Khuy áo nhẵn

Khuy áo nhẵn - Pittosporum glabratum Lindl., thuộc họ Khuy áo - Pittosporaceae.

Mô tả của cây Khuy áo nhẵn:

Khuy áo nhẵn là dạng cây bụi thường xanh cao 2-3m, nhánh non không lông. Lá mọc so le, thường tập trung ở đầu cành. Phiến lá hình trái xoan ngược, dài 5-10cm, rộng 2-3cm, đầu nhọn, mép hơi lượn sóng, hai mặt đều bóng; gân bên 6-10 đôi; cuống lá dài 5-10mm.

Hoa màu vàng nhạt, mọc thành ngù ngắn ở ngọn cành, cao 1,5cm; lá đài 5; nhị 5; bầu không lông. Quả nang hình thoi rộng, cao 2-2,5cm, mở thành 3 mảnh vỏ nạc mỏng, chứa 15-20 hạt hình cầu, to 4mm, màu đỏ.

Sinh thái của cây Khuy áo nhẵn:

Cây khuy áo nhẵn mọc trong rừng thứ sinh, rừng thưa vùng núi thấp 300m lên tới độ cao 1500m.

Ra hoa tháng 2-4, có quả tháng 12-1 (năm sau).

Phân bố của cây Khuy áo nhẵn:

Khuy áo nhẵn phân bố ở Lào Cai, Ninh Bình.

Còn có ở Ấn Độ, Mianma, Trung Quốc, Campuchia.

Bộ phận dùng của cây Khuy áo nhẵn:

Rễ, hạt và lá cây Khuy áo nhẵn - Radix, Semen et Folium Pittospori.

Thu hái rễ và lá quanh năm; rễ rửa sạch, thái phiến, phơi khô; lá phần lớn dùng tươi hay dùng khô.

Thu hái quả chín vào mùa thu - đông, phơi khô, bỏ vỏ lấy hạt phơi tiếp đến khô.

Tính vị, tác dụng của cây Khuy áo nhẵn:

Rễ cây Khuy áo nhẵn có vị ngọt và cay, tính hơi ấm, có mùi hương; có tác dụng khư phong, giảm đau, tán ứ. Hạt có vị đắng, tính bình; có tác dụng tiêu viêm, làm tăng tiết nước bọt, giải khát. Lá có vị đắng, tính bình; có tác dụng tiêu viêm, cầm máu.

Công dụng làm thuốc của cây Khuy áo nhẵn:

Rễ cây Khuy áo nhẵn dùng chữa:

1. Phong thấp viêm khớp, đau dây thần kinh toạ, bị thương gãy xương, di chứng bại liệt của trẻ em;

2. Đau dạ dày, đau răng;

3. Huyết áp cao, suy nhược thần kinh. Dùng 15-30g, dạng thuốc sắc. Hạt dùng chữa viêm họng, sốt, khát nước, viêm ruột. Dùng 10g, dạng thuốc sắc. Lá dùng ngoài trị rắn độc cắn, mụn nhọt sưng lở, viêm mủ da, vết thương chảy máu, viêm da dị ứng. Giã nhỏ đắp tại chỗ, hoặc nấu nước tắm rửa. Có thể dùng lá khô tán bột rắc vết thương chảy máu.