Viêm loét đại tràng 

Viêm loét đại tràng là gì?

Viêm loét đại tràng (Ulcerative Colitis - UC) là một căn bệnh về viêm ruột. Tình trạng này gây ra kích ứng, viêm và loét trong niêm mạc ruột già hoặc ruột kết của cơ thể.

Mặc dù có triệu chứng tương tự nhưng viêm loét đại tràng lại không giống như những tình trạng khác như bệnh Crohn và hội chứng ruột kích thích. Hiện tại căn bệnh này vẫn chưa có cách chữa trị, và người bệnh thường có triệu chứng bùng phát trong thời gian dài (suốt đời). Tuy nhiên hiện có một số phương pháp điều trị (đúng cách) có thể giúp người bệnh kiểm soát căn bệnh này.

Nguyên nhân gây viêm loét đại tràng

Hiện nay viêm loét đại tràng xảy ra khi hệ thống miễn dịch không hoạt động đúng. Thông thường vai trò của nó là tấn công vào những tác nhân gây bệnh trong cơ thể, giống như cảm lạnh thông thường. Nhưng đối với những trường hợp bị viêm loét đại tràng, hệ thống miễn dịch của họ nghĩ rằng thức ăn, vi khuẩn đường ruột tốt và các tế bào lót đại tràng là những tác nhân gây bệnh. Vì thế, các tế bào bạch cầu thường bảo vệ cơ thể bằng cách tấn công niêm mạc đại tràng. Và điều này gây ra viêm và loét.

Tuy nhiên hiện nay các bác sĩ vẫn chưa xác định được tại sao mọi người có thể mắc phải tình trạng này. Nhưng các gen có thể đóng một vai trò và đôi khi căn bệnh này di truyền trong các gia đình. Bên cạnh đó một số yếu tố khác xung quanh cũng có thể tạo nên sự khác biệt. Cho đến nay, đã có nhiều nghiên cứu phát hiện ra một nguyên nhân rõ ràng cho viêm loét đại tràng.

Và một điều mà mọi người cần lưu ý: Thực phẩm và căng thẳng không gây ra căn bệnh này, nhưng chúng có thể dẫn đến một loạt các triệu chứng.

Triệu chứng viêm loét đại tràng

Hiện tại triệu chứng chính của viêm loét đại tràng là tiêu chảy ra máu. Hoặc có thể xuất hiện mủ trong phân của người bệnh.

Các vấn đề khác bao gồm:

• Chuột rút cơ bụng.
• Tiêu chảy
• Không cảm thấy đói.
• Giảm cân.
• Cảm thấy mệt.
• Sốt.
• Mất nước.
• Đau khớp hoặc đau nhức.
• Lở loét.
• Đau mắt khi nhìn vào một ánh sáng.
• Quá ít tế bào hồng cầu, được gọi là thiếu máu.
• Vết loét da.
• Táo bón.
• Thức dậy vào ban đêm để đi vệ sinh.
• Mất kiểm soát khả năng đại tiện.

Thông thường các triệu chứng này có thể bùng phát, biến mất và tái phát. Nhưng đôi khi chúng có thể không làm phiền người bệnh trong nhiều tuần hoặc nhiều năm.

Bên cạnh đó các bệnh đường ruột khác cũng có thể xảy ra một số triệu chứng tương tự. Như bệnh Crohn cũng gây viêm, nhưng nó ảnh hưởng đến những nơi khác trong đường tiêu hóa của cơ thể. Còn viêm loét đại tràng chỉ liên quan đến ruột già và lớp lót của đại tràng. Không những thế một căn bệnh khác là Hội chứng ruột kích thích cũng có một số triệu chứng giống như viêm loét đại tràng, nhưng nó không gây ra viêm hoặc loét. Thay vào đó, tình trạng này là một vấn đề về các cơ trong ruột của cơ thể.

Chẩn đoán viêm loét đại tràng

Cho đến nay bác sĩ sẽ sử dụng các xét nghiệm để phát hiện xem bạn có bị viêm loét đại tràng hay không thay vì những bệnh đường ruột khác. Các xét nghiệm bao gồm:

• Xét nghiệm máu,

  nếu bạn bị thiếu máu hoặc viêm, vấn đề sẽ được tìm thấy từ xét nghiệm này.
• Các mẫu phân, có thể giúp bác sĩ loại trừ nhiễm trùng hoặc ký sinh trùng trong đại tràng. Hoặc chúng cũng có thể hiển thị nếu có máu trong phân của người bệnh mà họ không thể thấy.

• Nội soi đại tràng sigma linh hoạt,

  cho phép bác sĩ nhìn vào phần dưới của đại tràng. Trong kiểm tra này, bác sĩ sẽ đặt một ống có thể uốn cong vào đại tràng dưới thông qua phía dưới của người bệnh. Thông thường các ống này có một ánh sáng nhỏ và máy ảnh ở cuối. Sau đó bác sĩ sẽ sử dụng một công cụ nhỏ để lấy một phần niêm mạc của đại tràng dưới của người bệnh. Điều này được gọi là sinh thiết. Cuối cùng bác sĩ trong phòng thí nghiệm sẽ xem xét mẫu dưới kính hiển vi.

• Nội soi đại tràng,

  quá trình này cũng tương tự như soi đại tràng sigma linh hoạt, nhưng chỉ khác một điều là bác sĩ sẽ nhìn vào toàn bộ đại tràng của người bệnh, chứ không chỉ là phần dưới.

• X-quang,

  kiểm tra này ít phổ biến hơn trong việc chẩn đoán bệnh, nhưng bác sĩ có thể muốn thực hiện đối với những trường hợp đặc biệt.

Các loại viêm loét đại tràng

Hiện tại loại viêm loét đại tràng mà người bệnh mắc phải thường phụ thuộc vào vị trí của nó trên cơ thể của người bệnh, chúng bao gồm:

- Viêm trực tràng,

đây là dạng viêm loét đại tràng được đánh giá là nhẹ nhất. Bởi vì tình trạng viêm nhiễm chỉ giới hạn ở khu vực gần với hậu môn (trực tràng). Và chảy máu trực tràng có thể là dấu hiệu duy nhất của tình trạng này.

- Viêm đại tràng sigma,

đây là tình trạng viêm nhiễm liên quan đến trực tràng và đầu dưới của đại tràng (bác sĩ gọi nó là đại tràng sigma). Triệu chứng chính của tình trạng này là có thể bị tiêu chảy ra máu, đau quặn bụng và khó khăn trong việc di chuyển, và có cảm giác muốn đi vệ sinh, nhưng không thể (bác sĩ sẽ gọi đây là táo bón).

- Viêm đại tràng bên trái,

gây ra chuột rút cơ bụng. Triệu chứng của chúng bao gồm bị tiêu chảy ra máu và giảm cân không rõ nguyên nhân. Hoặc vị trí viêm kéo dài từ hậu môn đi qua sigmoid và giảm dần khi tới đại tràng.

- Viêm tụy,

thường ảnh hưởng đến toàn bộ đại tràng. Tình trạng này có thể gây ra những cơn tiêu chảy nặng, đau bụng, mệt mỏi và sụt cân nghiêm trọng.
Viêm loét đại tràng cấp tính, tình trạng này hiếm khi xảy ra. Nhưng nó ảnh hưởng đến toàn bộ đại tràng và gây đau dữ dội, tiêu chảy nặng, chảy máu, sốt và khiến người bệnh không thèm ăn.

- Viêm loét đại tràng cấp tính,

tình trạng này hiếm khi xảy ra. Nhưng nó ảnh hưởng đến toàn bộ đại tràng và gây đau dữ dội, tiêu chảy nặng, chảy máu, sốt và khiến người bệnh không thèm ăn.

Điều trị viêm loét đại tràng

Cho đến nay điều trị viêm loét đại tràng thường có hai mục tiêu chính. Đầu tiên là làm giảm các triệu chứng và phục hồi đại tràng của người bệnh. Thứ hai là để ngăn chặn các triệu chứng bùng phát nhiều hơn. Vì vậy người bệnh có thể cần kết hợp những yếu tố như sau thay đổi chế độ ăn uống, thuốc men hoặc phẫu thuật, nhằm đạt được những mục tiêu đó.

- Chế độ ăn. Thực tế thực phẩm không gây viêm loét đại tràng, nhưng một số loại có thể làm cho các triệu chứng của người bệnh tồi tệ hơn. Vì thế người bệnh có thể thấy những loại thức ăn mềm, nhạt sẽ không làm phiền tới họ nhiều như các món ăn cay hoặc nhiều chất xơ. Nhưng nếu người bệnh không thể tiêu hóa được đường trong sữa, thường gọi là lactose, bác sĩ có thể bảo họ tránh các sản phẩm từ sữa. Hiện tại một chế độ ăn uống cân bằng với nhiều chất xơ, protein nạc, trái cây và rau, có thể cung cấp đủ vitamin và chất dinh dưỡng.

- Dược phẩm. Bác sĩ có thể kê toa một vài loại thuốc khác nhau, bao gồm:

• Kháng sinh

  để chống nhiễm trùng và giúp phục hồi ruột già của bạn lành lại.

• Thuốc để giảm viêm trong đại tràng và kiểm soát các triệu chứng.

  Người bệnh có thể bắt đầu bằng cách dùng một loại, được gọi là aminosalicylates. Nhưng nếu những thuốc này không hoạt động hoặc các triệu chứng của người bệnh nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể kê toa một loại thuốc chống viêm khác là corticosteroid.

• Một số loại thuốc khác

  giúp ngăn chặn hệ thống miễn dịch của người bệnh tấn công vào đại tràng của họ.

• Sinh học

  là thuốc làm từ protein trong tế bào sống thay vì hóa chất. Loại thuốc này thường dành cho những người bị viêm loét đại tràng nặng.

- Phẫu thuật. Nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả hoặc viêm loét đại tràng trở nên nghiêm trọng, người bệnh có thể cần phẫu thuật để cắt bỏ đại tràng. Bác sĩ sẽ gọi đây là phẫu thuật đại tràng.

Tiên lượng cho viêm loét đại tràng

Đối với hầu hết người bệnh, viêm loét đại tràng là một tình trạng mãn tính hoặc lâu dài. Họ sẽ có thời điểm bị bùng phát triệu chứng nhưng cũng có thời điểm không xảy ra bất cứ triệu chứng nào cả (bác sĩ sẽ gọi đây là sự thuyên giảm). Bên cạnh đó một số ít trường hợp bệnh chỉ xảy ra tạm thời và không bao giờ gặp vấn đề này nữa. Thông thường viêm loét đại tràng không cần phẫu thuật và người bệnh có thể hoạt động bình thường.

Nhưng vẫn có một số trường hợp khoảng 10% những người bị viêm loét, có các triệu chứng ban đầu thường nhẹ và nhanh chóng trở nên tồi tệ hơn, với các biến chứng nghiêm trọng. Còn đối với khoảng 20% đến 30% những người mắc bệnh này, theo thời gian chúng thường lan sang ruột già. Điều này có thể biến thành ung thư ruột kết, nhưng hiện tại có khoảng một nửa số người sống sót nếu bệnh được phát hiện và điều trị sớm.