Khí phế thũng, viêm phế quản mãn tính và cảm lạnh

Nếu bạn bị khí phế thũng hoặc viêm phế quản mãn tính, bạn sẽ nhận biết được những cảm giác khó chịu như thế nào khi bị cảm lạnh. Bên cạnh đó, tình trạng khó thở cũng được biết đến là một triệu chứng phổ biến nhất của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD - Chronic obstructive pulmonary disease). Tuy nhiên cảm lạnh không chỉ làm suy giảm khả năng thở và hoạt động của bạn, mà vi-rút cảm lạnh còn gia tăng khả năng bạn bị nhiễm trùng đường hô hấp nghiêm trọng. Do dó bài viết này giúp bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin về những tình trạng này, qua đó có thể thực hiện được những biện pháp ngăn ngừa phù hợp nhất.

Khí phế thũng và viêm phế quản mãn tính là gì?

Khí phế thũng và viêm phế quản mãn tính đều là những tình trạng gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD - Chronic obstructive pulmonary disease), đây là một tình trạng lâu dài gây ra những hạn chế trong luồng khí, khiến cho bạn khó thở. Thông thường những hạn chế này không thể thay đổi. Ngoài ra khí phế thũng và viêm phế quản mãn tính cũng có thể xảy ra tách biệt hoặc cùng nhau và đây là kết quả của nhiều năm hút thuốc lá, không những thế việc tiếp xúc với bụi than và bụi vải cũng là một trong những yếu tố rủi ro. Mặc dù hiếm khi xảy ra, nhưng một dạng di truyền của khí phế thũng (thiếu hụt alpha-1 antitrypsin) cũng có thể xuất hiện sớm ở tuổi trưởng thành, ngay cả ở những người chưa bao giờ hút thuốc.

Hiện tại bệnh COPD vẫn chưa được chẩn đoán chính xác. Trong khi chỉ có 15% đến 20% người hút thuốc được chẩn đoán mắc bệnh COPD, thì phần lớn các chuyên gia tin rằng hầu hết những người hút thuốc đều phát triển một số mức độ tắc nghẽn luồng khí nhất định.

Khí phế thũng thường xuất hiện từ từ sau nhiều năm tiếp xúc với các chất kích thích như khói thuốc lá. Trong tình trạng này, các bức tường của những túi khí nhỏ cho phép trao đổi oxy khi phổi bị tổn thương, do đó không khí đi vào và ra khỏi phổi sẽ giảm đi đáng kể. Điều này khiến bạn cảm thấy khó thở.

Với viêm phế quản mãn tính, đường dẫn khí bị viêm và tiết ra nhiều chất nhầy (đờm). Trong đó chất nhầy và viêm làm cho đường thở bị hẹp hoặc tắc nghẽn, dẫn đến khó thở. Sau một thời gian dài, đường thở bị kích thích, lớp lót của đường thở trở nên dày lên. Điều này dẫn đến các cơn ho gây khó chịu (tạo ra chất nhầy), cản trở luồng khí và gây sẹo phổi. Và khi các đường dẫn khí bị hư hỏng, chúng trở thành nơi sản sinh của các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, như viêm phổi.

Điều gì xảy ra khi một người bị bệnh khí phế thũng hoặc viêm phế quản mãn tính bị cảm lạnh?

Cảm lạnh là một bệnh hô hấp do virus gây ra, chủ yếu ảnh hưởng đến mũi và cổ họng, nhưng trong một số trường hợp, nó có thể ảnh hưởng đến đường hô hấp. Và khi bạn bị bệnh khí thũng hay viêm phế quản mãn tính, bạn sẽ xuất hiện tình trạng khó thở do đường hô hấp trong phổi đã bị hư hỏng. Tuy nhiên việc nhiễm thêm một loại virus hô hấp cùng với bệnh COPD có thể cản trở hô hấp thậm chí khiến chúng trở nên nghiêm trọng hơn và điều này dẫn đến những thay đổi trong các triệu chứng như:

• Gia tăng lượng đờm.
• Tăng độ dày hoặc độ dính của đờm.
• Thay đổi màu đờm sang màu vàng hoặc màu xanh lá cây.
• Có máu trong đờm.
• Gia tăng mức độ nghiêm trọng của khó thở, ho hoặc thở khò khè.
• Cảm giác sức khỏe đang yếu dần.
• Khó ngủ vì ho và khó thở.
• Mệt mỏi gia tăng.

Tại sao cảm lạnh lại trở nên nghiêm trọng khi bệnh khí phế thủng hoặc viêm phế quản mãn tính đang xảy ra?

Hiện tại nhiễm trùng hô hấp chiếm đến 70% liên quan bệnh CORD gây ra và làm cho bệnh ngày càng xấu đi. Tuy nhiên nếu bạn bị cảm lạnh trong khi đang mắc bệnh khí phế thũng hoặc viêm phế quản mãn tính, chúng có thể dẫn đến tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn như viêm phổi. Điều này gây ra tắc nghẽn đường thở và không thể ho ra chất nhầy (đàm) bị nhiễm trùng.

Đôi khi, bệnh nhân mắc bệnh COPD cần phải nhập viện vì nhiễm trùng đường hô hấp và các triệu chứng của họ trở nên tồi tệ. Thông thường điều trị có thể bao gồm hít thuốc, liệu pháp oxy, và thuốc kháng sinh để điều trị bất kỳ nhiễm khuẩn nào. Tuy nhiên thuốc kháng sinh không điều trị cảm lạnh.

Nhưng để tránh các vấn đề nghiêm trọng hơn với khí phế thũng và viêm phế quản mãn tính, điều quan trọng là luôn thông báo với bác sĩ nếu các triệu chứng cảm lạnh của bạn trở nên tồi tệ hơn. Và đừng đợi cho đến khi bạn xuất hiện các vấn đề về đường hô hấp trở nên nghiêm trọng mới bắt đầu liên hệ với bác sĩ.

Những phương pháp điều trị cảm lạnh nào sẽ được sử dụng nếu bạn đang bị khí phế thũng hay viêm phế quản mãn tính?

Đầu tiên, điều quan trọng là phải dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ cho bệnh khí thũng và viêm phế quản mãn tính. Sau đó, hãy quyết định lựa chọn điều trị các triệu chứng cảm lạnh, nhưng tốt nhất là nói chuyện với bác sĩ. Trong quá trình điều trị, bạn có thể được dùng cetaminophen hoặc ibuprofen để chữa trị tình trạng đau nhức và sốt liên quan đến cảm lạnh. Mặc dù thuốc kháng histamine có thể hữu ích nhưng nếu bạn có các triệu chứng dị ứng nhẹ, bạn nên tránh dùng chúng hoặc nếu bạn liên tục ho ra nhiều đờm; chúng có thể khiến bạn gặp bạn khó khăn hơn khi ho ra đờm.

Hầu hết các thuốc chữa cảm lạnh không kê đơn thường an toàn cho nhiều trường hợp bị khí phế thũng và viêm phế quản mãn tính. Tuy nhiên, thuốc thông mũi có thể làm tăng huyết áp và một số loại thuốc khác khiến nhịp tim của bạn gia tăng. Vì vậy, hãy thận trọng khi sử dụng thuốc thông mũi, đặc biệt nếu bạn bị huyết áp cao hoặc các vấn đề về tim khác ngoài bệnh COPD. Một lần nữa, hãy hỏi bác sĩ về các loại thuốc cho các triệu chứng cảm lạnh.

Liệu có thể ngăn ngừa cảm lạnh nếu khí phế thũng hoặc viêm phế quản mãn tính đang xảy ra?

Dưới đây là một số mẹo giúp bạn tránh bị cảm lạnh, chúng bao gồm:

• Rửa tay thường xuyên.
• Tránh đám đông trong mùa lạnh và cúm.
• Tránh khói thuốc lá và các chất gây ô nhiễm không khí.
• Thực hiện một chế độ ăn uống cân bằng và tập thể dục thường xuyên.

Các mẹo khác để giữ sức khỏe với bệnh COPD trong mùa lạnh và cúm:

• Ngừng hút thuốc.
• Hãy chắc chắn rằng bạn đang sử dụng ống hít đúng cách.
• Kiểm tra với bác sĩ về việc chủng ngừa cúm. Bạn cần tiêm phòng cúm hàng năm để giúp có thể ngăn ngừa bệnh cúm.
• Kiểm tra với bác sĩ về việc chủng ngừa viêm phổi. Điều này sẽ giúp bảo vệ bạn khỏi các tình trạng nghiêm trọng từ một loại viêm phổi do vi khuẩn thông thường gây ra. 
• Báo cáo các vấn đề về xoang cho bác sĩ; bởi vì nhiễm trùng xoang có thể kích hoạt các vấn đề về hô hấp ở những người bị khí phế thũng và viêm phế quản mãn tính.