Ung thư thực quản là gì?

Ung thư thực quản (tên tiếng Anh là Esophageal Cancer) là ung thư xảy ra trong thực quản - một ống rỗng dài chạy từ cổ họng tới dạ dày. Thực quản giúp di chuyển thực phẩm khi nuốt từ phía sau cổ họng đến dạ dày để được tiêu hóa.

Giống như tất cả các bệnh ung thư khác, ung thư thực quản là hậu quả của sự phân chia tế bào không kiểm soát dẫn đến sự tăng trưởng không giới hạn. Các tế bào ung thư bắt đầu tăng trưởng ở phạm vi nhỏ, sau đó chúng tiếp tục nhân lên và tạo thành khối u. Những khối u này ban đầu có thể vẫn còn ở trong mô thực quản, sau đó trong các trường hợp phát triển, chúng xâm lấn vào các cấu trúc xung quanh hoặc lan ra khắp cơ thể. Tế bào có khả năng xâm lấn hoặc di căn được coi là ác tính hoặc "ung thư".

Ung thư thực quản bắt nguồn ở lớp bên trong của thực quản (niêm mạc) và sau đó phát triển ra bên ngoài. Khi khối u phát triển, bệnh nhân gặp khó khăn khi nuốt (khó nuốt).

Ung thu thực quản hiếm gặp ở người dưới 40 tuổi, chủ yếu ở độ tuổi trên 50.

Nguyên nhân gây ra ung thư thực quản là gì?

Nguyên nhân thường thấy ở căn bệnh trên bắt nguồn từ bệnh trào ngược dạ dày thực quản hoặc thường xuyên uống rượu, hút thuốc lá, thói quen ăn uống không lành mạnh, tiếp xúc với môi trường hóa chất... 

Ngoài các nguyên nhân đã nói ở trên thì các yếu tố sau đây có nguy cơ cao dẫn đến căn bệnh trên bao gồm: 

- Bệnh trào ngược dạ dày - thực quản:

Những người có tiền sử mắc bệnh trào ngược dạ dày - thực quản sẽ có nguy cơ cao mắc ung thư thực quản. 

- Thường xuyên uống rượu:

Đối với thực quản, uống nhiều rượu trong thời gian dài sẽ gây kích ứng và gây viêm niêm mạc thực quản. Nếu các tế bào trong lớp niêm mạc thực quản bị viêm, sẽ có nguy cơ cao phát triển thành khối u ác tính.

- Thói quen hút thuốc lá:

Trong khói thuốc lá có chứa rất nhiều chất độc hại là nguy cơ gây ung thư, điển hình là ung thư phổi. Khi hút thuốc, những chất độc này sẽ đi vào cơ thể, gây kích thích các tế bào lớp niêm mạc làm tăng khả năng hình thành khối u và ung thư.

- Thói quen ăn uống gây hại cho thực quản:

Thường xuyên ăn đồ cay nóng, đồ muối chua, đồ thô cứng chính là những thói quen xấu gây nên những tổn thương, viêm loét ở niêm mạc thực quản, làm tăng nguy cơ hình thành nên các khối u và ung thư.

- Béo phì:

Theo kết quả khảo sát thì những người bị thừa cân, béo phì có nguy cơ mắc ung thư thực quản cao gấp đôi so với người bình thường.

- Tiếp xúc với các hóa chất độc hại:

Các hóa chất có nguy cơ cao gây ung thư thực quản bao gồm bụi kim loại, bồ hóng, bụi silica, bụi amiang, dung dịch kiềm (hóa chất được tìm thấy trong chất tẩy rửa mạnh dùng trong công nghiệp và tại hộ gia đình). 

- Bệnh Barrett thực quản:

Hiện tượng trào ngược axit mãn tính có thể dẫn đến bệnh Barret thực quản. Mắc Barret thực quản sẽ có nguy cơ phát triển thành bệnh ung thư thực quản cao hơn so với người bình thường.

Các triệu chứng dễ nhận thấy ở ung thư thực quản là gì?

Thường thì Ung thư thực quản ở giai đoạn đầu không có triệu chứng rõ ràng và cụ thể, khi khối u phát triển sẽ có các triệu chứng thường thấy và phổ biến như sau:

- Khó nuốt:

Là triệu chứng nhận biết đầu tiên của bệnh nhân mắc Ung thư thực quản. Nguyên nhân là do các tế bào ung thư phát triển chèn ép ống thực quản khiến người bệnh cảm thấy khó nuốt khi thức ăn đi qua.

- Bị nghẹn:

Mặc dù bệnh nhân ăn chậm nhưng vẫn có cảm giác nuốt nghẹn, các bác sỹ cảnh báo nếu hiện tượng này thường xuyên xảy ra người bệnh nên đi khám bác sỹ vì có thể những khối u phát triển nhanh khiến đường đi của thức ăn bị chèn ép gây ứ nghẹn tại cổ.

- Đau tức phần xương ức:

Với những bệnh nhân mắc Ung thư thực quản giai đoạn đầu thì hiện tượng này không thường xuyên xuất hiện. Bệnh nhân chỉ cảm nhận được cơn đau khi lao động hoặc chơi thể thao quá sức. Khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn nặng những cơn đau tức vùng ngực xảy ra thường xuyên và nặng hơn.

- Ợ nóng mãn tính:

Ợ nóng kéo dài, đặc biệt đi kèm với trào ngược axit có liên quan đến ung thư thực quản. Ợ nóng mãn tính là một dấu hiệu cảnh báo sớm của ung thư thực quản.

- Đau tức ngực:

Đau ngực có thể liên quan tới nhiều bệnh ung thư, trong đó có ung thư thực quản. Khi ung thư lan đến xương ức sẽ gây ra cơn đau ngực. Khối u có thể dẫn đến co thắt thực quản, gây đau đớn.

- Cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, suy nhược cơ thể:

Những bệnh nhân Ung thư thực quản thường có triệu chứng chung là suy nhược cơ thể, chán ăn, mệt mỏi. Nguyên nhân là do những khối u phát triển nhanh đã lấy hết những chất dinh dưỡng của các tế bào khiến cho những tế bào không có đủ chất dinh dưỡng để đi nuôi cơ thể.

Cách điều trị ung thư thực quản

Phẫu thuật 

Phẫu thuật triệt để: Chỉ dành cho các trường hợp giai đoạn I và II, ưu tiên thực quản 1/3 dưới và 1/3 giữa.

Mở ngực hay không mở ngực: Đối với bệnh nhân thể trạng tốt, chức năng hô hấp bình thường nên mở ngực phải đường sau - bên qua liên sườn VI để cắt đoạn thực quản và vét hạch lân cận. Có thể nối trong lồng ngực qua đường mổ này. Đối với bệnh nhân thể trạng yếu, chức năng hô hấp hạn chế thì không nên mở ngực mà chọn cách bóc thực quản bằng tay luồn từ đường bụng lên và từ cổ xuống, loại bỏ thực quản và đưa dạ dày lên nối với thực quản ở cổ.

Xạ trị

Điều trị Ung thư thực quản với tia xạ đem lại tác dụng rất hiệu quả. Có thể sử dụng tia xạ đơn thuần hoặc phối hợp với phẫu thuật. Với tia xạ sau mổ nhằm làm giảm tỷ lệ tái phát và khống chế di căn hạch. Những tia xạ đơn thuần cho các bệnh nhân từ chối phẫu thuật tia xạ với những mục đích tạm thời để duy trì.

Hóa trị

Điều trị đơn hóa chất: Có nhiều thuốc có tác dụng đối với ung thư thực quản, người bệnh cần phải tuân theo hướng điều trị của bác sĩ trị liệu.

Điều trị đa hóa chất: Bác sĩ sẽ đưa ra nhiều hướng điều trị đa hóa chất đối với Ung thư thực quản. Cơ bản là phối hợp các hóa chất với nhau, có thể là 2 hoặc 3 loại hóa chất.

Phòng chống ung thư thực quản

- Không hút thuốc lá: Thuốc lá là một trong những nguyên nhân chính gây nên bệnh ung thư thực quản. Bởi khói thuốc lá và chất kích thích trong thuốc lá là nhân tố thuận lợi cho ung thư thực quản phát bệnh.

- Hạn chế uống rượu, bia.

- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, nên ăn các thực phẩm nhiều chất xơ, nhiều đạm và giàu protein. Rau xanh, ngũ cốc, trà xanh... Là những thức ăn nên bổ sung hàng ngày. Tránh đồ ăn cay, nóng, thịt nướng...

- Thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần.