Nếu tôi bị ung thư cổ tử cung, làm thế nào để tôi nhận biết được bệnh?

Thật đáng sợ khi bạn biết mình bị ung thư. Nhưng nếu bạn được chẩn đoán mắc bệnh ung thư cổ tử cung, hãy biết rằng căn bệnh này có thể được chữa khỏi khi bác sĩ phát hiện sớm.

Đây cũng là một trong những bệnh ung thư có thể phòng ngừa hiệu quả nhất ở phụ nữ vì có sẵn sàng lọc và tiêm chủng.

Mặc dù kiểm tra thường xuyên là điều quan trọng nhất mà bạn có thể làm để phát hiện các tế bào tiền ung thư, nhưng vẫn có những yếu tố bạn cũng cần biết để phát hiện sớm các triệu chứng.

Tầm soát ung thư cổ tử cung

Bước quan trọng nhất để tìm các tế bào cổ tử cung bất thường trong giai đoạn tiền ung thư là được sàng lọc. Bởi vì các xét nghiệm có thể nhận ra những thay đổi trong các tế bào cổ tử cung trước khi chúng trở thành ung thư.

Trong đó xét nghiệm Pap giúp tìm kiếm các tế bào bất thường trong cổ tử cung của bạn đang bắt đầu biến thành ung thư. Và bác sĩ phụ khoa sẽ thực hiện xét nghiệm Pap trong khi khám phụ khoa định kỳ. Chúng rất nhanh chóng và không đau đớn.

Ban đầu bạn sẽ nằm trên bàn khám và bác sĩ sẽ sử dụng mỏ vịt để giữ cho âm đạo của bạn mở. Điều này cho phép cô ấy nhìn thấy cổ tử cung của bạn. Tiếp theo, cô ấy sẽ sử dụng một bàn chải nhỏ để quét một số tế bào từ cổ tử cung của bạn. Sau đó các tế bào được gửi tới phòng thí nghiệm nơi chúng được kiểm tra các dấu hiệu ung thư.

Hầu hết phụ nữ từ 21 đến 65 tuổi cần được sàng lọc ung thư cổ tử cung bằng xét nghiệm Pap mỗi 3 năm một lần.  

Ngoài ra bạn có thể làm xét nghiệm HPV riêng lẻ hoặc với xét nghiệm Pap, còn được gọi là đồng xét nghiệm (co-testing), cứ sau 5 năm bắt đầu sau tuổi 30. Hiện nay tại Hoa Kỳ, virus HPV là bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất và các loại virus này có nguy cơ cao gây ra hầu hết các bệnh ung thư cổ tử cung. Nhưng nếu xét nghiệm của bạn dương tính với HPV, điều đó không có nghĩa là bạn sẽ bị ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên nếu bạn trên 30 tuổi, các bác sĩ khuyên bạn nên thực hiện cả hai xét nghiệm sau mỗi 3-5 năm.

Triệu chứng ung thư cổ tử cung

Hầu hết phụ nữ trong giai đoạn đầu của ung thư cổ tử cung không có bất kỳ triệu chứng nào. Đó là lý do tại sao xét nghiệm sàng lọc Pap và HPV rất quan trọng.

Thông thường các triệu chứng không xảy ra cho đến khi ung thư lan sang các cơ quan và mô khác. Nhưng nếu bạn có triệu chứng, bạn có thể nhận thấy:

• Chảy máu bất thường (giữa các thời kỳ, sau khi quan hệ hoặc sau khi mãn kinh).
• Thời kỳ kinh nguyệt kéo dài bất thường. 
• Đau khi quan hệ.
• Dịch tiết âm đạo bất thường có thể chứa máu.

Tuy nhiên những triệu chứng này không nhất thiết là bạn bị ung thư. Bởi vì các bệnh hoặc nhiễm trùng khác cũng có thể gây ra chúng. Vì vậy hãy gặp bác sĩ phụ khoa nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào ở trên xảy ra với bạn.

Chẩn đoán ung thư cổ tử cung như thế nào?

Nếu bạn có xét nghiệm Pap bất thường và các triệu chứng khác của ung thư cổ tử cung, bác sĩ phụ khoa sẽ muốn tìm hiểu thêm về lịch sử y tế của bạn và gia đình. Cô ấy có thể yêu thêm các xét nghiệm khác để tìm hiểu xem bạn có tế bào ung thư trong cổ tử cung hay không và kiểm tra các hạch bạch huyết của bạn để xem ung thư có lan rộng hay không.

Sau đây một số xét nghiệm mà bác sĩ phụ khoa có thể sử dụng để kiểm tra các tế bào ung thư bao gồm:

- Soi cổ tử cung (Colposcopy).

Trong bài kiểm tra này, bác sĩ sẽ sử dụng một dụng cụ được gọi là máy soi cổ tử cung, trông rất giống kính hiển vi, để có cái nhìn cận cảnh về cổ tử cung của bạn. Sau đó bạn sẽ nằm trên bàn kiểm tra và cô ấy sẽ sử dụng mỏ vịt để giữ cho âm đạo của bạn mở. Tiếp theo cô ấy sẽ chà dung dịch axit axetic (tương tự giấm) lên cổ tử cung của bạn. Chất lỏng này sẽ giúp cô nhìn thấy bất kỳ tế bào bất thường nào. Tuy nhiên nó có thể bị bỏng một chút.

- Sinh thiết cổ tử cung (Cervical biopsies).

Ở xét nghiệm này bác sĩ có thể loại bỏ một mảnh mô nhỏ trong quá trình soi cổ tử cung để kiểm tra ung thư. Điều này được gọi là sinh thiết tử cung. Hiện nay có một số loại sinh thiết khác bao gồm:

• Thìa nạo kênh cổ tử cung (Endocervical curettage – ECC). Sử dụng một dụng cụ mỏng gọi là thìa nạo (curette) để cạo đi các tế bào.
• Khoét chóp cổ tử cung bằng vòng điện (LEEP - Loop electrosurgical excision procedure) sử dụng một sợi dây mỏng được đốt nóng bởi dòng điện để loại bỏ các tế bào.
• Sinh thiết bấm (Punch biopsy)

  .

  Sử dụng một công cụ gọi là kẹp sinh thiết để loại bỏ mô.

- Sinh thiết chóp cổ tử cung (Cone biopsy).

Là một cách khác, xâm lấn hơn, để bác sĩ lấy mẫu mô, vì vậy nó thường được thực hiện trong bệnh viện. Xét nghiệm này cũng có thể điều trị một số bệnh ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu. Để thực hiện xét nghiệm này bác sĩ sẽ loại bỏ một mảnh mô hình nón ra khỏi cổ tử cung của bạn bằng khoét chóp cổ tử cung bằng vòng điện, dao mổ hoặc laser.

Hiện tại các tế bào cổ tử cung lấy từ bất kỳ loại sinh thiết nào cũng sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm và kiểm tra dưới kính hiển vi để tìm dấu hiệu ung thư. Do đó bạn có thể bị chuột rút nhẹ và chảy máu sau khi làm các thủ tục này.

Nếu đó là ung thư thì sao?

Nếu sinh thiết cho thấy bạn bị ung thư cổ tử cung, bước tiếp theo là xem nó có lan rộng hay không, và ở đâu. Khi đó bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện một hoặc nhiều trong số các xét nghiệm này, bao gồm:

- Nội soi bàng quang (Cystoscopy) và soi trực tràng (proctoscopy).

Cả hai xét nghiệm này đều sử dụng ống soi để xem ung thư có lan vào bàng quang và trực tràng của bạn hay không.

- Chụp CT (CT scan - Computed tomography scan).

Những tia X mạnh mẽ này có thể cho bác sĩ biết ung thư của bạn đã lan đến các hạch bạch huyết, gan, phổi hoặc các bộ phận khác trên cơ thể.

- MRI (Magnetic resonance imaging).

Bác sĩ có thể sử dụng MRI để có được hình ảnh rất chi tiết bên trong cơ thể bạn. Ngoài ra, MRI có thể tìm thấy ung thư đã di căn đến xương chậu, não hoặc tủy sống của bạn.

- X-quang ngực (Chest X-ray).

Thông thường X-quang ngực sẽ xem xét liệu ung thư đã lan đến phổi của bạn hay chưa.

- Chụp cắt lớp phát xạ positron (PET - Positron emission tomography).

Bác sĩ có thể yêu cầu bạn chụp PET nếu cô ấy nghĩ rằng ung thư của bạn đã lan rộng nhưng không chắc chắn ở đâu. Xét nghiệm sử dụng một loại đường phóng xạ mà các tế bào ung thư hấp thụ. Sau đó một máy ảnh đặc biệt có thể phát hiện ra các tế bào đã hấp thụ đường.

"Giai đoạn" có ý nghĩa là gì?

Sau khi tất cả các kết quả xét nghiệm đã có, bác sĩ sẽ xác định xem ung thư của bạn đã lan rộng bao xa và sẽ cho bạn biết nó đang ở giai đoạn nào. Hiện nay giai đoạn phân loại ung thư thường theo mức độ của cơ thể bạn và vị trí ung thư có lây lan khi được chẩn đoán. Việc nhận biết được giai đoạn có thể giúp đội ngũ y tế lên kế hoạch điều trị phù hợp với bạn.

Sau đây là các giai đoạn của ung thư cổ tử cung là:

- Giai đoạn 0.

Ung thư chỉ ở trên bề mặt cổ tử cung và chưa phát triển vào các mô sâu hơn.

- Giai đoạn I.

Ung thư đã phát triển vào cổ tử cung và có thể phát triển thành cơ của tử cung. Và nó cũng có thể đã lan đến các hạch bạch huyết gần đó nhưng không lan xa. 

- Giai đoạn II.

Ung thư đã lan ra bên ngoài cổ tử cung và tử cung. Nó có thể đi đến phần trên của âm đạo và liên quan đến các hạch bạch huyết tại chỗ nhưng không lan đến các vị trí xa.

- Giai đoạn III.

Ung thư đã lan đến phần dưới của âm đạo hoặc các xương chậu. Tuy nhiên ung thư có thể có hoặc không liên quan các hạch bạch huyết gần đó nhưng không lan đến các vị trí xa.

- Giai đoạn IV.

Đây là giai đoạn nặng nhất. Khi đó ung thư đã lan đến các bộ phận khác của cơ thể, như bàng quang, trực tràng, phổi,  gan hoặc các hạch bạch huyết xa.

Thực tế giai đoạn ung thư sẽ không được thay đổi nếu ung thư của bạn trở nên tồi tệ hơn hoặc quay trở lại. Vì vậy bác sĩ của bạn sẽ luôn theo dõi bệnh trong từng giai đoạn, khi nó được chẩn đoán.