Tiến triển khuyết tật của bệnh đa xơ cứng liên quan đến thu nhập, giáo dục
Marilyn Lenzen, cư dân Bắc Vancouver, người được chẩn đoán mắc MS gần hai thập kỷ trước, hy vọng rằng tất cả mọi người bị MS, bất kể tình trạng kinh tế xã hội của họ, đều có cơ hội sống giống nhau để làm chậm tiến triển của bệnh.
Thu nhập bình quân và trình độ học vấn có liên quan đến nguy cơ tiến triển khuyết tật ở bệnh nhân mắc bệnh đa xơ cứng, theo nghiên cứu mới từ Đại học British Columbia.
Đa xơ cứng (Multiple Sclerosis - MS) là một chứng rối loạn não bộ và tủy sống với chức năng thần kinh bị giảm sút kết hợp với việc hình thành sẹo trên lớp phủ ngoài của các tế bào thần kinh. Trong nhiều trường hợp, các triệu chứng của MS bao gồm nhiều giai đoạn tê liệt khác nhau.
Bệnh đa xơ cứng có những giai đoạn viêm lặp đi lặp lại phá hủy màng bọc myelin (chất béo cách điện tế bào thần kinh để cho phép truyền tín hiệu điện nhanh chóng), để lại nhiều vùng mô sẹo (sự hóa cứng) dọc theo lớp phủ ngoài của các tế bào thần kinh. Khi myelin hoặc tế bào thần kinh bị tổn thương, giao tiếp giữa não và các bộ phận khác của cơ thể bị gián đoạn dẫn đến khả năng bị suy giảm bao gồm các vấn đề về thị lực, yếu cơ, khó cân bằng và phối hợp và suy giảm nhận thức. Hầu hết những người sống với MS sẽ trải qua một số dạng giảm khả năng.
MS thường diễn tiến với những giai đoạn kết thúc trong vài ngày, vài tuần, hoặc vài tháng luân phiên thay đổi theo số lần giảm hoặc không có triệu chứng (sự thuyên giảm). Tình trạng tái phát (sự phát lại) là phổ biến.
Các nhà nghiên cứu của UBC, cùng với các đồng nghiệp ở Wales, đã so sánh dữ liệu sức khỏe dân số qua một số biện pháp về tình trạng kinh tế xã hội và nhận thấy rằng thu nhập và trình độ học vấn ở khu vực thấp hơn có liên quan đến việc tăng khả năng đạt được các mốc quan trọng về thể chất, chẳng hạn như đi bộ.
Những phát hiện được công bố hôm nay trên tạp chí Thần kinh học, tạp chí y khoa của Viện Hàn lâm Thần kinh học Hoa Kỳ đã vẽ ra một bức tranh rõ ràng hơn về cách mà sự giàu có và giáo dục có thể ảnh hưởng đến bệnh nhân mắc MS.
"Nghiên cứu này là nghiên cứu đầu tiên thuộc loại này", tác giả cao cấp của nghiên cứu, Helen Tremlett, giáo sư bộ phận thần kinh học tại UBC và Chủ tịch nghiên cứu Canada về khoa học thần kinh và bệnh đa xơ cứng cho biết. "Các nghiên cứu trước đây đã xem xét mối quan hệ giữa tình trạng kinh tế xã hội và nguy cơ tiến triển MS. Ở đây, chúng tôi có thể chỉ ra mối quan hệ giữa tình trạng kinh tế xã hội và nguy cơ tiến triển khuyết tật sau đó."
Một thành phần quan trọng của nghiên cứu này là dữ liệu về tình trạng kinh tế xã hội đã được ghi lại trước khi MS phát bệnh, do đó có thể thấy trước bất kỳ ảnh hưởng nào của tình trạng kinh tế xã hội đến bệnh.
Các nhà nghiên cứu đã không xem xét các yếu tố cụ thể có thể giải thích mối quan hệ giữa tình trạng kinh tế xã hội thấp hơn và nguy cơ tiến triển khuyết tật cao hơn, nhưng họ cho rằng các yếu tố lối sống (có thể thay đổi), như chế độ ăn uống và tập thể dục, có thể liên quan.
"Nếu điều ấy đúng, rủi ro có thể thay đổi," ông Chucklett nói. "Một trong những bước tiếp theo là hiểu lý do tại sao mối quan hệ này tồn tại."
Marilyn Lenzen, cư dân Bắc Vancouver, người được chẩn đoán mắc MS gần hai thập kỷ trước, nói rằng cô không ngạc nhiên khi biết rằng các nhà nghiên cứu đã thiết lập một mối liên hệ rõ ràng giữa tình trạng kinh tế xã hội và tiến triển khuyết tật ở bệnh nhân MS.
Lenzen nói: "Tôi rất vui khi thấy rằng hiện tại có nghiên cứu lưu lại những gì tôi và nhiều người trong cộng đồng MS đã trải qua trong nhiều năm. Một người có khả năng tài chính để mua thực phẩm lành mạnh hơn hoặc đủ khả năng tham gia yoga, pilates hoặc tập thể dục chuyên biệt để khôi phục lại sức mạnh sau khi tái phát tốt hơn những người không đủ khả năng tiếp cận, lựa chọn lối sống lành mạnh."
"Khi tôi được chẩn đoán lần đầu tiên, tôi nhớ mình phải bò trên đầu gối lên cầu thang để đi ngủ mỗi đêm," cô nhớ lại. "Nhưng tôi đã quyết tâm tập thể dục, để giữ cho cơ bắp của mình khỏe mạnh. Tôi đã đi xe đạp, với sự trợ giúp của một chiếc xe đạp điện, tôi đã đạp xe 3.000 km vào năm ngoái.
"Thỉnh thoảng tôi vẫn bị tái phát nhưng tái phát không tệ và tôi có sức khỏe để cơ thể phục hồi lại. Tôi nghĩ rằng mọi người bị MS, bất kể tình trạng kinh tế xã hội của họ, đều có cơ hội như nhau để làm chậm tiến trình của bệnh."
Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng các nghiên cứu MS trong tương lai sẽ xem xét tình trạng kinh tế xã hội của những người tham gia, đặc biệt là nếu có nhiều nơi nghiên cứu và so sánh giữa các khu vực, vì tình trạng kinh tế xã hội của người bệnh có thể là một yếu tố quan trọng trong tiến trình khuyết tật.