Nghiên cứu phát triển liệu pháp gen trong điều trị các dạng động kinh nghiêm trọng

Nghiên cứu từ Trường đại học Y Virginia đề nghị phát triển một liệu pháp gen mới trong điều trị hội chứng Dravet, một dạng động kinh nghiêm trọng, có khả năng kéo dài thời gian sống sót cho những người mắc bệnh này.

Liệu pháp gen, do Stoke Therapeutics phát triển, hiện đang được thử nghiệm lâm sàng. Vì hầu hết các trường hợp hội chứng Dravet là do đột biến gen SCN1A, dẫn đến giảm sản xuất protein SCN1A nên các phương pháp mới hiện nay đều được thiết kế để kích thích sản xuất SCN1A ở mức bình thường. Nếu thành công, phương pháp này, được gọi là phương pháp tăng có mục tiêu số lượng gen nhân tế bào, hoặc TANGO, sẽ là phương pháp điều trị đầu tiên cho nguyên nhân cơ bản của bệnh, thiếu hụt protein SCN1A trong các tế bào não chuyên biệt.

Nghiên cứu mới, từ Manoj K. Patel của UVA, Eric R. Wengert và các cộng sự, đã cho thấy liệu pháp thử nghiệm có thể khôi phục chức năng chuyên biệt của tế bào và giảm co giật ở chuột thí nghiệm. Nghiên cứu được thực hiện trên chuột ở nhiều nơi khác nhau, điều này cho thấy rằng phương pháp này có thể mang lại lợi ích cho bệnh nhân. Nghiên cứu cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về cơ chế và cách thức hoạt động của phương pháp điều trị, giải quyết nguyên nhân gốc rễ của bệnh chứ không chỉ là các triệu chứng.

Kết quả thử nghiệm cho thấy một lần điều trị duy nhất với phương pháp TANGO trên chuột sơ sinh đã ngăn chặn hoàn toàn các cơn co giật và tử vong sớm trong hội chứng Dravet. Hơn nữa, nghiên cứu cung cấp bằng chứng đầu tiên cho thấy phương pháp TANGO thực sự nhắm vào và cứu vãn tình trạng suy giảm chức năng sinh lý của một nhóm tế bào não được biết là nguyên nhân gây ra co giật trong hội chứng Dravet.

Sử dụng phương pháp TANGO trong điều trị hội chứng Dravet

Hội chứng Dravet (tỷ lệ mắc bệnh 1/15.700) là một dạng động kinh hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, thường xuất hiện lần đầu ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bệnh nhân lên cơn co giật thường xuyên, kéo dài; thay đổi hành vi; chậm phát triển; gặp các vấn đề về chuyển động và thăng bằng;... Những bệnh nhân này thường được chăm sóc tích cực và phải đối mặt với nguy cơ đột tử cao hơn. 

Các phương pháp điều trị hiện tại bao gồm thuốc, kích thích dây thần kinh phế vị và áp dụng chế độ ăn ketogenic hạn chế tinh bột. Nhưng không có phương pháp điều trị nào giải quyết trực tiếp nguyên nhân cơ bản của bệnh, đó là sự thiếu hụt protein interneurons trong các tế bào thần kinh. Do đó liệu pháp gen của Stoke được phát triển nhằm mục đích kích thích sản xuất gen mã hóa protein này.

Patel và cộng sự muốn tìm hiểu liệu khôi phục lại lượng protein bị thiếu có gây ảnh hưởng gì đến hoạt động của các tế bào thần kinh không. Sau thử nghiệm với mô hình chuột mắc hội chứng Dravet, họ phát hiện ra rằng chỉ cần một lần điều trị duy nhất với liệu pháp TANGO đã có thể khôi phục những thiếu hụt trong các tế bào thần kinh đệm, từ đó bình thường hóa các chức năng chuyên biệt. Các interneurons, có chức năng hạn chế sự hưng phấn của não và bảo vệ chống lại cơn co giật, giúp não bộ đáp ứng nhanh nhạy hơn và hoàn thành tốt chức năng của mình. Kết quả là, phương pháp điều trị TANGO có thể giảm các cơn co giật và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân.

Kết quả cho thấy liệu pháp gen đang tác động trực tiếp nguyên nhân cơ bản của bệnh. Mặc dù những phát hiện trên chuột không phải lúc nào cũng đúng ở người, nhưng kết quả cũng báo trước việc thử nghiệm trên người vẫn đang được tiếp tục. Các nhà khoa học của UVA cho biết, phát hiện cũng cho thấy phương pháp này có thể hữu ích trong việc điều trị các dạng động kinh khác do đột biến gen SCN1A gây ra.

Wengert cho biết: “Bệnh nhân mắc hội chứng Dravet có thể khó tìm được lựa chọn điều trị tốt, vì nhiều phương pháp điều trị thông thường không ngăn chặn được hoàn toàn các cơn co giật và ngăn ngừa đột tử”. Ông nói: "Quá trình phát triển và xác thực các phương pháp tiếp cận liệu pháp gen là công việc mà chúng tôi hy vọng sẽ giúp được nhiều người. Những kết quả này đưa chúng tôi tiến thêm một bước đến thành công."

Sau khi các thử nghiệm lâm sàng TANGO hoàn tất, liệu pháp này cần được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm liên bang phê duyệt trước khi có thể được cung cấp cho bệnh nhân.

Các nhà nghiên cứu đã công bố phát hiện của họ trên tạp chí khoa học Brain Research. Nhóm nghiên cứu bao gồm Wengert, Pravin K. Wagley, Samantha M. Strohm, Nuha Reza, Ian C. Wenker, Ronald P. Gaykema, Anne Christiansen, Gene Liau và Patel.

Thông tin thêm: Eric R. Wengert và cộng sự, Tăng có mục tiêu số lượng gen nhân tế bào (TANGO) của Scn1a giúp ngăn ngừa kích thích parvalbumin interneuron và giảm co giật trên mô hình chuột mắc Hội chứng Dravet, Nghiên cứu về não (2021). DOI: 10.1016 / j.brainres.2021.147743
Cung cấp bởi Đại học Virginia