Nguyên nhân, xét nghiệm và điều trị các vấn đề về hô hấp

Hiện nay dị ứng, hen suyễn hoặc các vấn đề về hô hấp khác là những tình trạng rất phổ biến. Nhưng nếu về các vấn đề hô hấp được nhận thức đầy đủ, cùng với chẩn đoán y tế chính xác và điều trị hiệu quả, bạn có thể kiểm soát được căn bệnh này. Và chắc chắn sẽ không có bất cứ vấn đề nào về vấn đề hô hấp có thể gây hại cho bạn. Vì thế việc kiểm soát hàng ngày là rất quan trọng để bạn có được một cuộc sống năng động và nhiều năng lượng.

Nguyên nhân về vấn đề hơi thở?

Cho đến nay có rất nhiều nguyên nhân gây ra vấn đề về hô hấp. Trong đó một số trường hợp bị khó thở do cảm lạnh. Còn những trường hợp khác khó thở vì bị viêm xoang cấp tính (thỉnh thoảng). Đôi khi viêm xoang cũng có thể gây khó thở (nghẹt mũi) trong một hoặc hai tuần cho đến khi tình trạng viêm giảm và xoang bị tắc nghẽn bắt đầu được phục hồi.

Nhưng vẫn có nhiều vấn đề về hô hấp là mãn tính hoặc lâu dài. Chúng bao gồm viêm xoang mạn tính, dị ứng và hen suyễn. Những vấn đề này có thể gây ra một loạt các triệu chứng như nghẹt mũi, chảy nước mũi, ngứa hoặc chảy nước mắt, tắc nghẽn ngực, ho, thở khò khè, thở khó khăn và thở nông.

Mũi là con đường mà virus và các chất gây dị ứng thường xâm nhập vào phổi. Vì vậy, mũi và xoang thường liên quan đến nhiều rối loạn của phổi. Trong đó viêm xoang hoặc viêm mũi có thể kích hoạt phản xạ và gây ra các cơn hen. Và kích hoạt phổ biến nhất cho bệnh hen suyễn là dị ứng.

Hiện tại có hơn 50 triệu người trên toàn thế giới bị sốt cỏ khô (còn gọi là viêm mũi dị ứng hay dị ứng phấn hoa) hoặc dị ứng khác. Trong đó có hơn 17 triệu người trưởng thành đang mắc bệnh hen suyễn. Thông thường, hen suyễn và dị ứng xảy ra cùng nhau. Và chúng có thể gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống nếu không được điều trị.

Bên cạnh đó cũng có hàng triệu người đang xảy ra các vấn đề về hô hấp vì bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hoặc COPD (Chronic obstructive pulmonary disease), bao gồm khí phế thũng và viêm phế quản mãn tính. Bên cạnh đó các vấn đề về hô hấp có thể xuất phát từ các vấn đề nghiêm trọng khác như ung thư phổi, bệnh lao, viêm phổi và bệnh phổi liên quan đến HIV / AIDS.

Những xét nghiệm nào được sử dụng để chẩn đoán các vấn đề về hơi thở?

Thông thường các bác sĩ chẩn đoán các vấn đề về hô hấp bằng cách thực hiện kiểm tra thể chất, hỏi tiền sử sức khỏe của bệnh nhân - gia đình và sử dụng các xét nghiệm khác nhau. Ví dụ, xét nghiệm chức năng phổi, thường được sử dụng để đánh giá chức năng phổi ở những người mắc bệnh hen suyễn. Trong xét nghiệm này bao gồm phế dung kế và một xét nghiệm được gọi là thử thách methacholine.

Phế dung kế là một kiểm tra thở đơn giản. Kiểm tra này giúp đo lượng khí bạn có thể thở ra khỏi phổi và nó nhanh như thế nào. Bên cạnh đó, phế dung kế còn được sử dụng để xác định lượng đường thở bị tắc nghẽn. Và để chẩn đoán bệnh hen suyễn, xét nghiệm thử thách methacholine có thể được thực hiện. Thông thường bác sĩ sẽ là người quyết định và sẽ cho bạn thực hiện xét nghiệm phù hợp với trường hợp của bạn.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chụp X-quang để xem các cấu trúc bên trong ngực, bao gồm tim, phổi và xương. X-quang ngực là một xét nghiệm phổ biến trong chẩn đoán viêm phổi. Mặc dù vậy, nó không thể xác định hầu hết các vấn đề về hô hấp. Do đó đối với một số trường hợp có vấn đề về hô hấp, chụp cắt lớp vi tính (Computed Tomography Scan – CT Scan) là cần thiết. Kiểm tra này tìm kiếm bất kỳ vấn đề trong phổi. Hiện tại chụp cắt lớp vi tính sử dụng tia X và máy tính để tạo hình ảnh chi tiết.

Và nếu bạn bị viêm xoang mạn tính, bác sĩ có thể yêu cầu chụp CT xoang đặc biệt. Kiểm tra này sẽ được sử dụng để đánh giá xoang. Một khi vấn đề được chẩn đoán, bác sĩ có thể kê đơn điều trị, qua đó giúp giải quyết tình trạng khó thở ở người bệnh.

 

Các xét nghiệm dị ứng có thể xác định nguyên nhân của các vấn đề về hơi thở hay không?

Xét nghiệm dị ứng có thể giúp bác sĩ xác định nguyên nhân gây ra các vấn đề về hô hấp. Hiện có một số loại xét nghiệm dị ứng mà bác sĩ có thể sử dụng. Một trong số đó là xét nghiệm lẩy da. Trong thử nghiệm này, đầu tiên bác sĩ sẽ đặt một giọt nhỏ chất gây dị ứng lên da. Sau đó, bác sĩ chọc thủng vị trí được tiếp xúc với chất gây dị ứng bằng kim. Do đó nếu bạn bị dị ứng với chất gây dị ứng (cụ thể), cơ thể bạn sẽ phản ứng bằng cách chuyển sang màu. Hoặc bạn cũng có thể bị ngứa và sưng tại vị trí của chất gây dị ứng.

Ngoài ra còn có một số loại xét nghiệm da khác liên quan đến tiêm chiết xuất chất gây dị ứng trực tiếp dưới da nhưng bằng cách sử dụng ống tiêm. Sau đây là các xét nghiệm dị ứng khác bao gồm:

• Xét nghiệm máu (gọi là xét nghiệm RAST hoặc xét nghiệm hấp thụ dị ứng phóng xạ).
• Xét nghiệm thử thách, trong đó bác sĩ giới thiệu một lượng nhỏ chất nghi ngờ gây ra dị ứng bằng đường hô hấp, đường uống hoặc đường khác.

Nhưng những xét nghiệm này được sử dụng ít phổ biến hơn so với xét  nghiệm da.

Sau khi thực hiện các xét nghiệm dị ứng, bác sĩ có thể biết được những tác nhân gây ra vấn đề hô hấp của bạn. Sau đó, bác sĩ sẽ có thể điều trị các triệu chứng dị ứng của bạn hiệu quả hơn.

Các vấn đề về hô hấp được điều trị như thế nào?

Các chất gây ra vấn đề về hô hấp được gọi là các yếu tố kích hoạt. Và tránh được các yếu tố kích hoạt là cách phổ biến để kiểm soát dị ứng và hen suyễn. Ví dụ, đeo khẩu trang chống bụi khi làm việc nhà hoặc làm việc trong sân có thể làm giảm sự tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng. Hoặc tránh thú cưng lông xù, giặt khăn trải giường ít nhất một lần một tuần, thay bộ lọc trên máy điều hòa thường xuyên cũng có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề nghiêm trọng nếu bạn bị dị ứng. 

Thuốc cũng rất quan trọng trong việc điều trị các vấn đề về hô hấp. Trong đó thuốc dị ứng như thuốc kháng histamine và thuốc thông mũi có thể giúp người bệnh dễ thở hơn đối với một số người bị dị ứng. Ngoài ra những loại thuốc này có thể được cung cấp bằng đường uống hoặc thông qua thuốc xịt mũi.

Ngoài ra, steroid dạng hít cũng có thể giúp giảm đau cho một số người bị dị ứng mãn tính và viêm xoang. Trong đó những loại thuốc này có tác dụng giảm viêm trong đường thở. Chích ngừa dị ứng là một cách khác để giảm độ nhạy cảm với các chất gây dị ứng và có thể giúp giảm bớt một số vấn đề về hô hấp.

Còn với hen suyễn, sẽ được điều trị bằng thuốc hít hoặc thuốc uống giúp mở đường thở và giảm viêm (nguyên phát) ở đường thở. Thậm chí những loại thuốc hen này còn giúp giảm bớt hoặc ngăn ngừa tắc nghẽn đường thở và sản xuất chất nhầy (đờm) quá mức. Tuy nhiên những người mắc bệnh hen suyễn phải kiểm soát tình trạng viêm, qua đó giữ cho đường thở luôn mở và giảm độ nhạy cảm với các tác nhân gây hen suyễn. Sau đây là một số tác nhân gây hen suyễn có thể bao gồm:

• Nhiễm virus (cảm lạnh hoặc cúm).
• Phấn hoa.
• Thú cưng.
• Bào tử nấm mốc.
• Mạt bụi.
• Gián.
• Kích thích các chất ô nhiễm trong không khí.
• Nước hoa và khói.
• Hút thuốc lá.
• Dị ứng thực phẩm.

Thậm chí ngay cả tập thể dục và thời tiết lạnh cũng có thể là tác nhân gây hen suyễn ở một số người.

Can thiệp y tế có thể giúp người bệnh quản lý các vấn đề về hô hấp hay không?

Hiện nay mọi người thường tìm kiếm sự can thiệp y tế chỉ sau khi họ gặp vấn đề về hô hấp trong vài tuần đến vài tháng. Thông thường vào thời điểm các loại thuốc được bắt đầu điều trị, thiệt hại đã xảy ra, do đó người bệnh cần nhiều thời gian hơn để chữa lành.

Vì thế chẩn đoán chính xác là rất quan trọng trước khi bạn có thể điều trị và ngăn ngừa các vấn đề về hô hấp. Bởi vì mỗi người sẽ có những tình trạng khác nhau. Nên phương án điều trị và thuốc cụ thể sẽ phù hợp cho từng trường hợp. Trên thực tế, thật khó để phát hiện ra các vấn đề về hô hấp nếu không có sự hiểu biết rõ ràng và kỹ lưỡng về cách thức hoạt động của hơi thở.

Do đó nếu bạn có các triệu chứng của một hoặc nhiều vấn đề hô hấp phổ biến được thảo luận trong bài viết này, hãy gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác. Và hãy viết ra bất kỳ câu hỏi nào bạn thắc mắc và hỏi bác sĩ. Bên cạnh đó các biện pháp phòng ngừa và điều trị có thể giúp giảm đáng kể và chấm dứt các vấn đề về hô hấp mà bạn gặp phải.