Tổng quan về gãy xương hàm
Gãy xương hàm là một chấn thương phổ biến. Trong đó mũi là vị trí bị tổn thương thường xuyên nhất. Hiện tại gãy xương hàm nằm trong danh sách mười chấn thương gãy xương phổ biến nhất trong cơ thể con người. Nhìn chung gãy xương xảy ra là kết quả của một lực trực tiếp hoặc chấn thương gây ảnh hưởng đến xương.
Xương hàm, là xương lớn nhất và là bộ phận chính của phần dưới khuôn mặt. Các khu vực chính của xương bao gồm cằm ra đến góc hàm và 2 nhánh hướng lên, được gọi là rami.
Thông thường đàn ông có khả năng bị gãy xương hàm cao gấp 3 lần so với phụ nữ. Và độ tuổi phổ biến thường mắc phải tình trạng này là từ 20 đến 29 tuổi.
Nguyên nhân gãy xương hàm
- Tai nạn xe.
- Các cuộc tấn công.
- Chấn thương liên quan đến thể thao.
- Ngã.
Triệu chứng gãy xương hàm
Triệu chứng phổ biến nhất là đau hàm.
Người bệnh có thể cảm thấy rằng răng của họ không khớp với nhau (điều này được gọi là malocclusion). Vì thế, người bệnh có thể không mở hàm hết cỡ, và gặp vấn đề khi nói hoặc nhận thấy sưng hàm.
Ngoài ra, cằm hoặc môi dưới của người bệnh có thể bị tê vì tổn thương dây thần kinh chạy qua bắt buộc.
Còn ở trong miệng, người bệnh có thể thấy chảy máu hoặc tìm thấy những thay đổi trong răng (bình thường). Bên cạnh đó, vết bầm tím cũng có thể xuất hiện dưới lưỡi hoặc thậm chí là một vết cắt trong ống tai do chuyển động lùi của xương hàm bị gãy.
Khi nào cần chăm sóc y tế
Gọi cho bác sĩ nếu người bị thương cảm thấy răng của họ không khớp với nhau một cách chính xác, hoặc bị chảy máu trong miệng, gặp vấn đề nói hoặc sưng.
Ngoài ra, người bệnh nên được đưa đến bệnh viện càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị tình trạng này. Tuyệt đối không lái xe khi đang bị thương.
Bên cạnh đó một tình trạng nghiêm trọng của gãy xương hàm là hô hấp do mất hỗ trợ cho lưỡi. Do đó, bất kỳ dấu hiệu của vấn đề hô hấp cần phải được giải quyết ngay lập tức.
Kiểm tra và chẩn đoán gãy xương hàm
Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra thể chất và X-quang (nếu được chỉ định). Xét nghiệm máu thường không cần thiết.
Việc kiểm tra thể chất sẽ bao gồm kiểm tra tổng quát khuôn mặt của người bệnh xem có bị biến dạng, bầm tím hoặc sưng. Ngoài ra, nó cũng sẽ liên quan đến việc kiểm tra khớp TMJ (khớp thái dương hàm) và đánh giá tổn thương thần kinh hoặc mạch máu. Bước tiếp theo sẽ bắt đầu bằng việc cảm nhận xương hàm qua da.
Sau khi kiểm tra bên ngoài hoàn tất, bác sĩ sẽ kiểm tra bên trong miệng của người bệnh. Họ sẽ được yêu cầu cắn xuống, và răng của người bệnh sẽ được đánh giá để điều chỉnh.
Không những thế, bác sĩ sẽ kiểm tra xương hàm có ổn định không bằng cách xét nghiệm lưỡi thẳng, khi đó bác sĩ có thể đặt lưỡi (dụng cụ giảm lưỡi, thanh gỗ phẳng) giữa răng của người bệnh và kiểm tra họ có thể giữ lưỡi đúng vị trí hay không.
Tuy nhiên, X-quang được xem là phương pháp chuẩn đoán tốt nhất dành cho gãy xương hàm, bởi vì bác sĩ có thể nhìn được toàn bộ và xung quanh hàm. Tuy nhiên, nếu kết quả X-quang ban đầu là âm tính, bác sĩ có thể chỉ định chụp CT nếu bác sĩ cho rằng người đó bị gãy xương hàm.
Điều trị hàm bị gãy
Bạn nên làm gì nếu bị gãy xương hàm?
Nước đá có thể được sử dụng để giúp kiểm soát tình trạng sưng. Đôi khi người bệnh cũng cần một cốc giấy để nhổ máu trong khi di chuyển đến bệnh viện.
Điều trị y tế
Thông thường những trường hợp bị đau quai hàm (không bị gãy xương hàm) sẽ được điều trị bằng thuốc giảm đau, hướng dẫn ăn chế độ ăn mềm và theo dõi bác sĩ.
Tuy nhiên, những trường hợp bị gãy xương hàm thường được yêu cầu đánh giá thêm. Nhiều trường hợp bị gãy xương hàm có liên quan đến các vấn đề về nướu hoặc tổn thương mô, nên được coi là gãy xương hở. Khi đó, họ sẽ được điều trị bằng kháng sinh.
Người bệnh có thể nhận được một mũi thuốc uốn ván.
Các cơn đau sẽ được giải quyết và kiểm soát hiệu quả.
Hiện nay có 2 loại điều trị thường được sử dụng trong gãy xương hàm như:
Điều trị chỉnh hình.
Được ưu tiên lựa chọn, có thể nắn chỉnh bằng tay hoặc bộ dụng cụ ngoài hay phẫu thuật nắn chỉnh, sau đó cố định hai hàm.Điều trị phẫu thuật.
Chỉ được sử dụng khi điều trị chỉnh hình không đem lại hiệu quả. Khi đó bác sĩ sẽ kết hợp xương với nẹp vít, đóng đinh hoặc phẫu thuật.
Bước tiếp theo
Theo dõi
- Nhiều trường hợp gãy xương hàm cần phẫu thuật. Do đó, người bệnh có thể cần theo dõi sau phẫu thuật.
- Sử dụng kháng sinh phải theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Thực hiện theo tất cả các khuyến nghị chế độ ăn uống mà bác sĩ đề ra.
Phòng ngừa
Thông thường các nguyên nhân phổ biến nhất của gãy xương hàm là tai nạn xe và đánh nhau, vì thế cách phòng ngừa tốt nhất là lái xe cẩn thận và không đánh nhau. Ngoài ra, bạn nên mặc các thiết bị bảo vệ trong các hoạt động thể thao.
Triển vọng điều trị bệnh
Tùy thuộc vào tính chất và vị trí của gãy xương hàm, mà tình trạng này có thể phải được cố định bằng phẫu thuật. Một số trường hợp gãy xương không cần phẫu thuật và được quản lý tốt nhất với việc thay đổi chế độ ăn uống và kiểm soát cơn đau. Trong khi một số trường hợp có thể cần phải nhập viện dựa trên chấn thương của họ.