Liệu chế độ dinh dưỡng tốt có thể đánh bại trầm cảm hay không?

Một chế độ ăn nhiều rau xanh và hải sản có thể giúp kiểm soát tâm trạng của bạn hay không? Chắc chắn là có. Trên thực tế, một lĩnh vực khoa học đang phát triển được gọi là tâm thần học dinh dưỡng, tập trung vào việc chế độ ăn uống ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần như thế nào.

Felice Jacka, Tiến sĩ, Giám đốc Trung tâm Thực phẩm và Tâm trạng tại Đại học Deakin, Úc, cho biết: Chất lượng chế độ ăn uống tốt, bất kể bằng cách nào, đều có liên quan đến việc giảm khoảng 30% nguy cơ mắc bệnh trầm cảm. 

Vào tháng 9, một phân tích của 26 nghiên cứu trước đây cho thấy chế độ ăn Địa Trung Hải với đầy đủ rau xanh, trái cây, các loại hạt, đậu, dầu ô liu, tâm thần học và hải sản có thể làm giảm các triệu chứng trầm cảm. 

“Bên cạnh những thực phẩm tốt cho việc cải thiện bệnh trầm cảm thì cũng có những loại thực phẩm có thể khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn như các loại thịt chế biến sẵn, đồ uống nhiều Soda, thức ăn nhanh, rượu bia và các chất kích thích, cafe…”

Nhưng trước khi ngừng thuốc chống trầm cảm và thực hiện chế độ dinh dưỡng này, thì vẫn chưa có nghiên cứu nào cho thấy chế độ ăn uống có thể chữa khỏi hoặc ngăn ngừa trầm cảm. Tuy nhiên chúng sẽ mang lại cho bạn một nền tảng vững chắc trong việc điều trị bệnh, bất kể bạn có thể thử phương pháp điều trị nào khác.

Thực phẩm chính là bộ não của bạn

Thực phẩm chứa lượng cao nhất bao gồm hàu, nghêu, rau xanh như cải xoong và rau bina.

Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học đã kiểm tra tác động của các chất dinh dưỡng đối với sức khỏe tâm thần. Nói một cách dễ hiểu, bộ não của chúng ta cần được nuôi dưỡng. Và họ hiểu rằng một chế độ ăn uống kinh khủng sẽ gây ra những ảnh hưởng tai hại đối với sức khỏe như thế nào.

Vì thế các nhà khoa học đã đưa ra một chế độ dinh dưỡng chống trầm cảm. Trong đó thực phẩm chứa lượng cao nhất bao gồm hàu, nghêu, rau xanh như cải xoong và rau bina. Bên cạnh đó các nhà khoa học cũng chỉ định nhiều loại thực phẩm khác như rau, hải sản, các loại hạt, hạt, đậu và thực phẩm lên men. Và đó tương tự như chế độ ăn Địa Trung Hải.

Jennie McCarthy, một luật sư ở New York, đã tham gia vào khóa học trực tuyến để đánh bại trầm cảm 2 năm trước. Cô muốn làm những gì có thể để giữ gìn sức khỏe và đã cố gắng làm theo lời khuyên của chuyên gia.

Chế độ ăn điển hình trong một ngày của cô bao gồm rau xanh ở cả ba bữa ăn; các loại cá như cá hồi hoặc cá tuyết; đậu; rau màu đỏ, cam, hoặc vàng; trái cây; quả hạch; cộng với một bổ sung men vi sinh và viên nang dầu cá. 

Và sau một thời gian, cô nhận thấy một sự khác biệt rất lớn về mức năng lượng và khả năng chịu đựng mọi thứ đang diễn ra tại nơi làm việc, điều này giúp cô nhận ra mình đang đi đúng hướng. Bởi vì tâm trạng của cô không còn sự tức giận, căng thẳng, lo lắng như trước.

Chế độ ăn Keto dành cho các trường hợp nghiêm trọng?

Các chế độ ăn uống có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng trong vài tuần đầu tiên, bao gồm “cúm keto”(đau đầu, buồn nôn, mờ mắt, kém minh mẫn…) hoặc có thể thay đổi cách hoạt động của thuốc.

Không phải tất cả mọi người đều trên giá trị của chế độ ăn Địa Trung Hải để chống trầm cảm, các nhà khoa học cũng phát hiện ra chế độ ăn ketogen cũng có thể giúp bệnh nhân trầm cảm kháng điều trị, chúng thường được biết đến với tên gọi khác, quen thuộc hơn là "low-carb" với ít carbohydrate và nhiều chất béo có lợi cho cơ thể. Mặc dù không giống như chế độ ăn Địa Trung Hải, chế độ ketogen tạo ra các dấu hiệu có thể đo lường được trong nước tiểu. Qua đó giúp các nhà khoa học có thể phát hiện ra những người tham gia vào nghiên cứu có tuân theo các quy tắc của chế độ ăn này hay không.

Và cách đơn giản nhất để suy nghĩ về tác động của chế độ ăn keto là nếu một tế bào não gặp rắc rối với nguồn nhiên liệu của nó, thì nó sẽ không hoạt động đúng. Khi đó não không tiết ra đủ serotonin (một chất hóa học trong não liên quan đến tâm trạng). Và sự thiếu hụt serotonin là một trong những lý thuyết hàng đầu cho những gì gây ra trầm cảm.

Mặt khác chế độ ăn keto mà các nhà nghiên cứu sử dụng không giống như những làn sóng dinh dưỡng mới trên Instagram. Đây là một chương trình nghiêm ngặt, được giám sát về mặt y tế. Bởi vì các chế độ ăn uống có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng trong vài tuần đầu tiên, bao gồm “cúm keto”(đau đầu, buồn nôn, mờ mắt, kém minh mẫn…) hoặc có thể thay đổi cách hoạt động của thuốc. Ví dụ: Những người dùng thuốc huyết áp có thể bị hạ huyết áp.

Sự liên kết của ruột-não

Trong khi sử dụng bổ sung men vi sinh có thể hữu ích, thì ăn thực phẩm hỗ trợ sức khỏe đường ruột dường như có ý nghĩa hơn.

Cho đến nay, tâm thần học dinh dưỡng vẫn là một lĩnh vực nghiên cứu mới và rất khó để theo dõi những gì mọi người ăn trong quá trình nghiên cứu dài hạn, nên các nhà khoa học không chắc chắn chế độ ăn uống sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần như thế nào. Vì thế các nhà khoa học đã thực hiện hơn 20 nghiên cứu, và có đến 15 trong số đó tập trung vào hệ vi sinh vật đường ruột của con người.

Đường ruột là cơ quan xử lý tất cả mọi thứ bạn ăn, do đó nó có thể đã bị ảnh hưởng sâu sắc và nhanh chóng bởi chế độ ăn uống tồi tệ. Sự cân bằng của vi khuẩn thay đổi để đáp ứng với bất cứ thứ gì đi qua. Điều này ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch và trao đổi chất cũng như hành vi của bạn.

Một thách thức khác mà các nhà khoa học đang xem xét là có hàng nghìn tỷ vi sinh vật trong ruột, và ngay bây giờ không ai có thể nói cái nào tốt, cái nào xấu. Vì vậy, trong khi sử dụng bổ sung men vi sinh có thể hữu ích, thì ăn thực phẩm hỗ trợ sức khỏe đường ruột dường như có ý nghĩa hơn.

Vậy, bạn nên ăn gì?

Để hỗ trợ sức khỏe đường ruột, các nhà khoa học cũng khuyến nghị các loại thực phẩm lên men như dưa chua và dưa cải bắp.

Nếu bạn muốn thay đổi ngay hôm nay, mà không cần sự giám sát y tế, các nhà khoa học khuyến khích mọi người nên ăn nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật nói chung như rau xanh và các loại rau, trái cây, đậu, hạt và hạt, ngũ cốc nguyên chất cùng với các loại chất béo tốt, hải sản, và protein động vật nạc. Bên cạnh đó, để hỗ trợ sức khỏe đường ruột, các nhà khoa học cũng khuyến nghị các loại thực phẩm lên men như dưa chua và dưa cải bắp.

Thông điệp đơn giản mà các nhà khoa học đưa ra là một chế độ ăn uống lành mạnh rất quan trọng đối với sức khỏe của não và tinh thần, giống như đối với sức khỏe thể chất. Ngoài ra chúng có thể ngăn ngừa và điều trị trầm cảm cũng như có những tác động quan trọng đối với các khía cạnh khác của sức khỏe não, chẳng hạn như chứng mất trí. 

Và nếu bạn quyết định điều chỉnh chế độ ăn uống của mình, bạn không cần phải thực hiện những thay đổi lớn. Chỉ cần thêm nhiều rau xanh và hải sản có thể là một khởi đầu tốt. Qua đó các nhà khoa học cho rằng chế độ ăn uống tốt hơn, ngay cả khi không phải 100% thời gian, cũng sẽ tạo ra sự khác biệt.

Theo thông tin từ Debbie Koenig - Tin tức sức khỏe WebMD