Xét nghiệm máu kết hợp ở ung thư tuyến tụy có thể giúp phát hiện bệnh sớm hơn
Mới đây, một cách tiếp cận mới trong việc sàng lọc ung thư tuyến tụy có thể giúp các bác sĩ phát hiện những trường hợp có nguy cơ cao mắc bệnh trước khi nó đến giai đoạn tiến triển và khó điều trị hơn.
Hiện nay, một nhóm các nhà khoa học của Viện nghiên cứu Van Andel (VARI) dẫn đầu đã phát triển một xét nghiệm máu đơn giản được kết hợp với xét nghiệm hiện tại, từ đó họ phát hiện ra gần 70% trường hợp ung thư tuyến tụy với tỷ lệ dương tính giả dưới 5%. Kết quả của nghiên cứu được công bố trên Clinical Cancer Research, một tạp chí của Hiệp hội Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ.
Tỷ lệ dương tính giả có thể hiểu ở đây là bệnh nhân có bệnh, nhưng kết quả thử nghiệm là âm tính.
Cho đến nay, ung thư tuyến tụy thường rất khó chẩn đoán vì nó thường không có triệu chứng rõ ràng. Cho đến khi thời điểm bệnh được phát hiện, thì các triệu chứng đã tiến triển khá nghiêm trọng, dẫn đến việc điều trị phức tạp và không đem lại nhiều hiệu quả. Theo thống kê cho thấy chỉ có 8,5% những bệnh nhân bị ung thư tuyến tụy có thể sống sót sau 5 năm và tỷ lệ này chỉ tăng nhẹ kể từ đầu những năm 1990.
Giáo sư - Tiến sĩ Brian Haab, thuộc Vari, tác giả của nghiên cứu cho biết: Ung thư tuyến tụy là một căn bệnh nguy hiểm bởi mức độ lây lan của nó trước khi phát hiện, và đây được xem là một rào cản nghiêm trọng đối với việc điều trị thành công căn bệnh này. Bên cạnh đó, chúng tôi hy vọng xét nghiệm mới này, sẽ được sử dụng rộng rãi với những với xét nghiệm hiện có, qua đó có thể giúp các bác sĩ trong việc điều trị ung thư tuyến tụy ở những trường hợp có nguy cơ cao mắc bệnh trước khi bệnh lan rộng.
Ở cả hai xét nghiệm đều phát hiện và đo lường mức độ đường được sản xuất bởi các tế bào ung thư tuyến tụy sau đó được dung hòa vào trong máu. Đối với lượng đường được đo bằng thử nghiệm mới STRA được sản xuất bởi một tập hợp khác của ung thư tuyến tụy so với CA-19-9, lượng đường được đo bằng xét nghiệm hiện có. Và khi được kết hợp sử dụng, các xét nghiệm đã tạo ra một mạng lưới rộng hơn qua đó phát hiện ra các loại phụ của ung thư tuyến tụy có thể bị bỏ qua bằng cách chỉ sử dụng một trong hai xét nghiệm.
Đối với thử nghiệm CA-19-9 đã được phát triển gần 40 năm trước và chỉ phát hiện khoảng 40% trường hợp mắc bệnh ung thư tuyến tụy. Hiện xét nghiệm này đang được sử dụng để xác nhận chẩn đoán ung thư tuyến tụy hoặc theo dõi tiến triển bệnh hơn là sàng lọc. Vì thế việc kết hợp sử dụng 2 thử nghiệm STRA và CA-19-9 giúp cho phương pháp này trở thành một lựa chọn khả thi trong việc sàng lọc và can thiệp sớm, đặc biệt ở những trường hợp có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Điều này bao gồm những người có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư tuyến tụy, u nang tuyến tụy hoặc viêm tụy mãn tính, hoặc những người được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường loại 2. Và đối với những người bị bệnh tiểu đường sau 50 tuổi có thể là triệu chứng sớm của một số bệnh như ung thư tuyến tụy. Hiện nay, bệnh tiểu đường không được coi là yếu tố nguy cơ hoặc là dấu hiệu của ung thư tuyến tụy.
Haab chia sẻ: Chúng tôi tin rằng việc bổ sung sử dụng các xét nghiệm này giúp các bác sĩ phát hiện ung thư tuyến tụy sớm hơn, giúp ích trong quá trình điều trị bệnh, và cải thiện đáng kể cơ hội sống của bệnh nhân. Cho đến bây giờ, hiện có rất ít sự lựa chọn cho những trường hợp bị nghi ngờ mắc phải ung thư tuyến tụy. Vì thế, xét nghiệm máu kết hợp này có thể là một cách đơn giản, mà lại đem đến hiệu quả trong việc phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm từ đó có thể cải thiện kết quả của bệnh nhân.
Haab cùng các cộng tác viên của mình đang lên kế hoạch hợp tác với các phòng thí nghiệm lâm sàng để có thể xác nhận bổ sung và được sử dụng rộng rãi trong điều trị. Nếu thành công, họ tin rằng phương pháp này sẽ được sử dụng phổ biến và trở thành một phương thức sàng lọc mới cho những người có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư tuyến tụy.
Cho đến nay, ung thư tuyến tụy được xem là căn bệnh nguy hiểm, và có tỷ lệ tử vong cao nhất trong tất cả các bệnh ung thư. Căn bệnh này thường xảy ra ở tuyến tụy - cơ quan nằm trong ổ bụng - giữa dạ dày và cột sống. Tại Mỹ, ung thư tuyến tụy là nguyên nhân gây tử vong thứ ba, sau ung thư phổi và đại trực tràng. Nguy cơ phát triển của ung thư tuyến tụy là khoảng 1/63 đối với nam giới và 1/65 đối với nữ. Còn tại Việt Nam, ung thư tuyến tụy cũng khá phổ biến và tỷ lệ sống sót ở căn bệnh này là rất thấp. Căn bệnh này được xem là "sát thủ thầm lặng" dẫn tới tử vong của hàng trăm nghìn trường hợp mỗi năm.