Viêm Nướu Và Bệnh Nha Chu (bệnh nướu răng)

Viêm nha chu, thường được gọi là bệnh nướu răng hoặc bệnh nha chu, bắt đầu hình thành từ vi khuẩn trong miệng và nếu không được điều trị đúng cách sẽ dẫn đến tình trạng mất răng do các mô xung quanh răng bị phá hủy.

Sự khác biệt giữa viêm nướu và viêm nha chu là gì?

Viêm nướu thường xảy ra trước viêm nha chu (bệnh nướu răng). Tuy nhiên, điều quan trọng ở đây là không phải tất cả viêm nướu đều tiến triển thành viêm nha chu.

Trong giai đoạn đầu của viêm nướu, vi khuẩn trong mảng bám tích tụ, khiến nướu bị viêm và dễ chảy máu trong quá trình đánh răng. Mặc dù nướu có thể bị kích thích, nhưng răng lại không bị ảnh hưởng. Và trong giai đoạn này không có bất cứ tổn thương nào xảy ra trên xương và các mô khác. 

Tuy nhiên nếu viêm nướu không được điều trị, nó có thể phát triển thành viêm nha chu. Đối với những trường hợp bị viêm nha chu, lớp bên trong của nướu và xương lan rộng ra khỏi răng và hình thành túi. Trong đó những khoảng trống nhỏ giữa răng và nướu thu thập các mảnh vỡ và có thể bị nhiễm trùng. Do đó, hệ thống miễn dịch của cơ thể chiến đấu với vi khuẩn khi mảng bám lan rộng và phát triển bên dưới nướu.

Ngoài ra, các độc tố hoặc chất độc - được sản xuất bởi vi khuẩn trong mảng bám cũng như các enzyme "tốt" của cơ thể liên quan đến việc chống nhiễm trùng - bắt đầu phá vỡ xương và mô liên kết của răng. Vì thế khi bệnh tiến triển, các túi sâu phát triển hơn, nhiều mô nướu và xương đều bị phá hủy. Và khi điều này xảy ra, răng trở nên lỏng lẻo, dẫn đến tình trạng mất răng. Bên cạnh đó, bệnh nướu răng là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng mất răng ở người lớn.

Nguyên nhân gây bệnh nha chu là gì?

Hiện nay, mảng bám được xem là nguyên nhân chính của bệnh nha chu. Tuy nhiên, nhiều yếu tố khác cũng có thể góp phần vào bệnh nha chu bao gồm:

• Thay đổi nội tiết tố, chẳng hạn như những thay đổi xảy ra trong thời kỳ mang thai, dậy thì, mãn kinh và kinh nguyệt hàng tháng, làm cho nướu nhạy cảm hơn, khiến tình trạng viêm nướu dễ phát triển hơn.
• Bệnh có thể ảnh hưởng đến nướu. Điều này bao gồm các bệnh như ung thư hoặc HIV can thiệp vào hệ thống miễn dịch. Ngoài ra, bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến khả năng sử dụng đường trong máu của cơ thể, đối với những bệnh nhân mắc bệnh này có nguy cơ bị nhiễm trùng cao hơn, bao gồm cả bệnh nha chu và sâu răng.
• Thuốc có thể ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng, làm giảm dòng chảy của nước bọt (có tác dụng bảo vệ răng và nướu). Ngoài ra, một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc chống co giật Dilantin, thuốc chống đau thắt ngực Procardia và Adalat, có thể gây ra sự phát triển bất thường của mô nướu.
• Những thói quen xấu như hút thuốc khiến mô nướu dễ bị tổn thương hơn.
• Thói quen vệ sinh răng miệng kém như không đánh răng và dùng chỉ nha khoa hàng ngày, giúp viêm nướu dễ phát triển hơn.
• Tiền sử gia đình mắc bệnh răng miệng có thể là một yếu tố góp phần cho sự phát triển của viêm nướu.

Các triệu chứng của bệnh nha chu là gì?

Cho đến nay, bệnh nha chu có thể không gây ra đau đớn, nhưng lại có những dấu hiệu rất rõ ràng, ngay cả trong giai đoạn muộn của bệnh. Mặc dù các triệu chứng của bệnh nha chu thường rất rõ ràng, nhưng lại thường bị nhầm lẫn với các tình trạng khác. Sau đây là một số triệu chứng của bệnh nướu răng bao gồm:

• Nướu bị chảy máu trong và sau khi đánh răng.
• Nướu đỏ, sưng hoặc mềm.
• Hôi miệng dai dẳng hoặc có mùi vị khó chịu trong miệng.
• Nướu.
• Hình thành túi sâu giữa răng và nướu.
• Răng lung lay hoặc dịch chuyển.
• Những thay đổi trong khớp răng, hoặc phù hợp với răng giả một phần.

Ngay cả khi bệnh nhân không xảy ra bất kỳ triệu chứng nào, thì họ vẫn có thể bị một số bệnh về nướu. Ở một số trường hợp, bệnh nướu răng có thể chỉ ảnh hưởng đến một số răng nhất định, chẳng hạn như răng hàm. Vì vậy chỉ có bác sĩ nha khoa mới có thể phát hiện và xác định sự tiến triển của bệnh nướu răng.

Bệnh nha chu được chẩn đoán như thế nào?

Trong khi khám răng, bác sĩ nha khoa thường thực hiện những kiểm tra sau:

• Nướu chảy máu, sưng, cứng và túi sâu (khoảng trống giữa nướu và răng, túi càng lớn và sâu, bệnh càng nặng).
• Chuyển động của răng và sự nhạy cảm cũng như liên kết của răng.
• Xương hàm, để giúp phát hiện xem các xương xung quanh răng có bị suy yếu hay không.

Bệnh nha chu được điều trị như thế nào?

Mục tiêu điều trị của bệnh nha chu là thúc đẩy sự gắn kết của nướu (khỏe mạnh) vào răng, giảm sưng, độ sâu của túi và nguy cơ nhiễm trùng, nhằm ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. Bên cạnh đó, các lựa chọn điều trị phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, cách bệnh nhân có thể đáp ứng với các phương pháp điều trị trước đó và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Thông thường các lựa chọn điều trị bao gồm những liệu pháp không phẫu thuật giúp kiểm soát sự phát triển của vi khuẩn cho đến phẫu thuật để khôi phục các mô hỗ trợ. Ngoài ra, một bảng mô tả đầy đủ về các lựa chọn điều trị khác nhau sẽ được cung cấp trong điều trị bệnh nha chu.

Làm thế nào có thể phòng ngừa được bệnh nha chu?

Hiện tại để ngăn ngừa sự phát triển của bệnh nha chu, thì bước đầu tiên phải kiểm soát được mảng bám răng (dẫn đến viêm nướu) bằng cách làm sạch chuyên nghiệp ít nhất hai lần một năm, chải răng và dùng chỉ nha khoa hàng ngày. Trong đó, đánh răng giúp loại bỏ mảng bám trên bề mặt răng, dùng chỉ nha khoa loại bỏ các hạt thức ăn và mảng bám từ giữa răng và dưới đường nướu. Theo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ, nước súc miệng kháng khuẩn có thể làm giảm vi khuẩn gây ra mảng bám và bệnh nha chu.

Sau đây là một số lời khuyên hữu ích giúp hạn chế nguy cơ, mức độ nghiêm trọng và tốc độ phát triển bệnh nha chu bao gồm:

• Bỏ thuốc lá. Sử dụng thuốc lá là một yếu tố nguy cơ đáng kể cho sự phát triển của viêm nha chu. Những người hút thuốc có nguy cơ mắc căn bệnh này cao gấp 7 lần so với những người không hút thuốc, và hút thuốc có thể làm giảm cơ hội thành công trong một số phương pháp điều trị.
• Giảm căng thẳng. Căng thẳng có thể gây khó khăn cho hệ thống miễn dịch của cơ thể chống lại nhiễm trùng.
• Duy trì chế độ ăn uống cân bằng. Dinh dưỡng hợp lý giúp hệ thống miễn dịch chống lại nhiễm trùng. Ngoài ra, ăn thực phẩm có đặc tính chống oxy hóa - ví dụ như những loại có chứa vitamin E (dầu thực vật, các loại hạt, rau lá xanh) và vitamin C (trái cây họ cam, bông cải xanh, khoai tây) - có thể giúp cơ thể bạn phục hồi các mô bị tổn thương.
• Tránh nghiến răng. Tình trạng này có thể tác động lực quá mức lên các mô nâng đỡ của răng và có thể gia tăng tốc độ phá hủy các mô này.

Mặc dù đã tuân thủ vệ sinh răng miệng tốt và thực hiện các lối sống lành mạnh khác, nhưng các chuyên gia nha khoa chia sẻ rằng hiện có tới 30% người Mỹ có thể dễ mắc bệnh di truyền. Và những trường hợp này có thể gia tăng nguy cơ mắc một số dạng bệnh về nướu cao gấp sáu lần. Vì thế, nếu bất cứ thành viên nào trong gia đình đang mắc phải bệnh nướu răng, thì bạn cũng có nguy cơ cao mắc bệnh. Ngoài ra, nếu bạn đang có nguy cơ mắc bệnh nướu răng, bác sĩ nha khoa có thể đề nghị kiểm tra, làm sạch và điều trị thường xuyên hơn để kiểm soát tình trạng bệnh tốt hơn.

Bệnh nha chu có liên quan đến các vấn đề sức khỏe khác không?

Theo CDC, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra mối liên hệ tiềm năng giữa bệnh nha chu và các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng khác. Đối với những trường hợp có hệ thống miễn dịch khỏe mạnh, vi khuẩn trong miệng xâm nhập vào máu thường vô hại. Nhưng ở một số trường hợp nhất định, các vi sinh vật này có liên quan đến các vấn đề sức khỏe như đột quỵ và bệnh tim. Ngoài ra, bệnh tiểu đường không chỉ là yếu tố nguy cơ của bệnh nha chu, mà nó có thể làm cho bệnh tiểu đường trở nên tồi tệ hơn.