Tránh tác dụng phụ trong quá trình điều trị ung thư tuyến tiền liệt

Hiện nay, tỷ lệ nam giới được chuẩn đoán bị ung thư tuyến tiền liệt ngày càng cao, đa số các trường hợp mắc bệnh mong muốn rằng việc điều trị sẽ giúp họ cải thiện tỷ lệ sống và tác dụng phụ gây ra, theo nghiên cứu trình bày tại Hội nghị Ung thư NCRI năm 2018.

Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những căn bệnh thường gặp ở nam giới, nhưng trong một số trường hợp bệnh phát triển tương đối chậm, ngay cả khi không được điều trị. Để điều trị căn bệnh trên bệnh nhân có thể sử dụng phương pháp phẫu thuật hoặc xạ trị, tuy nhiên cả hai phương pháp trên có thể gây ra những ảnh hưởng như gây tiểu không tự chủ và mất chức năng tình dục. Vì thế đối với những ảnh hưởng trên bệnh nhân có thể sẽ mất một khoảng thời gian (1 tuần đến 1 tháng) để hồi phục sau điều trị và một số trường hợp khác có thể cần điều trị nhiều lần. 

Nghiên cứu mới cho thấy rằng, bệnh nhân mong muốn được cải thiện tỷ lệ sống, tuy nhiên họ cũng quan tâm tới những tác dụng phụ trong việc điều trị gây ra nhiều ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống và họ sẵn sàng lựa chọn ít điều trị hơn vì những nguyên nhân trên.  

Nghiên cứu được trình bày bởi Hashim Ahmed, Chủ tịch Nhóm nghiên cứu lâm sàng ung thư tuyến tiền liệt của NCRI. Ông giải thích: Những trường hợp bị ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn đầu thường lựa chọn giữa giám sát chủ động, kiểm tra thường xuyên và điều trị xâm lấn, chẳng hạn như phẫu thuật loại bỏ tuyến tiền liệt hoặc xạ trị. Các nghiên cứu trước đây cho thấy rằng những trường hợp bị ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn đầu không được điều trị sớm nên tỷ lệ sống giảm hơn so với những trường hợp chấp nhận điều trị và kết quả tỷ lệ sống được cải thiện 5% trong 10 năm đối với những trường hợp chấp nhận điều trị. Tuy nhiên đối với những giai đoạn sau của bệnh thì các nhà nghiên cứu không chắc chắn liệu việc điều trị có ảnh hưởng tới tỷ lệ sống của bệnh nhân.

Đối với những trường hợp đã điều trị nhưng bị ảnh hưởng bởi tác dụng phụ bao gồm tiểu không tự chủ, họ được yêu cầu sử dụng băng lót hàng ngày, mất chức năng cương dương, mặc dù được dùng thuốc tương tự như Viagra và một số trường hợp mong muốn được điều trị thêm. Các nhà nghiên cứu tin rằng nhiều bệnh nhân mong muốn được điều trị vì hy vọng cải thiện được tỷ lệ sống, tuy nhiên nhiều trường hợp cho thấy bị trầm cảm sau khi điều trị vì những tác dụng phụ gây ra ảnh hưởng tới cuộc sống và mối quan hệ cá nhân.

Giáo sư Ahmed và các cộng sự đã làm việc với 634 trường hợp mới được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt tại các bệnh viện Anh. Khi được hỏi về căn bệnh họ chỉ đưa ra các thông tin chung và chưa có bất kì cuộc thảo luận về phương án điều trị cụ thể nào với bác sĩ. 

Trong đa số các trường hợp, khi tế bào ung thư vẫn chưa lây lan rộng ra các vị trí khác. Thì kết quả cho thấy 74% trường hợp bị ung thư nguy cơ thấp hoặc trung bình và 26 phần trăm có nguy cơ ung thư cao.

Các nhà nghiên cứu đã đưa ra cho người bệnh về 2 phương pháp điều trị giả định khác nhau về những tác động của chúng đối với sự tồn tại, không kiểm soát, bất lực, thời gian hồi phục, cơ hội cần điều trị thêm. Khi đó họ được yêu cầu lựa chọn 1 trong 2 phương pháp này tuy nhiên nó sẽ gây ra những ảnh hưởng nhất định tới cuộc sống của họ như về các tác dụng phụ và tỷ lệ sống.  

Dựa trên sự lựa chọn, các nhà nghiên cứu đã có thể định lượng được tầm quan trọng của từng yếu tố đối với mỗi trường hợp mắc bệnh.

Kết quả từ nghiên cứu trên cho thấy sự sống là yếu tố quan trọng nhất, tiếp theo là hạn chế các tác dụng phụ không kiểm soát được hoặc không cần điều trị thêm và cuối cùng duy trì cương cứng.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng gợi ý bệnh nhân nên tạo ra sự cân bằng các tác dụng phụ và tỷ lệ sống. Đối với sự lựa chọn của bệnh nhân ở giai đoạn đầu, họ sẵn sàng từ bỏ 0,68% cơ hội sống sót nếu được cải thiện 1% chức năng tiết niệu. Không những thế họ cũng sẵn sàng từ bỏ 0,41% cơ hội cải thiện tỷ lệ sống để đổi lấy 1% cơ hội không cần điều trị thêm. Đối với 1% cơ hội có thể đạt được cương cứng, họ sẵn sàng giao dịch 0,28% cơ hội cải thiện sự sống.

Giáo sư Ahmed cho biết: Nghiên cứu trên dễ dàng để giả định rằng động lực chính của bệnh nhân là sự sống, ngoài ra tình hình đang có nhiều chuyển biến hơn. Bệnh nhân luôn mong muốn được cải thiện tỷ lệ sống nhưng họ đánh cao những phương pháp điều trị tác dụng phụ thấp, cho dù điều đó có thể ảnh hưởng tới tỷ lệ sống của họ, và họ chấp nhận chọn những phương pháp điều trị khác như phẫu thuật cấp tiến hoặc xạ trị thay vì hoạt động giám sát.

Mỗi bệnh nhân sẽ có những lựa chọn khác nhau về các phương pháp điều trị có thể giúp họ cân bằng giữa các tác dụng phụ và chất lượng cuộc sống, và họ không nên cảm thấy sai lầm trước quyết định lựa chọn của họ.   

Ông nói thêm: Chúng tôi luôn quan tân đến các phương án có thể làm giảm nguy cơ và hạn chế các ảnh hưởng của tác dụng phụ trong quá trình điều trị đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Đối với nhiều trường hợp, họ lựa chọn giám sát hoạt động hoặc điều trị ít xâm lấn hơn là điều trị tiêu điểm.  

Điều trị tiêu điểm là phương pháp sử dụng nhiệt hoặc lạnh để nhắm mục tiêu vào tế bào ung thư, chống lại toàn bộ tuyến tiền liệt, giảm đi tác dụng phụ, nhưng thông thường phương pháp trên ít được sử dụng ở  tất cả các bệnh viện. Các nhà nghiên cứu đã không thu thập thêm thông tin về những phương pháp điều trị mà bệnh nhân đã lựa chọn, một phần vì các phương pháp lựa chọn điều trị thực tế khác nhau giữa các bệnh viện.

Giáo sư Ahmed nói rằng, ông cần nghiên cứu thêm về các phương pháp điều trị ít xâm lấn như điều trị tiêu điểm và theo dõi hoạt động bằng cách sử dụng hình ảnh thay vì sinh thiết.

Robert Jones là Chủ tịch Nhóm nghiên cứu lâm sàng ung thư tuyến tiền liệt của NCRI, Nhóm nghiên cứu ung thư lâm sàng tại Đại học Glasgow, và không tham gia vào nghiên cứu. Ông nói: "Nghiên cứu này cho thấy bệnh nhân sẵn sàng lựa chọn các phương pháp điều trị khác nhau để có thể cân bằng giữa tác dụng phụ với chất lượng cuộc sống ngay cả khi điều này ảnh hưởng đến tỷ lệ sống của họ, qua đó có thể cung cấp những thông tin chính xác nhất cho bệnh nhân trong việc lựa chọn các hướng điều trị phù hợp cho căn bệnh trên.