Phát ban da thường gặp

Phát ban là tình trạng cho thấy sự thay đổi bất thường về màu da hoặc kết cấu. Phát ban thường do viêm da, có thể do nhiều nguyên nhân gây ra.

Hiện có nhiều loại phát ban, bao gồm bệnh chàm da, u hạt vòng, lichen phẳng, và vẩy phấn hồng.

Bệnh chàm và làn da của bạn

Bệnh chàm là một thuật ngữ chung mô tả một số tình trạng khác nhau trong đó da bị viêm, đỏ, bong vảy và ngứa. Đây là một tình trạng da phổ biến, trong đó viêm da dị ứng (còn gọi là bệnh chàm da) là một trong những dạng bệnh chàm thường thấy nhất.

Bệnh chàm có thể xảy ra ở người lớn hoặc trẻ em. Nhưng chúng không truyền nhiễm.

Nguyên nhân gây ra bệnh chàm da?

Nguyên nhân của bệnh chàm da vẫn chưa được tìm thấy, nhưng tình trạng này thường ảnh hưởng đến những người có tiền sử gia đình bị dị ứng. Nhiều người bị bệnh chàm cũng bị sốt cỏ khô và hen suyễn hoặc có thành viên gia đình mắc các bệnh này.

Ngoài ra một số yếu tố có thể kích hoạt sự bùng phát của bệnh chàm hoặc làm cho bệnh nghiêm trọng hơn, nhưng chúng không phải là nguyên nhân gây ra tình trạng này. Thông thường các tác nhân gây bệnh chàm bao gồm căng thẳng, kích thích da (bao gồm xà phòng, sản phẩm chăm sóc da hoặc một số loại vải), chất gây dị ứng và khí hậu / môi trường.

Các triệu chứng của bệnh chàm da là gì?

Sự xuất hiện của bệnh chàm có thể khác nhau từ người này sang người khác. Đối với người lớn, bệnh chàm xảy ra thường xuyên nhất ở bàn tay và khuỷu tay, và các khu vực "uốn cong" như bên trong khuỷu tay và phía sau đầu gối. Còn ở trẻ nhỏ, bệnh chàm thường thấy ở bên trong khuỷu tay, sau đầu gối, mặt, sau gáy và da đầu. Sau đây là các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh chàm da bao gồm:

• Ngứa.
• Da đỏ.
• Da khô, bong vảy hoặc da có thể trở nên dày và sần sùi do trầy xước. 
• Hình thành các mụn nước nhỏ, chứa đầy chất lỏng có thể chảy ra khi bị trầy xước.
• Nhiễm trùng những vùng da bị vỡ.

Làm thế nào được chẩn đoán bệnh chàm da?

Bệnh chàm da thường được chẩn đoán bằng cách xem xét lịch sử triệu chứng bệnh và khám da. Bác sĩ có thể kiểm tra một vùng da có vảy - lớp vỏ cứng để loại trừ các bệnh da hoặc nhiễm trùng khác.

Bệnh chàm da được điều trị như thế nào?

Để điều trị bệnh, dầu khoáng có thể được sử dụng bằng các chất dưỡng ẩm không có mùi thơm và chứa các thành phần như ceramides, glycerin... Các loại thuốc bao gồm các loại kem và thuốc mỡ không kê đơn có chứa hydrocortisone steroid (ví dụ, Cortizone -10, Cort-Aid, Derminois Eczema, Neosporin Eczema). Những sản phẩm này có thể giúp kiểm soát ngứa, sưng và đỏ liên quan đến bệnh chàm. Bên cạnh đó kem cortisone theo toa, cũng như thuốc và tiêm cortisone, cũng được sử dụng cho các trường hợp nghiêm trọng hơn của bệnh chàm.

Đối với những người bị bệnh chàm từ dạng nhẹ đến trung bình, thuốc điều hòa miễn dịch tại chỗ (TIM - Topical immunomodulators) có thể giúp ích. TIMS (bao gồm các sản phẩm thương hiệu Protopic và Elidel) hoạt động bằng cách thay đổi phản ứng miễn dịch của cơ thể với các chất gây dị ứng, ngăn ngừa bùng phát.

Crisaborole (Eucrisa) là một loại thuốc mỡ được chỉ định cho bệnh vẩy nến từ dạng nhẹ đến trung bình ở bệnh nhân 2 tuổi trở lên. 

Dupilumab (Dupixent) là một kháng thể đơn dòng dạng tiêm, được sử dụng ở những bệnh nhân bị viêm da dị ứng từ dạng trung bình đến nặng. Ở hầu hết bệnh nhân, thuốc giúp làm giảm ngứa nhanh chóng.

Các loại thuốc khác có thể được sử dụng cho bệnh nhân bị bệnh chàm bao gồm kháng sinh (để điều trị da bị nhiễm trùng) và thuốc kháng histamine (để giúp kiểm soát ngứa). 

Quang trị liệu là một phương pháp điều trị khác, cũng có thể giúp một số người bị bệnh chàm. Trong phương pháp này, các sóng ánh sáng cực tím được tìm thấy trong ánh sáng mặt trời đã được chứng minh đem lại nhiều lợi ích cho một số rối loạn da, bao gồm cả bệnh chàm. Quang trị liệu sử dụng ánh sáng cực tím, hoặc tia cực tím A (UVA) hoặc tia cực tím B (UVB), từ đèn đặc biệt để điều trị cho những người bị bệnh chàm nghiêm trọng.

Tuy nhiên liệu pháp này vẫn có thể dẫn đến những rủi ro bao gồm bỏng nhẹ (thường giống như bị cháy nắng nhẹ), da khô, ngứa da, tàn nhang và có thể bị lão hóa da sớm. Vì vậy bác sĩ sẽ làm việc với bạn để giảm thiểu bất kỳ rủi ro nào.

Bệnh chàm da có thể được ngăn chặn?

Hiện tại, vẫn chưa có phương án điều trị nào giúp ngăn ngừa bệnh chàm da, nhưng các triệu chứng của tình trạng này có thể cải thiện. Và để cải thiện các dấu hiệu của bệnh chàm, bạn nên:

• Giảm căng thẳng.
• Tránh các vật liệu bị trầy xước (ví dụ: len) và các hóa chất như xà phòng khắc nghiệt, chất tẩy rửa và dung môi.
• Giữ ẩm thường xuyên.
• Tránh thay đổi đột ngột về nhiệt độ hoặc độ ẩm.
• Tránh các tình huống gây ra nhiều mồ hôi và quá nóng.

U hạt vòng và làn da của bạn

U hạt vòng là một tình trạng da mãn tính bao gồm phát ban hình tròn với các vết sưng đỏ (sẩn).

Thông thường, tình trạng này ảnh hưởng đến trẻ em và thanh niên. Tuy nhiên u hạt vòng thường xảy ra phổ biến hơn ở nữ giới và những người khỏe mạnh.

Nguyên nhân gây u hạt vòng là gì?

Nguyên nhân của u hạt vòng vẫn chưa được tìm thấy.

Các triệu chứng của u hạt vòng là gì?

Những người bị u hạt vòng thường nhìn thấy một vòng tròn nhỏ, nằm ở phía sau cẳng tay, bàn tay hoặc bàn chân. Nhưng trong một số trường hợp nhiều vòng có thể xuất hiện. Và phát ban có thể bị ngứa nhẹ.

U hạt vòng được chẩn đoán như thế nào?

U hạt vòng có thể được chẩn đoán nhờ vào kiểm tra da của bác sĩ và sinh thiết da.

U hạt vòng được điều trị như thế nào?

Cho đến nay việc điều trị u hạt vòng thường không cần thiết, ngoại trừ lý do thẩm mỹ. Trong một số trường hợp, kem steroid hoặc thuốc mỡ được sử dụng để giúp các vết sưng biến mất. Hoặc một số bác sĩ có thể quyết định đóng băng các tổn thương bằng nitơ lỏng hay tiêm steroid trực tiếp vào vòng da. Ngoài ra, liệu pháp tia cực tím hoặc thuốc uống có thể được sử dụng trong trường hợp nặng.

Bệnh Lichen phẳng và làn da của bạn

Bệnh Lichen phẳng là một rối loạn da phổ biến, tạo ra các vết sưng, thường có hình dạng góc cạnh và màu đỏ tía. Căn bệnh này có thể xảy ra bất cứ nơi nào trên da nhưng thường được tìm thấy ở mặt trong của cổ tay và mắt cá chân, chân dưới, lưng và cổ. Ngoài ra cũng có một số trường hợp xảy ra tình trạng này bên trong miệng, vùng sinh dục, da đầu và móng tay. Đôi khi nhóm da dày tương tự như da gà có thể xuất hiện, đặc biệt là trên cẳng chân.

Bệnh Lichen phẳng thường xảy ra nhất ở người lớn tuổi từ 30 đến 70. Nhưng nó lại không phổ biến ở những người trẻ hoặc người cao tuổi.

Nguyên nhân gây bệnh Lichen phẳng?

Bệnh Lichen phẳng là một quá trình tự miễn dịch trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công các mô của chính nó. Ở hầu hết các trường hợp, nguyên nhân của bệnh vẫn chưa được biết đến. Nhưng lichen phẳng xuất hiện có thể là do một tác nhân kích hoạt như viêm gan B hoặc C, nó được gọi là phản ứng licheno.

Ngoài ra các loại thuốc điều trị huyết áp cao, bệnh tim và viêm khớp cũng có thể gây ra phát ban kiểu lichen (đây là phản ứng dị ứng với các loại thuốc đó). Nhưng bệnh Lichen phẳng không truyền nhiễm.

Các triệu chứng của bệnh Lichen phẳng là gì?

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Lichen phẳng bao gồm các vết sưng sáng, phẳng có màu tím hoặc màu đỏ tía và thường bị ngứa. Khi tình trạng này xuất hiện trên da đầu, nó có thể gây rụng tóc. Còn đối với lichen phẳng ở móng tay có thể gây ra giòn hoặc gãy móng.

Bệnh Lichen phẳng được chẩn đoán như thế nào?

Bác sĩ có thể chẩn đoán lichen phẳng bằng vẻ ngoài đặc biệt của nó hoặc bằng cách sử dụng sinh thiết da. Trong sinh thiết da, chuyên viên sẽ lấy một chút da được lấy từ khu vực bị ảnh hưởng và được gửi đến phòng thí nghiệm để xét nghiệm.

Bệnh Lichen phẳng được điều trị như thế nào?

Mặc dù căn bệnh này không thể chữa khỏi, nhưng các triệu chứng của nó có thể được điều trị bằng các sản phẩm chống ngứa như thuốc kháng histamine (ví dụ Benadryl hoặc diphenhydramine). Và nếu lichen phẳng chỉ ảnh hưởng đến một phần nhỏ của cơ thể, kem bôi có thể được sử dụng cho khu vực bị ảnh hưởng. Ngoài ra các loại thuốc như tiêm steroid, prednison, và những loại thuốc khác có thể ức chế hệ thống miễn dịch hoặc retinoids có thể được kê toa trong trường hợp nặng hơn.

Một điều trị khác cho lichen phẳng là liệu pháp ánh sáng. Vì vậy hãy nói chuyện với bác sĩ về những phương pháp điều trị phù hợp với bạn.

Bệnh vẩy phấn hồng và làn da của bạn

Bệnh vẩy phấn hồng là một phát ban da phổ biến, thường nhẹ. Tình trạng này thường bắt đầu bằng một mảng da lớn, có vảy, màu hồng trên ngực hoặc lưng. Sau đó các vảy màu hồng xuất hiện thêm trên da. Trong đó ngứa và đỏ hoặc viêm da là những dấu hiệu thường thấy nhất. Số lượng và kích thước của các đốm có thể khác nhau.

Nguyên nhân gây bệnh vẩy phấn hồng là gì?

Nguyên nhân gây ra bệnh vẩy phấn hồng vẫn chưa được tìm thấy. Tuy nhiên, có bằng chứng cho thấy căn bệnh này có thể do virus gây ra, vì phát ban tương tự như một số bệnh do virus. Tuy nhiên phát ban dường như không lây truyền từ người sang người.

Các triệu chứng của bệnh vẩy phấn hồng là gì?

Các triệu chứng chính của bệnh vẩy phấn hồng là vùng da lớn, có vảy, màu hồng và sau đó là các tổn thương da bổ sung. Khi đó các đốm trở nên ngứa và có thể gây đỏ hoặc viêm da. Bệnh hồng ban thường ảnh hưởng đến lưng, cổ, ngực, bụng, cánh tay trên và chân, nhưng phát ban có thể khác nhau từ người này sang người khác.

Bệnh vẩy phấn hồng được chẩn đoán như thế nào?

Bác sĩ thường có thể chẩn đoán bệnh bằng cách nhìn vào các dấu hiệu bệnh. Hoặc bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu, cạo da hoặc làm sinh thiết da để loại trừ các tình trạng da khác.

Bệnh vẩy phấn hồng được điều trị như thế nào?

Hiện nay, đối với các trường hợp nhẹ của bệnh vẩy phấn hồng điều trị có thể không cần thiết, thậm chí các trường hợp nặng hơn có thể biến mất mà không cần điều trị. Bên cạnh đó thuốc kháng histamine đường uống (ví dụ Benadryl hoặc diphenhydramine) và thuốc không kê đơn hoặc thuốc theo toa có thể giúp làm dịu ngứa.

Mặt khác, các vết loét có thể lành nhanh hơn khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc tia cực tím. Tuy nhiên, nên tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều. Trong hầu hết các trường hợp, bệnh vẩy phấn hồng sẽ biến mất trong vòng 6 đến 12 tuần.