Những điều cần biết: Tràn dịch màng ngoài tim (Pericardial Effusion)

Tràn dịch màng ngoài tim là chất lỏng dư thừa giữa trái tim và túi bao quanh tim, được gọi là màng ngoài tim. Thông thường chúng không có hại, nhưng đôi khi chúng có thể làm cho tim hoạt động kém.

Màng ngoài tim là một túi cứng và nhiều lớp. Khi tim bạn đập, nó dễ dàng hoạt động. Thông thường, có từ 2 đến 3 muỗng canh dịch màu vàng từ màng tim trong suốt nằm giữa hai lớp của túi. Chất lỏng đó giúp trái tim của bạn di chuyển dễ dàng hơn trong túi.

Nhưng nếu bạn bị tràn dịch màng ngoài tim, chất lỏng sẽ tích tụ ở đó nhiều hơn. Đối với lớp nhỏ hơn có thể chứa 100 ml chất lỏng. Những lớp lớn có thể là hơn 2 lít.

Nguyên nhân

Trong hầu hết các trường hợp, viêm màng ngoài tim sẽ dẫn đến tình trạng tràn dịch. Và khi nó bị viêm, nhiều chất lỏng sẽ được sản xuất.

Ngoài ra nhiễm virus là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng viêm và tràn dịch. Những nhiễm trùng này bao gồm:

• Virus Cytomegalovirus.
• Coxsackieviruses.
• Siêu vi khuẩn.
• HIV.

Các điều kiện khác có thể gây ra những tràn dịch này bao gồm:

• Ung thư.
• Chấn thương hoặc tổn thương tim từ một thủ tục y tế.
• Đau tim.
• Suy thận nặng, còn gọi là urê huyết.
• Bệnh tự miễn (lupus, viêm khớp dạng thấp và các bệnh khác).
• Nhiễm vi khuẩn, bao gồm cả bệnh lao.

Trong nhiều trường hợp, hiện không thể tìm thấy nguyên nhân. Do đó bác sĩ có thể gọi đây là viêm màng ngoài tim vô căn.

Triệu chứng

Hiện tại triệu chứng chính của tình trạng này là đau ngực. Nó có thể trở nên tồi tệ hơn khi bạn thở sâu và tốt hơn khi bạn nghiêng về phía trước.

Bên cạnh đó một số triệu chứng khác có thể bao gồm:

• Sốt.
• Mệt mỏi.
• Đau cơ.
• Khó thở.
• Buồn nôn, nôn và tiêu chảy (nếu bạn có virus).

Đôi khi tình trạng này có thể không xảy ra triệu chứng.

Tuy nhiên đối với tràn dịch màng ngoài tim lớn, nghiêm trọng hoặc nhỏ hơn phát triển nhanh có thể gây ra các triệu chứng bao gồm:

• Khó thở.
• Đánh trống ngực (cảm giác tim đập thình thịch hoặc đập nhanh).
• Nhẹ đầu hoặc bất tỉnh.
• Cảm giác lãnh đạm và da sạm.

Thực tế các triệu chứng của tràn dịch màng ngoài tim là một cấp cứu y tế và có thể đe dọa tính mạng.

Chẩn đoán

Bởi vì những điều này thường không gây ra triệu chứng, nên chúng chỉ được phát hiện sau khi kết quả kiểm tra định kỳ là bất thường. Những xét nghiệm này có thể bao gồm:

- Khám thực thể (Physical examination):

Một bác sĩ có thể nghe thấy những âm thanh bất thường trên tim, từ đó có thể phát hiện ra viêm. Tuy nhiên, tràn dịch màng ngoài tim thường không thể được tìm thấy thông qua một kiểm tra vật lý.

- Điện tâm đồ (Electrocardiogram - EKG):

Đây là các điện cực đặt trên ngực của bạn để theo dõi hoạt động điện của tim. Ngoài ra, một số mô hình trên điện tâm đồ có thể báo hiệu tràn dịch màng ngoài tim hoặc tình trạng viêm dẫn đến nó.

- X-quang ngực:

Hiển thị một hình ảnh mở rộng tim nếu số lượng chất lỏng trong màng ngoài tim lớn. Đó là một dấu hiệu của tràn dịch màng ngoài tim.

Nếu nghi ngờ, xét nghiệm tốt nhất để xác nhận đó là siêu âm tim, vì bác sĩ sẽ dễ dàng nhìn thấy bất kỳ chất lỏng dư thừa nào.

Một khi tràn dịch được xác định, kích thước và mức độ nghiêm trọng của nó sẽ được tìm ra. Hầu hết thời gian, nó nhỏ và không gây ra vấn đề nghiêm trọng nào. Nhưng nếu nó lớn, nó có thể gây ép tim và cản trở khả năng bơm máu của nó. Tình trạng này, được gọi là chèn ép tim (cardiac tamponade), có khả năng đe dọa tính mạng.

Ngoài ra để tìm ra nguyên nhân của tràn dịch màng ngoài tim, bác sĩ có thể lấy một mẫu dịch màng tim. Thủ tục này, còn được gọi là chọc màng ngoài tim (pericardiocentesis), khi đó bác sĩ sẽ đưa kim xuyên qua ngực, vào tràn dịch màng ngoài tim và lấy một ít dịch.

Điều trị

Cho đến nay để điều trị căn bệnh này thường phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân của nó. Đối những trường hợp nhẹ không có triệu chứng và là do nguyên nhân đã biết (ví dụ, suy thận) không cần điều trị đặc biệt.

Nhưng đối với tràn dịch màng ngoài tim nặng, điều trị là điều cần thiết.

Trong trường hợp đó, bạn có thể được cung cấp:

• Nhóm thuốc kháng viêm không steroid( NSAIDs ), như Aleve, Indocin, và Motrin.
• Corticosteroid, như prednison và Solu- Medrol.
• Colchicine (Colcrys).

Nếu nhiễm trùng nặng hoặc suy tim (chèn ép tim - cardiac tamponade) xảy ra, chất lỏng bổ sung phải được dẫn lưu ngay lập tức. Thoát nước được thực hiện theo hai cách:

- Chọc màng ngoài tim (Pericardiocentesis):

Bác sĩ sẽ đưa kim xuyên qua ngực vào tràn dịch màng ngoài tim. Sau đó một ống thông được đưa vào để hút chất lỏng và đưa nó ra ngoài.

- Cắt bỏ màng ngoài tim (Pericardiectomy) hoặc phẫu thuật mở cửa sổ màng ngoài tim (pericardial window):

Bác sĩ phẫu thuật sẽ tạo một vết mổ ở ngực, chạm vào và cắt đi một phần của màng ngoài tim. Điều này giúp dẫn lưu tràn dịch màng ngoài tim và thường ngăn nó quay trở lại. Tuy nhiên thủ tục này yêu cầu gây mê toàn thân và nguy hiểm hơn so với phẫu thuật nội soi.

Hiện nay tràn dịch màng ngoài tim từ 3 tháng trở lên được gọi là mãn tính. Thông thường, nguyên nhân gây ra nó không được biết đến. Và chúng được theo dõi mà không cần điều trị. Tuy nhiên nếu triệu chứng xảy ra hoặc tim của bạn đang bị tổn hại, việc dẫn lưu thường được thực hiện.

Sau đây một số điều kiện y tế có thể gây tràn dịch màng ngoài tim, bao gồm:

• HIV.
• Lupus.
• Bệnh lao.

Trong những trường hợp này, điều trị tình trạng bệnh lý tiềm ẩn thường sẽ giúp chữa tràn dịch.