Phương pháp đột phá đẩy lùi "ung thư tử thần"

Bác sĩ Mark Truty

Phương pháp tấn công tổng lực do một bác sĩ ung thư người Mỹ nghiên cứu đã có thể kéo dài sự sống gấp 5 lần cho bệnh nhân bị chẩn đoán ung thư tuyến tụy - một dạng ung thư tử thần.

Tụy là một bộ phận quan trọng của cơ thể. Tuyến tụy có chức năng sản xuất ra các dịch tiêu hóa, insulin, glucagon để điều tiết mọi hoạt động chuyển hóa năng lượng của cơ thể. Khi trong tụy xuất hiện các tế bào ác tính chúng phát triển mạnh mẽ và cướp đi nơi ở và thức ăn của tế bào lành thì được gọi là tế bào ung thư.

Hơn nữa, bộ phận này rất ít dây thần kinh, do vậy một khối u trong tuyến tụy có thể phát triển lớn hơn mà chưa gây đau hoặc các triệu chứng khác. Vì rất khó phát hiện ở giai đoạn sớm, hầu hết các bệnh nhân ung thư tuyến tụy nhập viện khi ở giai đoạn muộn, cơ hội điều trị thấp. Mọi biện pháp cứu chữa chỉ giúp kéo dài sự sống khoảng 1 năm, hoặc may mắn lắm là 18 tháng kể từ khi phát hiện.

Những người mắc ung thư tuyến tụy phải đối mặt với sự thật tàn khốc rằng họ chỉ còn 3% khả năng sống sót thêm 5 năm khi phát hiện bệnh muộn.

Trong khi đó với những bệnh nhân mắc các loại ung thư khác thì con số này cao hơn hàng mấy chục lần: 85% với những người mắc ung thư vú, 97% với ung thư tinh hoàn và 67% với ung thư cổ tử cung.

Những bệnh nhân mắc ung thư tuyến tụy có khả năng sống thấp nhất trong 22 loại ung thư phổ biến 

Nhưng một niềm hy vọng khó tin từ nghiên cứu đứng đầu bởi bác sĩ Mark Truty, đến từ hệ thống Mayo Clinic (Minnesota- Mỹ), nơi nổi tiếng với các nghiên cứu đột phá. 

Một nghiên cứu suốt 7 năm dựa trên 149 bệnh nhân bị ung thư tuyến tụy đã tìm ra phương pháp giúp họ sống sót với thời gian trung bình là 4,9 năm, tức gần gấp 5 lần so với mức thời gian sống sót thông thường. Tỷ lệ bệnh nhân sống lâu hơn 5 năm lên tới 90%. Các con số có thể còn cao hơn nữa vì một nửa bệnh nhân tham gia nghiên cứu vẫn còn sống.

Phương pháp mới kết hợp cả hóa trị, xạ trị, phẫu trị và thay thế các mạch máu

Với đa phần bệnh nhân, ung thư tuyến tụy đã  đến giai đoạn cuối, các khối u đã phát triển lớn và di căn khắp nơi. Nhưng những bệnh nhân trước đây bị ung thư đã lan ra ngoài tuyến tụy vào các động mạch xung quanh không được chỉ định phẫu thuật vì các bác sĩ tin rằng không thể loại bỏ hết các mô ung thư, cũng như khó lòng sửa chữa các mạch máu bị tổn thương nối với dạ dày, ruột và gan.

Tuy nhiên, bác sĩ Truty đã chứng minh rằng việc tiêu diệt các tế bào ung thư bằng thuốc và phóng xạ (hóa trị và xạ trị) trước khi phẫu trị và thay thế động mạch có thể giúp cuộc phẫu thuật hiệu quả hơn và kéo dài thời gian sống.

Điểm mấu chốt của vấn đề là áp dụng các phương pháp điều trị truyền thống nhưng biết cách sắp xếp chúng theo thứ tự để tối đa hóa hiệu quả. Ngoài ra, ông còn bổ sung bước tái tạo các động mạch và tĩnh mạch bị thương tổn thông qua cấy ghép mô lành từ các nơi khác trong cơ thể.

Bác sĩ Truty nhấn mạnh rằng tỷ lệ bệnh nhân ung thư tuyến tụy có thể phẫu thuật và kéo dài thời gian sống lên tới 50%. Một nửa số bệnh nhân tham gia nghiên cứu đã đến Mayo Clinic sau khi các bệnh viện khác thông báo rằng bệnh ung thư của họ là vô phương cứu chữa.

Nghiên cứu này vừa được công bố trên tạp chí khoa học Annals of Surgery.

Vẫn còn tiếp tục nghiên cứu

Với vai trò là nhà nghiên cứu, Tiến sĩ Truty đang phát triển khối u từ các mô ung thư tuyến tụy của người trên chuột thí nghiệm với hệ thống miễn dịch yếu. Những khối u này có nguồn gốc từ chính những bệnh nhân mà anh ấy phẫu thuật. Bởi vì các khối u hầu như không thể phân biệt được với các khối u ở bệnh nhân ban đầu, chúng cung cấp các mục tiêu lý tưởng để thử nghiệm thuốc. Những con chuột cũng cung cấp một cách để xác định dấu hiệu sinh học protein được tạo ra bởi các khối u ung thư. Các dấu hiệu một ngày nào đó có thể được sử dụng để sàng lọc bệnh nhân ung thư, cũng như để xác định bệnh nhân nào sẽ đáp ứng với chế độ hóa trị cụ thể.

Khối u phát triển ở chuột có thể dự đoán sự tái phát ung thư ở người. Mô ung thư lấy từ một bệnh nhân cụ thể - sau khi hóa trị, xạ trị và phẫu thuật - được cấy vào chuột để xác định xem các tế bào ung thư đã bị tiêu diệt hoàn toàn hay chúng có khả năng quay trở lại. Nếu các tế bào ung thư phát triển ở chuột, đó là một dấu hiệu đáng ngại.

"Bố tôi bị ung thư tuyến tụy, ông nói. Ông đã trải qua cách tiếp cận truyền thống. Ông vào phòng phẫu thuật, bị biến chứng nặng, không bao giờ được hóa trị và chết trong vòng tay của tôi sáu tháng sau đó. Tôi thấy điều tương tự xảy ra 25 năm sau, lặp đi lặp lại. Chúng tôi tiếp tục làm điều tương tự và hy vọng cho một kết quả khác" Bác sĩ Truty cho biết.

Có cha bị ung thư tuyến tụy, bản thân bác sĩ Truty có nguy cơ cao. Ông hy vọng một ngày gần đây, ung thư tuyến tụy sẽ được coi là một căn bệnh mãn tính chứ không phải là bản án tử hình.

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh?

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh ung thư tuyến tụy thường không xuất hiện cho đến khi bệnh nặng. Khi các dấu hiệu và triệu chứng xuất hiện, chúng có thể bao gồm:

• Đau bụng trên, có thể lan đến vùng lưng.
• Da và lòng trắng mắt chuyển màu vàng (bệnh vàng da).
• Ăn mất ngon.
• Giảm cân.
• Phiền muộn.
• Khối máu đông.

Những triệu chứng của bệnh ung thư tụy dễ nhầm lẫn và mờ nhạt khi mới xảy ra bệnh. Từ đó khiến đa số người bệnh khi phát hiện đã đến giai đoạn muộn. Khi đó các tế bào ung thư có thể di chuyển đến những nơi khác để trú ngụ như các hạch bạch huyết, gan, phổi, ống mật, xương, ruột, não... Và được gọi là ung thư di căn.

Lúc này các tế bào không chỉ ở trong tụy mà còn di căn đến các nơi khác nên việc điều trị vô cùng khó khăn. Từ đó thời gian sống của bệnh nhân cũng bị ảnh hưởng giảm đi rất nhiều. Vì vậy việc nhận biết ngay từ các triệu chứng ban đầu sẽ giúp bạn không bỏ lỡ giai đoạn điều trị và thời gian sống của mình.

Tốt nhất vẫn là phòng bệnh

Nguyên nhân gây ra bệnh chưa được phát hiện, tuy nhiên, có một số cách bạn có thể thực hiện để giảm nguy cơ mắc bệnh, đó là duy trì lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống hợp lý.

1. Thay đổi phong cách sống:

• Không hút thuốc: Thuốc lá có liên quan 20% đến 30% mắc ung thư tuyến tụy. Những người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh cao gấp đôi so với những người không hút thuốc. Vì vậy, bỏ thuốc lá là việc làm cần thiết giúp bảo vệ sức khỏe của bạn. Nguy cơ mắc bệnh sẽ giảm cần sau khi bỏ thuốc, và những người bỏ thuốc 10 - 15 năm, nguy cơ thấp bằng những người chưa từng hút thuốc.
• Duy trì trọng lượng hợp lý: Nghiên cứu cũng chỉ ra béo phì và ít vận động là yếu tố nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy. Những người tập thể dục thường xuyên đã giảm được một nửa nguy cơ mắc bệnh. Vì vậy, duy trì một trọng lượng khỏe mạnh bằng cách tăng cường hoạt động thể chất và chế độ ăn uống hợp lý là biện pháp phòng tránh ung thư tuyến tụy hiệu quả.
• Tránh tiếp xúc với hóa chất: Tránh tiếp xúc với những môi trường có chứa các chất độc hại như thuốc trừ sâu và hóa chất khác để giảm nguy cơ bị ung thư tuyến tụy.

2. Chế độ ăn uống phòng ngừa ung thư tuyến tụy:

Chế độ ăn uống giàu protein, giàu chất béo sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy. Vì vậy, các bác sĩ khuyên bạn nên có chế độ ăn lành mạnh, nhiều trái cây tươi và rau quả, ăn thịt nạc ở mức vừa phải, điều này rất tốt cho sức khỏe tổng thể, đồng thời chống lại ung thư tuyến tụy.