Khái niệm cơ bản về sỏi tuyến nước bọt

Sỏi tuyến nước bọt - còn được gọi là sỏi ống nước bọt - là một cấu trúc vôi hóa được hình thành bên trong một tuyến nước bọt hoặc ống dẫn nước bọt. Nó có thể ngăn chặn dòng nước bọt vào miệng.

Phần lớn sỏi ảnh hưởng đến các tuyến dưới hàm nằm ở sàn miệng. Đôi khi, sỏi cũng ảnh hưởng đến các tuyến mang tai, nằm ở bên trong má hoặc các tuyến dưới lưỡi, nhưng ít phổ biến hơn. Hầu hết các trường hợp mắc bệnh này thường có nhiều sỏi.

Nguyên nhân và triệu chứng sỏi tuyến nước bọt

Sỏi nước bọt hình thành khi một số chất trong nước bọt tích tụ trong ống dẫn hoặc tuyến nước bọt. Chúng chủ yếu chứa canxi. Tuy nhiên nguyên nhân chính xác gây ra căn bệnh này vẫn chưa được xác định. Nhưng các yếu tố góp phần vào việc sản xuất nước bọt ít đi hoặc nước bọt bị cô đặc có thể là yếu tố nguy cơ gây sỏi nước bọt. Những yếu tố này bao gồm mất nước, ăn uống kém và sử dụng một số loại thuốc như thuốc kháng histamine, thuốc huyết áp, thuốc tâm thần và thuốc kiểm soát bàng quang. Ngoài ra, chấn thương tuyến nước bọt cũng có thể gia tăng nguy cơ bị bệnh sỏi tuyến nước bọt.

Thông thường sỏi không gây ra bất kỳ triệu chứng gì khi chúng hình thành, nhưng khi sỏi (đạt đến kích thước lớn) làm tắc ống dẫn nước bọt, nước bọt tích tụ trong tuyến gây đau và sưng. Ngoài ra, người bệnh có thể cảm thấy đau, và nó có thể dần dần trở nên tồi tệ hơn. Theo thời gian viêm và nhiễm trùng trong tuyến có thể bị ảnh hưởng.

Chẩn đoán và điều trị sỏi tuyến nước bọt

Đầu tiên để chuẩn đoán căn bệnh này, bác sĩ sẽ kiểm tra sỏi bằng cách kiểm tra thể chất. Đôi khi các xét nghiệm cũng có thể được yêu cầu, chẳng hạn như X-quang, CT scan hoặc siêu âm.

Nếu sỏi được phát hiện, mục tiêu điều trị là loại bỏ nó. Đối với những viên sỏi nhỏ, việc kích thích nước bọt chảy bằng cách dùng một quả chanh hoặc kẹo chua có thể khiến đá tự trôi. Hoặc trong những trường hợp khác bác sĩ hoặc nha sĩ có thể xoa bóp hoặc đẩy viên đá ra khỏi ống dẫn.

Đối với những viên đá lớn, khó lấy hơn, các bác sĩ thường rạch một đường nhỏ trong miệng để lấy sỏi.

Hiện nay, các bác sĩ đang sử dụng một kỹ thuật mới và ít xâm lấn hơn gọi là nội soi sialendoscopy nhằm loại bỏ sỏi tuyến nước bọt. Phương pháp này được phát triển và sử dụng thành công ở Châu âu trong một thập kỷ, nội soi sialendos sử dụng các ánh sáng nhỏ, đưa vào lỗ mở của tuyến nước bọt trong miệng, để hình dung hệ thống ống dẫn nước bọt và xác định vị trí sỏi. Tiếp theo, sử dụng các dụng cụ vi mô, bác sĩ phẫu thuật có thể loại bỏ đá nhằm làm giảm tắc nghẽn. Thủ tục này được thực hiện dưới dạng gây mê toàn thân hoặc nhẹ, vì thế bệnh nhân có thể về nhà trong ngày.

Đối với những trường hợp bị tái phát sỏi hoặc tổn thương không thể hồi phục đối với tuyến nước bọt, phẫu thuật cắt bỏ có thể là điều cần thiết.