Tìm hiểu về viêm phế quản

Viêm phế quản là gì?

Viêm phế quản là tình trạng viêm trong phổi mà một số người gọi là cảm lạnh ở ngực. Đây là một căn bệnh gây ra nhiều khó chịu, nhưng thường nhẹ, nó tương tự như cảm lạnh thông thường nhưng có thể trở thành một tình trạng nghiêm trọng hơn nếu đó là người nghiện thuốc lá mãn tính. Ngoài ra viêm phế quản cũng có thể xảy ra do tiếp xúc với khói, chất kích thích hóa học hoặc vi khuẩn. Trong đó ho, đờm và mệt mỏi là những triệu chứng điển hình của viêm phế quản, nhưng đây cũng là triệu chứng của các bệnh khác, vì vậy việc chẩn đoán và điều trị đúng là rất quan trọng.

Viêm phế quản: Bên trong phổi

Khi các ống phế quản mang không khí sâu vào phổi bị viêm, lớp lót bên trong phình ra và ngày càng dày hơn, làm hẹp đường thở. Sau đó các màng này bị kích thích và tiết ra thêm chất nhầy (đờm), bao bọc và đôi khi làm tắc nghẽn đường thở. Thông thường những cơn ho là cách cơ thể cố gắng loại bỏ những chất nhầy để dễ thở hơn.

Triệu chứng viêm phế quản

Triệu chứng chính của viêm phế quản là ho khan kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Ngoài ra các triệu chứng khác có thể xảy ra là:

• Mệt mỏi.
• Tiếng thở khò khè khi thở.
• Đau thắt hoặc đau âm ỉ ở ngực.
• Khó thở.
• Sốt là bất thường có thể là dấu hiệu viêm phổi hoặc cúm.

Viêm phế quản cấp tính: Kéo dài bao lâu?

Viêm phế quản cấp tính thường phát triển từ 3 đến 4 ngày sau khi bị cảm lạnh hoặc cúm. Ban đầu, bạn sẽ xuất hiện ho khan, sau đó vài ngày, các cơn ho có thể tiết ra chất nhầy. Hầu hết các trường hợp vượt qua viêm phế quản cấp tính trong 2 đến 3 tuần, mặc dù các cơn ho đôi khi có thể kéo dài trong 4 tuần hoặc hơn. Nhưng nếu bạn có sức khỏe tốt, phổi bạn sẽ trở lại bình thường và hồi phục sau nhiễm trùng ban đầu.

Viêm phế quản mãn tính: Tái phát nhiều lần

Các bác sĩ nghi ngờ căn bệnh này khi bạn ho có đờm trong hầu hết các ngày trong khoảng ba tháng trong một năm, hoặc trong hai năm liên tiếp. Viêm phế quản mãn tính là một tình trạng nghiêm trọng làm cho phổi trở thành nơi sinh sản của các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn và có thể được điều trị y tế liên tục. Đây là một dạng bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD - Chronic obstructive pulmonary disease), và khiến bạn khó thở. "Các cơn ho của người hút thuốc" đôi khi là dấu hiệu của viêm phế quản và bệnh COPD.

Viêm phế quản hay là vấn đề nào khác?

Các triệu chứng của viêm phế quản thường giống như các tình trạng khác, chẳng hạn như hen suyễn, viêm phổi, dị ứng, cảm lạnh thông thường, cúm, viêm xoang và thậm chí là bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD - Gastroesophageal reflux disease) và ung thư phổi. Vì thế hãy gặp bác sĩ để có được chẩn đoán chính xác. Và các bệnh nghiêm trọng như viêm phổi cần điều trị kịp thời.

Khi nào cần gọi bác sĩ

Kiểm tra với bác sĩ nếu bạn:

• Cảm thấy khó thở hoặc thở khò khè.
• Ho ra máu.
• Bị sốt hơn 38 độ C.
• Ho kéo dài hơn bốn tuần.

Nguyên nhân gây viêm phế quản cấp tính

Dạng viêm phế quản này phổ biến hơn vào mùa đông và 9 trong số 10 trường hợp là do virus gây ra. Ngoài ra chất kích thích như khói thuốc lá, khói bụi, hóa chất trong chất tẩy rửa gia dụng, thậm chí khói hoặc bụi trong môi trường cũng có thể gây viêm phế quản cấp tính.

Nguyên nhân gây viêm phế quản mãn tính

Hút thuốc là nguyên nhân phổ biến nhất của viêm phế quản mãn tính. Bên cạnh đó việc tiếp xúc thường xuyên với bụi và khí độc tại nơi làm việc là một nguyên nhân ít phổ biến hơn, và được tìm thấy ở những người khai thác và xử lý ngũ cốc. Không những thế ô nhiễm không khí có thể làm các triệu chứng của những người bị viêm phế quản mãn tính tồi tệ hơn.

Những người hút thuốc và viêm phế quản

Một người hút thuốc bị viêm phế quản cấp tính sẽ có thời gian phục hồi lâu hơn so với người bình thường. Ngay cả một điếu thuốc cũng có thể gây ra tổn thương tạm thời cho các cấu trúc giống như lông nhỏ (lông mao) trong đường thở giúp loại bỏ các mảnh vụn, chất kích thích và chất nhầy dư thừa. Không những thế, việc tiếp tục hút thuốc gây ra tổn hại và làm tăng nguy cơ dẫn đến viêm phế quản mãn tính, từ đó gia tăng nguy cơ nhiễm trùng phổi và tổn thương phổi vĩnh viễn. Điểm mấu chốt: Đã đến lúc bỏ thuốc lá.

Chẩn đoán viêm phế quản cấp tính như thế nào?

Các bác sĩ thường chẩn đoán viêm phế quản cấp tính bằng cách xem xét các triệu chứng đã phát triển theo thời gian như thế nào và thông qua kiểm tra thể chất. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ sử dụng ống nghe, để phát hiện ra bất kỳ âm thanh bất thường nào phát ra trong phổi khi bạn thở. 

Chẩn đoán viêm phế quản mãn tính như thế nào?

Bác sĩ có thể đề nghị kiểm tra chức năng phổi sau khi hỏi về lịch sử y tế và kiểm tra thể chất. Thông thường các xét nghiệm chức năng phổi như phế dung kế, giúp đo mức độ hoạt động của phổi và X-quang ngực cũng có thể được thực hiện.

Điều trị viêm phế quản cấp tính

Phương pháp điều trị duy nhất cho viêm phế quản cấp tính là giảm triệu chứng như uống nhiều nước, nghỉ ngơi nhiều, và tránh khói thuốc. Bên cạnh đó một loại thuốc giảm đau không kê đơn có thể giúp giảm đau cơ thể. Hoặc bác sĩ có thể kê toa một thuốc khác để giúp nới lỏng chất nhầy để bạn có thể dễ dàng loại bỏ nó khi ho hoặc dùng thuốc giãn phế quản dạng hít để mở đường thở.

Điều trị viêm phế quản mãn tính

Nếu bạn bị viêm phế quản mãn tính liên quan đến hút thuốc, điều quan trọng nhất cần làm là bỏ thuốc lá để ngăn ngừa thiệt hại liên tục cho phổi của bạn. Trừ khi bác sĩ khuyên bạn chống lại nó, hãy tiêm vắc-xin pneumococcal và vắc-xin cúm hàng năm. Ngoài ra điều trị có thể bao gồm thuốc giãn phế quản và steroid (dạng hít hoặc bằng đường uống).

Viêm phế quản mãn tính và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD - Chronic obstructive pulmonary disease)

Viêm phế quản mãn tính và khí phế thũng là hai dạng chính của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Hiện tại các bác sĩ có thể kê toa thuốc giãn phế quản, đây là những loại thuốc giúp mở đường thở bị tắc nghẽn. Ngoài ra liệu pháp oxy cũng giúp một số trường hợp thở tốt hơn và chương trình phục hồi phổi có thể cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn. Do đó ngừng hút thuốc sẽ giúp ngăn chặn tổn thương thêm cho phổi.

Cách tránh viêm phế quản

Không có gì ngạc nhiên khi cách tốt nhất để giảm rủi ro là không hút thuốc hoặc không cho phép người khác hút thuốc trong nhà bạn. Ngoài ra còn có một số cách khác bao gồm: Tránh cảm lạnh và tránh xa những thứ gây kích thích mũi, cổ họng và phổi của bạn, chẳng hạn như bụi hoặc vật nuôi. Ngoài ra, nếu bạn bị cảm lạnh, hãy nghỉ ngơi nhiều và uống thuốc theo chỉ dẫn.