Khí phế thũng là gì?

Khí phế thũng là một tình trạng kinh niên (dài hạn) của bệnh phổi. Căn bệnh này và viêm phế quản mãn tính là hai dạng chính của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD - Chronic obstructive pulmonary disease), và đây là nguyên nhân gây tử vong phổ biến ở bệnh phổi.

Những tình trạng này còn được gọi là tắc nghẽn, bởi vì nó ngăn chặn luồng không khí vào và ra khỏi phổi.

Hiện nay các bác sĩ ước tính rằng có hơn hàng chục triệu người đang bị khí phế thũng hoặc một dạng bệnh COPD khác. Và có nhiều trường hợp không biết họ đang bị bệnh. 

Căn bệnh này xảy ra như thế nào?

Khi bạn bị khí phế thũng, lớp lót của các túi khí nhỏ trong phổi bị tổn thương sau khi chúng đã được phục hồi. Theo thời gian, tổn thương phổi của bạn trở nên tồi tệ hơn. Và đây là những gì xảy ra:

• Các mô mỏng giữa các túi khí bị phá hủy và túi khí hình thành trong phổi.
• Không khí bị mắc kẹt trong các túi mô bị hỏng.
• Phổi dần dần lớn hơn và bạn cảm thấy khó thở hơn.

Nếu bạn có triệu chứng khí phế thũng, bác sĩ sẽ làm các xét nghiệm để xem phổi của bạn hoạt động tốt như thế nào. Nhưng nếu bạn mắc phải căn bệnh này, bạn sẽ không thể làm trống không khí trong phổi nhanh như bạn muốn. Các bác sĩ gọi đây là giới hạn luồng không khí.

Nguyên nhân là gì?

Hiện có hai nguyên nhân chính gây ra khí phế thũng:

- Hút thuốc.

Hầu hết các trường hợp, thuốc lá là thủ phạm chính. Tuy nhiên các bác sĩ hiện không biết chính xác làm thế nào hút thuốc lại có thể phá hủy lớp lót túi khí, nhưng các nghiên cứu gần đây cho thấy những người hút thuốc đều có nguy cơ mắc bệnh khí thũng cao gấp sáu lần so với những người không hút thuốc.

Và cho dù kết quả nghiên cứu có như thế nào, thì hiện tại các bác sĩ vẫn không biết tại sao một số người hút thuốc lại bị khí phế thũng còn những người khác thì không.

Ngoài ra căn bệnh này hiện không có cách chữa trị, nhưng nếu bạn đang người hút thuốc, hãy từ bỏ thói quen này, bởi vì điều này có thể giúp giảm bớt tổn thương ở phổi của bạn.

- Thiếu AAT:

Alpha-1 antitrypsin (AAT) là một loại protein tự nhiên lưu thông trong máu của con người. Chức năng chính của nó là giữ cho các tế bào bạch cầu không gây tổn thương đến các mô bình thường. Và cơ thể cần những tế bào này để chống lại nhiễm trùng.

Hiện nay, ước tính có hàng trăm ngàn người trên thế giới được sinh ra bị thiếu AAT. Và nếu bạn bị thiếu AAT, các tế bào bạch cầu bình thường sẽ làm tổn thương phổi của bạn. Thậm chí nếu bạn hút thuốc, tác hại còn tồi tệ hơn.

Theo thời gian, hầu hết những người bị thiếu AAT nghiêm trọng đều phát triển khí phế thũng. Nhưng nếu bạn mắc phải căn bệnh này, bạn cũng có thể phát triển các vấn đề về gan.

Những nguyên nhân khác

Hút thuốc thụ động. Từ lâu các bác sĩ đã biết rằng việc tiếp xúc xung quanh khói thuốc lá (ngay cả khi bạn không phải là người hút thuốc) cũng có thể dẫn đến tổn thương phổi theo thời gian. Và một số nghiên cứu cho thấy những người tiếp xúc với lượng khói thuốc lá thường xuyên có tỷ lệ mắc bệnh khí thũng cao hơn.

Ô nhiễm không khí. Các nhà khoa học tin rằng điều này đóng một vai trò có thể dẫn đến căn bệnh này, nhưng thật khó để xác định. Bởi vì hầu hết mọi người đều tiếp xúc ô nhiễm (dù ít hay nhiều), nhưng khí phế thũng phải mất nhiều năm mới phát triển.