Liệu pháp tế bào gốc mới cải thiện cuộc chiến chống bệnh bạch cầu

Hiện nay việc cấy ghép cấy tế bào gốc đem lại nhiều hiệu quả trong việc chống lại bệnh bạch cầu. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, các tế bào miễn dịch được dịch chuyển của người hiến tặng cho thấy cũng tấn công vào các mô khỏe mạnh của người nhận và đôi khi có thể dẫn tới tử vong. Vì thế các nhà nghiên cứu tại Đại học Zurich đã xác định được một phân tử đóng một vai trò quan trọng trong quá trình này. Và việc ngăn chặn phân tử này có thể cải thiện đáng kể kết quả của bệnh nhân được cấy ghép tế bào gốc.

Liệu pháp tế bào gốc cung cấp cho những trường hợp bị bệnh bạch cầu hoặc ung thư xương tủy có cơ hội phục hồi hoàn toàn. Điều này đòi hỏi việc phải loại bỏ các tế bào bị ảnh hưởng bằng cách sử dụng hóa trị hoặc xạ trị và sau đó thay thế chúng bằng các tế bào gốc máu từ một người hiến tặng khỏe mạnh. Khi đó các tế bào hiến tặng sẽ tạo ra các tế bào máu mới và tấn công các tế bào ung thư khác trong cơ thể bệnh nhân, ngăn ngừa tái phát.

Phản ứng nguy hiểm

Tuy nhiên bất cứ hình thức điều trị nào điều có những rủi ro. Vì thế liệu pháp này cũng không ngoại lệ, tỷ lệ cho thấy từ 30% đến 60% các trường hợp bị các tế bào của người hiến tặng tấn công vào các mô khỏe mạnh của người nhận như gan, ruột - da, nói riêng. Và trong khoảng một nửa số bệnh nhân bị ảnh hưởng, từ các phản ứng ghép thậm chí có thể dẫn tới tử vong. Vì thế đây là lý do tại sao các bác sĩ đang cố gắng ngăn chặn lại loại phản ứng này với những loại thuốc ức chế hệ miễn dịch. Tuy nhiên phương pháp này có 1 nhược điểm: Bởi vì nó cũng làm giảm tác dụng chống ung thư các tế bào của người hiến tặng đối với các tế bào ung thư ở phần còn lại của cơ thể. Burkhard Becher, Giáo sư tại Viện thí nghiệm miễn dịch học UZH cho biết: Cần có một nhu cầu cấp bách qua đó nhận biết được làm thế nào để giảm phản ứng ghép ở người hiến tặng mà không làm mất tác dụng chống ung thư của các tế bào được chuyển giao.

Cytokines chịu trách nhiệm tấn công

Nhóm của ông, đã phối hợp với Đại học Zurich và Trung tâm Y tế Đại học tại Đại học Freiburg ở Đức, qua đó đã chứng minh được việc sản xuất cytokine được gọi là GM-CSF là một yếu tố quyết định trong liệu pháp này. Và cytokine này, được sản xuất bởi một nhóm bạch cầu cụ thể, giúp chống nhiễm trùng ở những người khỏe mạnh.

Ngoài ra các nhà nghiên cứu đã sử dụng một mô hình chuột qua đó thấy rằng các tế bào cấy ghép tạo ra một lượng lớn GM-CSF trong các phản ứng ghép ở những con chuột hiến tặng. Tuy nhiên, nếu những con chuột này được cho là tế bào hiến tặng và không thể sản xuất GM-CSF, thì chúng được bảo vệ khỏi những phản ứng gây chết. Do đó, việc nhắm mục tiêu vào cytokine được xem là một dạng ức chế miễn dịch rất chính xác và cụ thể, được thiết kế để ngăn chặn tổn thương mô do phản ứng ghép ở người hiến tặng, Becher nói.

Tuy nhiên, các nhà miễn dịch học ban đầu cũng lo ngại rằng việc trung hòa GM-CSF sẽ làm giảm tác dụng chống ung thư tế bào hiến tặng. Vì thế những xét nghiệm chuyên sâu cho thấy đây không phải là nguyên nhân. Và phát hiện này thực sự làm chúng tôi ngạc nhiên, Sonia Tugues, một trong những tác giả đầu tiên của nghiên cứu cho biết, vì cả hai loại phản ứng miễn dịch trước đây được xem là gián tiếp thông qua các cơ chế như vậy. Do đó, các nhà nghiên cứu tin rằng họ đã phát hiện ra một phương pháp cho phép họ có thể tách biệt khỏi các quá trình không mong muốn trong tế bào của người hiến tặng.

Kết quả nghiên cứu từ chuột sang người

Tiếp theo, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra liệu GM-CSF có đóng vai trò quan trọng giống như con người hay không. Và họ đã làm điều này bằng cách phân tích các mẫu bệnh nhân bị ảnh hưởng bởi một phản ứng ghép ở người hiến tặng. Qua đó kết quả cho thấy những mẫu này cũng có nồng độ cytokine cao hơn ở bệnh nhân được ghép, với số lượng đo được CM-CSF càng cao.

Hiện nay các nhà nghiên cứu muốn chạy thử một thử nghiệm lâm sàng để kiểm tra xem việc chặn GM-CSF có thể ngăn chặn các phản ứng ghép ở người hiến tặng sau khi cấy ghép tế bào gốc. Và để kết thúc điều này, các nhà miễn dịch học đã liên lạc với một công ty đã phát triển một kháng thể đơn dòng chống lại GM-CSF. Becher cho biết: Nếu chúng ta có thể ngăn chặn phản ứng phản ứng ghép ở người hiến tặng trong khi vẫn giữ được hiệu quả chống ung thư, và phương án này có thể được sử dụng thành công hơn - ít rủi ro hơn cho bệnh nhân. Và chiến lược điều trị này được hứa hẹn đem lại nhiều lợi ích cho những bệnh nhân có tiên lượng xấu và có nguy cơ tử vong cao nhất.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Translational Medicine.