Viêm Động Mạch Tế Bào Khổng Lồ

Viêm động mạch tế bào khổng lồ là gì?

Viêm động mạch tế bào khổng lồ (tên tiếng Anh là Giant cell arteritis) là tình trạng viêm niêm mạc động mạch. Thông thường, bệnh ảnh hưởng đến các động mạch ở đầu, đặc biệt là vùng thái dương. Vì lý do này, viêm động mạch tế bào khổng lồ đôi khi còn được gọi là viêm động mạch thái dương. Không những thế Viêm động mạch tế bào khổng lồ thường xuyên gây đau đầu, da đầu nhạy cảm đau, đau hàm và các vấn đề về tầm nhìn. Nếu không chữa trị, bệnh có thể dẫn đến đột quỵ hoặc mù.

Nguyên nhân gây ra Viêm động mạch tế bào khổng lồ là gì?

Với bệnh Viêm động mạch tế bào khổng lồ, niêm mạc của động mạch bị viêm, điều này làm cho chúng sưng lên. Tình trạng sưng này làm hẹp các mạch máu, giảm lượng máu cũng như oxy và chất dinh dưỡng quan trọng đến các mô trong cơ thể.

Hầu như bất kỳ động mạch lớn hoặc vừa đều có thể bị ảnh hưởng, nhưng tình trạng viêm thường xảy ra ở các động mạch nằm ở vùng thái dương. Chúng nằm ngay trước tai và tiếp tục lên da đầu, đôi khi tình trạng viêm ảnh hưởng đến chỉ một phần động mạch với các phần mạch máu bình thường ở giữa.

Thực tế, hiện nay nguyên nhân gây ra căn bệnh trên vẫn chưa được xác định rõ. Một số gen và các biến thể gen có thể làm tăng tính nhạy cảm mắc phải tình trạng này.

Tuy nhiên các yếu tố sau đây vẫn có thể làm tăng nguy cơ mắc căn bệnh trên bao gồm: 

- Tuổi tác: Viêm động mạch tế bào khổng lồ chỉ ảnh hưởng ở người lớn, và hiếm ở người dưới 50 tuổi. Hầu hết những người mắc bệnh có các dấu hiệu cảnh báo đầu tiên ở độ 70 - 80 tuổi.

- Giới tính: Nữ giới có khả năng mắc bệnh cao gấp 2 lần nam giới.

- Viêm đau nhiều khớp: Bị viêm đau nhiều khớp cũng khiến bạn tăng nguy cơ của viêm động mạch tế bào khổng lồ.

- Tiền căn gia đình: Đôi khi bệnh xảy ra ở những người trong gia đình.

Triệu chứng dễ nhận thấy ở viêm động mạch tế bào khổng lồ là gì?

Các triệu chứng thường gặp nhất của Viêm động mạch tế bào khổng lồ là đau đầu và căng đầu - thường là nghiêm trọng - ảnh hưởng đến cả hai thái dương. Triệu chứng mớ bắt đầu của căn bệnh trên có thể giống như bệnh cúm. Sau đây là các triệu chứng thường thấy ở Viêm động mạch tế bào khổng lồ bao gồm:

- Đau đầu nghiêm trọng, dai dẳng, thường ở vùng thái dương.

- Da đầu nhạy cảm đau.

- Đau hàm khi nhai hoặc mở miệng rộng.

- Sốt.

- Mệt mỏi.

- Sụt cân ngoài ý muốn.

- Mất thị lực hoặc nhìn đôi, đặc biệt là ở những người bị đau hàm.

- Mất thị lực đột ngột, vĩnh viễn ở một mắt.

- Đau và cứng cổ, vai hoặc hông là các triệu chứng thường gặp của các rối loạn có liên quan hoặc đau đa cơ do thấp khớp. Khoảng 50% những người bị viêm động mạch tế bào khổng lồ cũng bị đau đa cơ do thấp khớp.

Cách điều trị viêm động mạch tế bào khổng lồ

- Điều trị bệnh viêm động mạch tế bào khổng lồ nhằm ngăn ngừa tình trạng mất thị lực, bác sĩ có thể bắt đầu cho thuốc ngay cả trước khi chẩn đoán xác định bằng sinh thiết.

- Người bệnh có thể sẽ bắt đầu cảm thấy tốt hơn chỉ trong vài ngày sau khi bắt đầu điều trị. Nếu người bệnh không bị mất thị lực hoàn toàn, các triệu chứng về thị giác sẽ hoàn toàn khỏi trong vòng ba tháng.

- Ngoài ra người bệnh có thể cần tiếp tục uống thuốc trong một hoặc hai năm hoặc lâu hơn. Sau tháng điều trị đầu tiên, bác sĩ có thể sẽ giảm liều từ từ cho đến liều lượng thấp nhất có thể để kiểm soát tình trạng viêm.

- Tuy nhiên một vài triệu chứng, đặc biệt là đau đầu, có thể trở lại trong thời gian ngắn này. Đây cũng là lúc người bệnh bắt đầu xuất hiện các triệu chứng của viêm đau nhiều khớp. Các dấu hiệu này có thể được điều trị với liều thuốc đặc trị tăng nhẹ.

- Thuốc trị chứng viêm động mạch tế bào khổng lồ có thể dẫn tới một số tác dụng phụ nghiêm trọng như loãng xương, tăng huyết áp và yếu cơ. Để chống lại các tác dụng phụ tiềm ẩn này, bác sĩ có thể kiểm tra mật độ của xương của người bệnh và cho thuốc bổ sung canxi và vitamin D hoặc các thuốc khác để ngăn ngừa loãng xương. Bác sĩ cũng có thể kiểm tra huyết áp và đề nghị một lộ trình tập thể dục, thay đổi chế độ ăn và thuốc giữ huyết áp ở mức bình thường.

Phòng chống viêm động mạch tế bào khổng lồ 

- Chế độ ăn lành mạnh: Ăn uống khỏe có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề tiềm ẩn, như loãng xương, huyết áp cao và tiểu đường. Tăng cường bổ sung trái cây và rau quả tươi, ngũ cốc, thịt nạc và cá, trong khi đó hạn chế muối, đường, và rượu bia...

- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên như đi bộ có thể giúp ngừa loãng xương, huyết áp cao và tiểu đường. 

- Thường xuyên theo dõi kiểm tra sức khỏe.