh hen suyễn khiến tôi, đôi khi cảm thấy như mình đang thở qua một cái còi. Nếu bạn cố gắng chạy và huýt sáo cùng một lúc, bạn sẽ cảm thấy những gì tôi cảm thấy.”
“Trong lúc luyện tập chạy đường trường, tôi cảm thấy tự tin hơn. Tôi theo dõi chế độ trị liệu của mình một cách cẩn thận và tập luyện ít nhất 3 lần mỗi tuần. Bằng cách theo dõi kế hoạch điều trị của mình, tôi có thể trị hết triệu chứng hen suyễn của mình. Chương trình luyện tập chạy bền cũng rất kinh ngạc – Tôi có thể tự tăng trình độ của mình và nhận thấy sự cải thiện mỗi ngày.”
Lời khuyên chung
- Luôn làm ấm trước khi tập
- Cải thiện sức mềm dẽo bằng các bài tập kéo dãn
- Cải thiện sức chịu đựng, giúp bạn tập luyện được lâu hơn
- Gia tăng hoạt động phù hợp với sức của bạn
- Cải thiện sức mạnh cơ bắp (thí dụ tập nâng tạ)
- Làm nguội đi sau mỗi lần tập luyện, để cho hơi thở bạn trở về bình thường
Điều cần nhớ: Tập thể dục có thể mang lại lợi ích và thích thú, ngay cả trong trường hợp có bệnh lý mạn tính. Ngay cả khi một bài tập có vẻ khó lúc đầu, nếu bạn tiến hành theo nhịp điệu của mình, bạn sẽ cảm thấy triệu chứng của mình được cải thiện rất nhanh.