Làm thế nào các xét nghiệm mới giúp tìm ra phương pháp điều trị ung thư hiếm gặp

Hiện nay, việc phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm có thể đóng vai trò rất lớn trong việc lựa chọn hướng điều trị. Tuy nhiên, mỗi năm chỉ có 2 trong số 100 bệnh nhân ung thư ở Anh có thể được phát hiện sớm căn bệnh trên và các bác sĩ cũng không thể phát hiện ra khối u này ngay ban đầu.

Đối với những trường hợp hiếm gặp này được gọi là ung thư không rõ nguyên phát (Carcinoma of unknown primary - CUP). Và đây được xem là thách thức lớn trong việc đưa ra hướng điều trị phù hợp.

Đầu tiên, các dấu hiệu và triệu chứng có thể dẫn đến việc chẩn đoán CUP thường đến từ những khu vực mà bệnh đã lây lan đến. Qua đó, kết quả cho thấy hơn một nửa các trường hợp CUP được chẩn đoán ở những giai đoạn muộn. Và đây là căn bệnh rất hiếm gặp phải và là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 5 về các loại bệnh ung thư ở Anh.  

Bác sĩ Natalie Cook, chuyên gia ung thư tại Bệnh viện Christie ở Manchester giải thích: Thông thường, bệnh nhân CUP không phát triển các triệu chứng cho đến khi ung thư đã lan rộng. Cho đến nay, có khá nhiều trường hợp đã ở giai đoạn muộn khi họ tìm đến với chúng tôi.

Trong một bài báo mới, được công bố trên Tạp chí Ung thư của Anh, Cook và các đồng nghiệp đã đưa ra những thách thức trong việc điều trị CUP cho dù họ cũng không biết phải bắt đầu từ đâu. Vì thế, nghiên cứu đã được thực hiện nhằm khám phá những hướng điều trị mới trong tương lai và có thể giúp hiểu rõ hơn về CUP.

Mong muốn khám phá ra những điều chưa được chứng minh

Cho đến nay, CUP chủ yếu ảnh hưởng đến người lớn tuổi, tuy nhiên là một trường hợp ngoại lệ là Beth Titterton, 22 tuổi, đã được chẩn đoán mắc phải căn bệnh trên và nhớ lại những thời điểm khó khăn trong việc xử lý chẩn đoán không chắc chắn. Khi đó cô khá lo lắng, tức giận, buồn bã với chẩn đoán ung thư nhưng sau đó cô không thể điều trị vì cô không biết nó nằm ở đâu, thì cảm giác khó chịu tăng lên gấp bội thì bực bội, cô chia sẻ.

Tiến sĩ John Symons, Giám đốc của CUP Foundation cho biết, ông đã nhìn thấy nhiều trường hợp tương tự trong hàng ngàn khách hàng truy cập trang web của tổ chức này mỗi tháng, và phần nhiều là về chẩn đoán và ý nghĩa của nó.

Ông tiếp lời: Đối với những chẩn đoán ban đầu đối với bệnh nhân là khá đáng sợ, vì thế họ và gia đình mong muốn sẽ được tư vấn nhiều kiến thức về căn bệnh họ mới được chẩn đoán.

Các chuyên gia CUP nghĩ rằng có thể một số bệnh ung thư ban đầu rất khó để chẩn đoán và không thể phát hiện được vì chúng nhỏ hoặc đã bị thu nhỏ, vì vậy bệnh nhân có thể đối mặt với nguy cơ khối u vẫn có thể phát triển và xuất hiện trở lại, cũng như lan sang các bộ phận khác của cơ thể.

Beth lại chia sẻ: Trong trường hợp tôi được chẩn đoán bị ung thư não và câu hỏi đầu tiên xuất hiện trong đầu tôi rằng: Những bộ phận khác trong cơ thể tôi như gan, hay thận hay điều gì khác sẽ bị ảnh hưởng trong tương lai?

Cho đến nay, những hướng dẫn điều trị ung thư đều dựa vào việc ung thư bắt đầu từ đâu và khối u trông như thế nào dưới kính hiển vi. 

Hiện đối với những bệnh nhân được sinh thiết hoặc khi bệnh nhân đã phẫu thuật cho thấy số lượng mô ở rất nhiều bệnh ung thư hoạt động rất tốt.

Và nhờ vào các mẫu mô này đã giúp các nhà nghiên cứu khoa học về bệnh ung thư, có thể biết được cách thức hoạt động của nó và từ đó tìm ra hướng ngăn chặn nó. Nhưng một lần nữa, đối với các mẫu CUP thì mẫu mô này vẫn còn bị thiếu, vi thế nghiên cứu về CUP là một thách thức.

Điều này có nghĩa là CUP vẫn được hiểu rõ và phương pháp điều trị đang bị hạn chế.

Cook chia sẻ thêm: Hóa trị thường là lựa chọn điều trị duy nhất và một khi bệnh nhân phải sử dụng hóa trị thường xuyên thì các liệu pháp tiêu chuẩn sẽ không còn tác dụng trong điều trị.

Hướng nghiên cứu chuyển qua tìm manh mối trong máu

 

Hiện tại, để có thể phát triển các cách tốt nhất trong chẩn đoán về các bệnh ung thư này là có thể hiểu được hành vi của nó là bước đầu tiên có thể cải thiện những lựa chọn điều trị cho bệnh nhân CUP. Vì thế, việc tận dụng tối đa số lượng mô có hạn được sử dụng trong nghiên cứu.

Khi CUP đã được chẩn đoán sau khi sinh thiết ban đầu, thu thập thêm mô để điều tra thêm cũng có thể rất xâm lấn. "Bạn không thể thực sự yêu cầu một bệnh nhân làm nhiều sinh thiết", Symons nói.

Sau những sinh thiết ban đầu, CUP đã được chẩn đoán, vì thế việc thu thập thêm các mô có thể giúp ích được cho nghiên cứu. Tuy nhiên chúng tôi không thể yêu cầu bệnh nhân làm nhiều sinh thiết vì có thể gây ảnh hưởng đến họ, Symons chia sẻ.

Thay vào đó, Symons nghĩ rằng trong tương lai việc nắm bắt các tế bào khối u hoặc DNA ung thư đã chảy vào máu của bệnh nhân. Đây được xem là một bằng chứng hữu hiệu nhất vì trong máu có thể chứa thông tin di truyền của khối u, có khả năng giúp giải mã những vị trí hoặc mô ung thư bắt đầu xuất hiện ở đâu. Qua đó, các nhà nghiên cứu tin rằng các xét nghiệm máu này, hoặc "sinh thiết lỏng" thậm chí có thể giúp dự đoán khối u sẽ phản ứng tốt như thế nào trong điều trị.

Cho đến nay, ngày càng có nhiều nghiên cứu đang sử dụng các xét nghiệm máu này ở các bệnh ung thư khác, nhưng chúng lại hiếm khi được áp dụng cho CUP.

Sinh thiết lỏng được sử dụng là cách để có thêm thông tin về khối u của bệnh nhân mà họ không phải làm sinh thiết xâm lấn, Cook nói. Vì đây chỉ là xét nghiệm máu, vì thế bệnh nhân cũng có thể được lấy mẫu trong suốt quá trình điều trị để có thể theo dõi tiến triển của bệnh.

Mở rộng tiếp cận với thuốc

Sinh thiết lỏng, mặc dù rất tiềm năng nhưng đây là một quá trình dài từ việc sử dụng cho những bệnh nhân CUP. Trong khi đó, cở những chẩn đoán của bệnh nhân về căn bệnh này là không chắc chắn và họ cũng không thể biết khối u bắt nguồn từ đâu trong cơ thể họ, vì thế bệnh nhân sẽ bỏ lỡ các phương pháp điều trị có thể giúp họ điều trị căn bệnh này ở giai đoạn sớm.

Chúng tôi từng nghĩ rằng nếu nguyên nhân chính có thể nằm ở phổi nhưng điều này lại không được phát hiện ra, một số bệnh nhân ung thư phổi mà chúng tôi biết cho thấy đã cảm thấy tốt hơn bằng liệu pháp miễn dịch. Tuy nhiên, bệnh nhân CUP lại không được tiếp cận với các phương pháp điều trị này, Cook giải thích.

Ở Anh, các phương pháp điều trị được chấp thuận trên NHS ở một loại ung thư cụ thể trong các thử nghiệm lâm sàng cho thấy đem lại hiệu quả điều trị và đây được xem là tín hiệu đáng mừng. Tuy nhiên, đối với CUP, nơi tập hợp các loại bệnh ung thư nhưng không rõ nguồn gốc, thì đây được xem là thách thức để có thể tìm ra các phương pháp điều trị có hiệu

Vì thế để có thể tìm ra những phương pháp điều trị phù hợp cho từng trường hợp, các bác sĩ cần phân loại bệnh tốt hơn, như xác định nhóm bệnh ung thư có thể đáp ứng với các phương pháp điều trị cụ thể. Dựa vào điều này, các nhà nghiên cứu hiện đang sử dụng các xét nghiệm máu trong thử nghiệm này để nhận biết rõ ràng hơn về cấu hình phân tử của CUP.

Chuyên gia sinh thiết lỏng Giáo sư Caroline Dive, từ Viện Nghiên cứu Ung thư Vương quốc Anh, đang hợp tác với Cook và nhóm của cô để phát triển sinh thiết lỏng và thu thập hồ sơ di truyền các khối u của bệnh nhân CUP với sự hỗ trợ của Trung tâm Nghiên cứu Y sinh.

Cook chia sẻ: Ở Manchester, chúng tôi đang giới thiệu cho rất nhiều bệnh nhân về mộ phần của thử nghiệm còn được gọi là TARGET. Bên cạnh đó, chúng tôi đang làm xét nghiệm máu từ bệnh nhân, phân tích DNA trong máu và xem xét liệu có bất kỳ thay đổi phân tử nào trong DNA có liên quan đến ung thư hay không. Ngoài ra, chúng tôi có thể xem xét liệu có loại thuốc nào mà chúng tôi có thể truy cập vào mục tiêu phân tử mà không gây ra thay đổi.

Ở quy mô lớn hơn, một thử nghiệm trên toàn thế giới do công ty dược phẩm Roche tài trợ đang cho phép bệnh nhân CUP truy cập vào một loạt các loại thuốc hiện có dựa trên cấu trúc di truyền của các khối u. Tùy thuộc vào kết quả, có thể sẽ có nhiều điều không được mong đợi cho đến khi thử nghiệm kết thúc vào năm 2022, qua đó cho thấy điều này có thể bắt đầu tạo ra những liệu pháp điều trị cho bệnh CUP.

Bước tiếp theo sẽ được thực hiện như thế nào?

Ban đầu, việc tiếp cận với thuốc đang có chiều hướng tăng chậm ở các thử nghiệm lâm sàng, vì vẫn còn thiếu các phương pháp điều trị hiện có phù hợp với hồ sơ phân tử của bệnh nhân. 

Symons chia sẻ: Vì thế chúng tôi cũng có thể học hỏi từ các nhà nghiên cứu ở các quốc gia khác, như các nghiên cứu đang diễn ra ở Mỹ và Úc cho thấy được nhiều tiềm năng.

Trong khi đó, các nhà nghiên cứu như Tiến sĩ Cook cùng các nhóm của họ đang nỗ lực trong phòng thí nghiệm để cải thiện nhận biết của họ về CUP. Và hiện tại, chúng tôi đang xem xét các mô hình trong hồ sơ phân tử có thể giúp dự đoán nguồn gốc của CUP cũng như xem xét các thay đổi di truyền ảnh hưởng đến hành vi ung thư và cách các khối u CUP tương tác với hệ thống miễn dịch, Cook giải thích.

Chúng tôi mong muốn có được một kết quả tốt hơn về cách các bệnh ung thư đang hành động, vì vậy cuối cùng, chúng tôi có thể giúp những bệnh nhân này tiếp cận với các phương pháp điều trị mới.