Những điều chưa biết và sự thật về bệnh zona
Bệnh zona là gì?
Khi bạn bị thủy đậu, vi-rút gây ra nó lây lan xung quanh, ngay cả sau khi bạn khỏe lại. Sau đó, virus đó có thể kích hoạt một bệnh nhiễm trùng khác gọi là bệnh zona, được biết đến với phát ban đau đớn với mụn nước.
Chuyện hoang đường: Chỉ những người già mới mắc bệnh zona
Mặc dù nhiễm trùng thường xảy ra phổ biến hơn ở những người trên 50 tuổi, nhưng bất kỳ ai bị thủy đậu đều có thể mắc bệnh, ngay cả trẻ em. Bên cạnh đó, những người trẻ tuổi cũng có nhiều khả năng mắc bệnh hơn nếu hệ thống miễn dịch của họ yếu do một số loại thuốc hoặc bệnh như ung thư hoặc HIV.
Quan niệm: Bệnh zona là khá hiếm
Mỗi năm khoảng một phần ba tất cả người Mỹ (1 triệu trường hợp) đều có thể mắc căn bệnh này. Trong đó một nửa số người đến tuổi 85 sẽ bị zona tại một số thời điểm nào đó.
Quan niệm: Nó không truyền nhiễm
Các mụn nước của phát ban không thể truyền bệnh zona, nhưng chúng có thể truyền virus thủy đậu sang người không bao giờ mắc bệnh này. Và điều đó có thể dẫn đến một đợt bùng phát bệnh zona sau này.
Quan niệm: Thủy đậu là điều tương tự
Thực tế cả hai căn bệnh này đều được gây ra bởi cùng một loại vi-rút, nhưng bệnh zona và thủy đậu không phải là cùng một bệnh. Thủy đậu mang lại hàng trăm mụn nước ngứa trong 5 đến 7 ngày, thường là ở trẻ em. Còn phát ban zona có thể kéo dài khoảng một tháng.
Chuyện hoang đường: Đã hết hẵn
Khoảng 40% những người bị bệnh zona cảm thấy đau rát, đau đớn trong nhiều tháng hoặc nhiều năm sau khi phát ban không còn nữa. Nó còn được gọi là đau dây thần kinh postherpetic, hoặc PHN. Do đó, bác sĩ có thể giúp bạn quản lý nó bằng thuốc và phương pháp điều trị khác.
Chuyện hoang đường: Căn bệnh này không thể chữa trị
Nếu bạn dùng thuốc kháng vi-rút (acyclovir, famciclovir, valacyclovir) trong 3 ngày đầu sau khi phát ban xuất hiện, điều đó có thể làm giảm cơn đau và giúp bạn thoát khỏi nó sớm hơn. Tuy nhiên bạn nếu bạn dùng thuốc quá sớm, nó lại hoạt động tốt hơn. Thuốc giảm đau kê đơn và không kê đơn, corticosteroid hoặc phương pháp điều trị khối thần kinh cũng có thể giúp ích.
Quan niệm: Bạn không thể mắc căn bệnh này nhiều lần
Thực tế việc tái phát bệnh nhiều lần hiếm khi xảy ra, nhưng nó vẫn có thể. Căn bệnh này thường xuất hiện trên các bộ phận khác nhau trên cơ. Do đó việc tiêm vắc-xin bệnh zona có thể làm giảm khả năng bị nhiễm trùng lần thứ hai, ngay cả khi bạn tiêm ngừa sau khi bạn đã bị bệnh zona.
Quan niệm: Phát ban là vấn đề lớn nhất
Ngoài đau thần kinh do PHN gây ra, da của bạn có thể bị nhiễm trùng và bị sẹo, đau đầu, sốt, đau dạ dày hoặc yếu cơ. Vì thế bạn cần nói chuyện với bác sĩ ngay khi bạn nhận thấy các triệu chứng để có thể được điều trị.
Sự thật: Một liều vắc-xin có thể giúp ngăn ngừa nó
Điều đó không đảm bảo bạn sẽ không bị bệnh zona, nhưng vắc-xin có thể làm giảm hơn 90% cơ hội mắc bệnh của bạn. Và nếu bạn được vắc- xin, nó có thể không ảnh hưởng đến bạn nhiều. Hiện tại, CDC khuyến nghị những người trưởng thành khỏe mạnh từ 50 tuổi trở lên nên tiêm hai liều vắc-xin Shingrix, cách nhau 2 đến 6 tháng, trừ khi họ đang bị bệnh zona, đang mang thai hoặc xét nghiệm cho thấy họ chưa bao giờ bị thủy đậu.
Sự thật: Stress có thể kích hoạt bệnh zona
Thực tế căng thẳng có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch của bạn và khiến bạn dễ bị bùng phát hơn. Hoặc đơn giản tình trạng này có thể khiến bạn trở nên suy sụp cho đến khi bạn bị cảm lạnh hoặc một số bệnh khác gây ra. Và một khi bạn bị bệnh zona, căng thẳng có thể làm cho cơn đau trở nên tồi tệ hơn.
Sự thật: Nó có thể gây mất thị lực
Nếu bệnh zona làm cho mắt hoặc mí mắt của bạn đỏ, sưng hoặc đau - đôi khi còn được gọi là bệnh zona mắt - nó có thể gây ra nhiều tổn thương nghiêm trọng. Việc không được điều trị sớm có thể dẫn đến bệnh tăng nhãn áp, sẹo hoặc thậm chí mù lòa. Ngoài ra, mụn nước trên mũi của bạn có thể là một dấu hiệu cảnh báo sớm của căn bệnh này.
Sự thật: Phát ban có thể bị nhiễm trùng
Nếu cơn đau xuất hiện phồng rộp và đỏ, không trở nên tốt hơn hoặc tồi tệ hơn - trong một vài tuần, bạn có thể đã bị nhiễm trùng da do vi khuẩn. Điều cần làm là gặp bác sĩ ngay lập tức. Bởi vì nó có thể làm cho vết thương của bạn lành chậm hơn và để lại sẹo trên da.
Sự thật: Bệnh zona có thể làm tổn thương não của bạn
Thông thường điều này không xảy ra thường xuyên, nhưng bệnh zona quanh mắt, tai, trán hoặc mũi của bạn đôi khi có thể dẫn đến sưng não, làm tê liệt một phần khuôn mặt hoặc ảnh hưởng đến thính giác và có thể gây ra sự cân bằng. Trong một số ít trường hợp, nhiễm trùng ở những khu vực này có thể dẫn đến đột quỵ hoặc viêm màng não (khi các mô xung quanh não và tủy sống của bạn bị nhiễm trùng và viêm).