Ứng dụng sàng lọc vàng da có thể ngăn ngừa số ca tử vong ở trẻ sơ sinh

Chứng vàng da, triệu chứng gồm da và lòng trắng mắt bị xỉn vàng, căn bệnh này đã gây tử vong 114.000 trẻ sơ sinh và 178.000 ca khuyết tật mỗi năm trên toàn thế giới, mặc dù đây là bệnh có thể điều trị được. Nhưng tại Nam Á và Châu Phi cận Sahara có tới ba phần tư số trường hợp tử vong vì tình trạng này.

Một nghiên cứu được công bố tên tạp chí PLOS ONE, đã tìm ra một phương pháp sàng lọc mới dựa trên việc định lượng mức độ xỉn vàng của mắt bằng cách sử dụng hình ảnh chụp được trên điện thoại, phương pháp này có thể phát hiện các ca vàng da nặng hiệu quả hơn các thiết bị sàng lọc đắt tiền được khuyên dùng ở Anh.

BS. Terence Leung

(thuộc khoa Vật lý & kỹ thuật y sinh UCL), tác giả chính của bài báo, ông cho biết: “Ở nhiều nơi trên thế giới, các nữ hộ sinh và y tá chỉ dựa vào thị giác để đánh giá chứng vàng da. Tuy nhiên, cách này không hoàn toàn chính xác, đặc biệt là đối với trẻ sơ sinh có da sẫm màu hơn.”

“Phương pháp sử dụng điện thoại thông minh của chúng tôi cung cấp một kết quả đánh giá chính xác hơn, thiết thực hơn, đảm bảo các trường hợp nghiêm trọng không bị bỏ sót. Tuy vẫn cần phải chờ các kết quả thử nghiệm ở quy mô lớn hơn, nhưng chúng tôi tin rằng phương pháp sử dụng ứng dụng này có thể giúp ngăn ngừa các ca tử vong do vàng da ở trẻ sơ sinh trên toàn thế giới.”

Chứng vàng da do một sắc tố vàng gọi là Bilirubin tích lũy trong cơ thể. Mặc dù hầu hết các trường hợp ở trẻ sơ sinh đều vô hại, nhưng trong một số trường hợp nghiêm trọng khác, một dạng độc tố thần kinh của bilirubin có thể xâm nhập vào não dẫn đến tử vong hoặc gây các khuyết tật như mất thính giác, các tình trạng về bệnh lý thần kinh như bại não, chậm phát triển.

Tại các bệnh viện, trẻ sơ sinh nghi ngờ có nguy cơ mắc bệnh có thể được xét nghiệm máu để xác định nồng độ bilirubin trong máu. Tuy nhiên, các biểu hiện vàng da chỉ có thể thấy vài ngày sau khi sinh, khi mẹ và bé đã xuất viện về nhà.

Trong nghiên cứu, 37 em bé sơ sinh đã làm xét nghiệm máu để sàng lọc vàng da sẽ được chụp hình mắt bằng ứng dụng trên điện thoại tại UCLH. Những hình ảnh này đã được xử lý để loại bỏ biến dạng từ ánh sáng nền độ xỉn vàng của mắt để dự đoán nồng độ bilirubin trong máu.

Những dự đoán này sau đó sẽ được so sánh với kết quả xét nghiệm từ sàng lọc thông thường. Phương pháp này xác định thành công tất cả các trường hợp cần điều trị và 60% các trường hợp không cần điều trị. Ứng dụng trên điện thoại này cho kết quả tương đương với máy đo Bilirubin qua da, đây được xem là thiết bị cầm tay đắt tiền được các nữ hộ sinh tin dùng ở Anh.

Tác giả đầu tiên,

Felix Outlaw

(thuộc khoa Vật lý & kỹ thuật y sinh UCL) cho biết: “Phương pháp sàng lọc của chúng tôi không yêu cầu thêm bất cứ thiết bị nào ngoài điện thoại thông minh và chỉ với một phần mười chi phí của các thiết bị thông dụng được sử dụng ở Anh cho một ứng dụng thông minh và hiệu quả này.”.

“ Điện thoại thông minh ngày nay đã phổ biến ngay cả ở những khu vực nghèo khổ, hẻo lánh trên thế giới nên việc sử dụng ứng dụng này để sàng lọc vàng da là điều hoàn toàn có thể, và sẽ có tác động lớn trong việc điều trị căn bệnh này.”

Một thử nghiệm với quy mô lớn hơn về phương pháp sàng lọc trên 500 em bé sơ sinh hiện đang được tiến hành ở Ghana. Với sự hợp tác giữa UCL và Đại học Ghana cũng như bệnh viện Greater Accra, được tài trợ bởi giải thưởng “ Bảo vệ mạng sống trẻ sơ sinh” (Saving lives at birth) với các nhà tài trợ như Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID), chính phủ Na Uy, quỹ Bill&Melinda Gates, Grand Challenges Canada, chính phủ Anh và cơ quan hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA).