Liệu pháp mới giúp điều trị tác dụng phụ xảy ra trong ung thư

Cellix Bio, một công ty thuốc, đã thảo luận với bác sĩ Rajesh Lalla phát triển một loại thuốc giúp điều trị viêm niêm mạc miệng tốt hơn.

Là Giáo sư y khoa tại UConn Health, Lalla đã điều trị cho vô số bệnh nhân mắc phải tình trạng phổ biến này khi đang điều trị ung thư. Và hiện tại chưa có loại thuốc nào có thể điều trị dứt điểm tình trạng này.

Phối hợp với ông là công ty dược phẩm Cellix Bio và Giáo sư Diane J. Burgess. Hiện Lalla đang phát triển một loại thuốc gây tê mới và ông hy vọng một ngày nào đó nó sẽ thay thế các phương pháp hiện tại.

Viêm niêm mạc miệng là một tác dụng phụ phổ biến xảy ra trong quá trình điều trị ung thư (hóa trị và xạ trị). Mỗi năm tại Mỹ, ước tính ảnh hưởng đến gần 400.000 trường hợp, căn bệnh này gây ra các vết loét ở miệng, làm cho bệnh nhân cảm thấy đau đớn, gây khó khăn khi nói, nuốt và ăn.

Đôi khi những cơn đau này trở nên nghiêm trọng đến mức bệnh nhân phải truyền thức ăn qua tĩnh mạch hoặc ống dạ dày. Việc gặp khó khăn trong ăn uống khiến cho cơ thể thiếu dinh dưỡng, từ đó dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe khác ở bệnh nhân ung thư.

Ngoài việc giảm cân, thời gian chữa trị lâu hơn, sức đề kháng giảm đi do nhiễm trùng và trải qua một số vấn đề khác trong quá trình điều trị. Không những thế nhiễm trùng thứ phát và nhiễm trùng hệ thống có khả năng đe dọa tính mạng.

Mặc dù các cơn đau mà viêm niêm mạc miệng gây ra là rất đáng quan tâm, nhưng có lẽ ảnh hưởng nghiêm trọng nhất là tình trạng này có thể khiến cho bác sĩ phải giảm liều lượng thuốc hoặc thậm chí là trì hoãn điều trị ung thư, Lalla giải thích. Và không có gì ngạc nhiên khi những thay đổi này lại ảnh hưởng đến kết quả điều trị của bệnh nhân. Vì thế hiện thời các nhà nghiên cứu và công ty dược phẩm đang tìm ra hướng điều trị viêm niêm mạc miệng tốt nhất nhằm giúp các bác sĩ lâm sàng và bệnh nhân chiến đấu tốt hơn khi được chẩn đoán ung thư. 

Hiện tại, phương pháp điều trị đầu tiên mà hầu hết các bệnh viện ở Hoa Kỳ sử dụng là nước súc miệng tiêu chuẩn có chứa chất gây tê tại chỗ. Để có kết quả tốt nhất với loại nước này, bệnh nhân phải súc trong vòng 2 phút và sẽ dịu dần sau 30 phút. Loại nước súc miệng này có tác dụng làm tê liệt toàn bộ miệng thay vì chỉ tập trung vào vết loét niêm mạc miệng, điều này gây ra mối lo ngại về sự an toàn khi sử dụng nó, bởi vì người bệnh có thể quên đi và nuốt nó theo phản xạ.

Hiện tại, nhiều bệnh nhân được kê đơn thuốc opioid để điều trị các cơn đau do viêm niêm mạc miệng gây ra, và Lalla cho rằng điều này chẳng khác gì làm tình trạng này càng nghiêm trọng hơn. Vì loại thuốc này chỉ giảm đau trong thời gian ngắn, sau khi hết thuốc các cơn đau lại tái phát và trở nên tồi tệ hơn.

Vì thế với sự giúp đỡ của phòng thí nghiệm Burgess trong Trường Dược của UConn, Lalla và các cộng tác viên đã thay thế các loại thuốc opioid (giảm đau) bằng một điều trị chính xác và hiệu quả hơn, không bao gồm nguy cơ nghiện hoặc lạm dụng.

Thử nghiệm loại thuốc này trong phòng thí nghiệm là Tiến sĩ Tingting Li. Nhóm nghiên cứu đã phát triển một công thức cải tiến có thể giải quyết tình trạng này. Loại thuốc này có thể gây tê tại chỗ và có tác dụng lâu dài, trong đó chuỗi acid mới trung bình tác động trực tiếp lên vết loét. Vì thế thuốc có thể được nhắm mục tiêu đến các vị trí bị tổn thương chứ không phải toàn bộ miệng, giúp giảm đau mà không gây ra bất kỳ vấn đề nào khác (như tê liệt không mong muốn).

Ý tưởng ban đầu của loại thuốc này là dạng lỏng, tuy nhiên hiện tại các nhà nghiên cứu đã chuyển sang dạng gel, phù hợp hơn cho bệnh nhân và có thể tiếp xúc với các vết loét miệng lâu hơn. Vì loại thuốc gây tê này còn mạnh hơn cả thuốc Lidocaine (trị ngứa và đau do tình trạng tổn thương da), nên các nhà nghiên cứu hy vọng nó sẽ giảm đau trong khoảng 4 tiếng (tương đương 8 lần nước súc miệng tiêu chuẩn). 

Thuốc Lidocaine:

Có tác dụng trị ngứa và đau do tình trạng tổn thương da (ví dụ như vết xước, bỏng nhẹ, bệnh chàm, vết côn trùng cắn) và để điều trị triệu chứng ngứa và khó chịu không đáng kể do bệnh trĩ và một số vấn đề khác ở bộ phận sinh dục hoặc hậu môn (các vết nứt hậu môn, ngứa quanh âm đạo hoặc trực tràng). Một số dạng của thuốc này cũng được sử dụng để làm giảm sự khó chịu hoặc đau trong một số xét nghiệm hoặc quy trình chữa bệnh (ví dụ như soi đại tràng sigma, nội soi bàng quang). Lidocaine là chất gây tê cục bộ hoạt động bằng cách gây tê tạm thời hoặc làm mất cảm giác ở da và niêm mạc.

Hợp chất này cũng có tác dụng kháng khuẩn và chống viêm được cung cấp tự nhiên bởi chuỗi axit béo (trung bình), làm giảm mức độ nghiêm trọng của những tổn thương từ viêm niêm mạc miệng, Lalla chia sẻ.

Các thử nghiệm thuốc lâm sàng ở người thường mất khoảng 1 - 2 năm, và Lalla cùng các cộng tác viên rất vui mừng về những hiệu quả mà loại thuốc này đem đến cho bệnh nhân.    

Mahesh Kandula, CEO và giám đốc điều hành của Cellix Bio cho biết: Chúng tôi biết rằng hầu hết bệnh nhân chưa được đáp ứng điều trị, đây là một thị trường tiềm năng và dữ liệu của nghiên cứu này là rất quan trọng. Từ đó, giúp chúng tôi phát triển và tìm ra loại thuốc điều trị mới cũng như tiên lượng tốt hơn cho hàng ngàn bệnh nhân đang điều trị ung thư.