Làm thế nào dấu ấn sinh học mới giúp bệnh nhân ung thư vú lựa chọn được điều trị tốt nhất
Mỗi năm trên toàn thế giới, có khoảng 2,1 triệu phụ nữ bị ung thư vú và hiện tại dù có nhiều lựa chọn điều trị tốt hơn, tuy nhiên vẫn có hơn 627.000 người tử vong vì căn bệnh này.
Cho đến nay hơn 75 % trường hợp mắc ung thư vú là đều phụ thuộc vào estrogen và liệu pháp nội tiết (còn được gọi là liệu pháp hormon) đây được xem là hình thức điều trị hiệu quả nhất. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một số lượng đáng kể bệnh nhân đã bị tái phát bệnh và khối u của họ đang phát triển và kháng lại các loại thuốc đang được sử dụng trong liệu pháp nội tiết.
Vì thế trong nghiên cứu mới được công bố hôm nay, các nhà nghiên cứu đã phát triển một xét nghiệm mới về ung thư vú có thể dự đoán được những đáp ứng của bệnh nhân với liệu pháp nội tiết và nguy cơ tái phát của họ, từ đó giúp cho bệnh nhân và bác sĩ đưa ra quyết định điều trị tốt hơn.
Ung thư vú phụ thuộc nội tiết tố
Thực tế ung thư vú không phải là một nhóm bệnh riêng lẻ mà là nhóm bệnh phức tạp, bởi vì mỗi loại khối u đều có đáp ứng điều trị khác nhau.
Trong đó có một loại phụ được gọi là thụ thể estrogen dương tính nếu nó có thụ thể cho hormone estrogen. Điều này cho thấy các tế bào ung thư vú nhận được tín hiệu từ estrogen, từ đó có thể thúc đẩy sự phát triển của chúng. Hiện tại các bác sĩ lâm sàng đang dựa vào số lượng thụ thể estrogen trong các khối u (tương tự như một dấu ấn sinh học) để có thể dự đoán đáp ứng của bệnh nhân với các liệu pháp nội tiết. Tuy nhiên, mức độ chính xác của xét nghiệm này chưa đem lại độ chính xác cao vì các khối u phụ thuộc estrogen có thể phát triển và kháng thuốc.
Thông thường tỷ lệ đáp ứng với điều trị nội tiết chỉ là 30-40%. Mặt khác có tới 40 - 50% bệnh nhân lại không được hưởng lợi từ liệu pháp nội tiết và sẽ bị tái phát. Và hiện không có bất cứ phương pháp nào có thể xác định hoặc dự đoán khối u nào sẽ trở nên kháng thuốc, chẳng hạn như tamoxifen.
Bởi vì nếu có những dự đoán chính xác về đáp ứng điều trị thì bệnh nhân sẽ được thực hiện quy trình điều trị hiệu quả và kịp thời hơn. Còn đối với những trường hợp không đáp ứng hoặc không được hưởng lợi từ liệu pháp nội tiết thì khả năng xảy ra các tác dụng phụ liên quan đến điều trị ngày càng gia tăng. Vì thế đối với các phương pháp điều trị không hiệu quả sẽ trì hoãn các quyết định lựa chọn khác ở những trường hợp này và nguy cơ tử vong sẽ tăng cao.
Dự đoán chính xác hơn
Nghiên cứu này các nhà khoa học đã tìm ra một loại protein liên quan đến ung thư, có tên là SHON (chất gây ung thư đặc hiệu hominoid), cho thấy liên quan đến phản ứng của ung thư đối với việc điều trị. Không những thế nó còn đưa ra dự đoán chính xác đối với những được hưởng lợi từ liệu pháp chống estrogen trong 5 năm và cách họ sẽ đáp ứng với hóa trị liệu, thường được sử dụng để thu nhỏ khối u trước khi phẫu thuật.
Từ đó chúng tôi đã chứng minh rằng nếu các gen này sẽ chịu trách nhiệm về hoạt động của thụ thể estrogen nhưng các gen protein SHON lại không hoạt động trong nhân của tế bào khối u ung thư, thì việc điều trị bằng tamoxifen không ảnh hưởng đến sự sống của bệnh nhân. Tuy nhiên nếu một khối u có cả thụ thể estrogen và biểu hiện SHON, thì tamoxifen làm giảm đến 79% nguy cơ tử vong do ung thư vú ở bệnh nhân.
Ngoài ra, chúng tôi còn phát hiện thêm nếu protein SHON có trong các tế bào khối u thụ thể estrogen âm tính, có thể dự đoán kết quả lâm sàng cho bệnh nhân được hóa trị liệu dựa trên anthracycline. Với khả năng kháng tamoxifen và hạn chế hóa trị liệu thành công trong điều trị ung thư vú, SHON có thể đóng vai trò là dấu ấn sinh học của bệnh nhân trong việc lựa chọn liệu pháp nội tiết.
Trong tương lai sẽ được triển khai
Cho đến nay ung thư vú có thể được chữa khỏi nếu được điều trị sớm và đúng cách. Vì thế nghiên cứu này đã giúp chúng tôi tìm ra một cách có thể cải thiện hiệu quả của liệu pháp nội tiết, đây là phương pháp điều trị được sử dụng rộng rãi nhất cho hơn 3/4 số bệnh nhân ung thư vú trên toàn thế giới. Bởi vì nếu chúng ta có thể dự đoán được những bệnh nhân không đáp ứng với trị liệu, thì họ có thể nhận được các phương pháp điều trị khác, chẳng hạn như thuốc hóa trị sớm hơn. Điều này giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân sau ung thư cũng như gia tăng tỷ lệ sống của họ.
Việc xác định dấu ấn sinh học SHON bằng cách phân tích một số lượng lớn các khối u từ cơ sở dữ liệu ung thư vú giai đoạn đầu tại Bệnh viện Đại học Nottingham (NUH). Từ đó các nhà khoa học đã xác định những phát hiện này bằng cách sử dụng cơ sở dữ liệu các tế bào ung thư vú âm tính ở giai đoạn đầu tại NUH. Những cơ sở dữ liệu này đã được sử dụng trong quá trình phát triển Nottingham Prognostic Index và the Plus version, đây là các công cụ được sử dụng rộng rãi trong điều trị ung thư vú.
Nghiên cứu của chúng tôi đã chứng minh được biểu hiện SHON trong các khối u là một dấu ấn sinh học tiềm năng ở các phản ứng tamoxifen và hóa trị. Điều này sẽ cung cấp cho các bác sĩ và bệnh nhân một thiết bị tiên lượng đáng tin cậy khi họ đưa ra quyết định về các lựa chọn điều trị hiệu quả nhất.
Tuy nhiên, cơ chế chính xác của dấu ấn sinh học này vẫn chưa được xác định rõ. Bởi vì để có thể xác định tiềm năng và vai trò của SHON trong thụ thể estrogen âm tính ở ung thư vú sẽ là ưu tiên tiếp theo trong việc xác định các cơ chế hoạt động của nó. Vì thế cần thêm nhiều nghiên cứu hơn trước khi thử nghiệm này được thực hiện tại các phòng khám.