Huyết áp cao ở trẻ em
Hầu hết mọi người nghĩ về huyết áp cao, còn được gọi là tăng huyết áp, là một tình trạng ảnh hưởng đến người già. Nhưng huyết áp cao thực sự ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi - kể cả trẻ nhỏ.
Tại sao vấn đề huyết áp cao ở trẻ em ngày càng gia tăng? Bạn có thể làm gì để bảo vệ bé khỏi mối đe dọa này? Bước đầu tiên bạn cần làm là tìm hiểu tất cả những gì có thể gây ra huyết áp cao ở trẻ em, nguyên nhân, hậu quả và cách điều trị.
Huyết áp cao ở trẻ em là gì?
Huyết áp là lực của máu khi nó chảy qua các mạch cơ thể. Trong điều kiện bình thường, tim bơm máu qua các mạch khắp cơ thể. Các mạch sẽ mở ra và co lại khi cần thiết để giữ cho máu lưu thông tốt. Tuy nhiên, ở người bị tăng huyết áp, máu bị đẩy quá mạnh vào các mạch máu, điều này có thể gây tổn thương cho các mạch máu, tim và các cơ quan khác.
Người lớn dễ dàng biết được họ có bị huyết áp cao hay không chỉ bằng cách kiểm tra huyết áp và so sánh các con số với một biểu đồ đơn giản. Trẻ em cũng có các bài kiểm tra tương tự; tuy nhiên, việc giải thích các con số sẽ khó khăn hơn. Bác sĩ nhi khoa sẽ sử dụng các biểu đồ dựa trên giới tính, chiều cao và huyết áp của bé để xác định xem bé có bị huyết áp cao hay không.
Huyết áp cao ảnh hưởng đến trẻ em như thế nào?
Giống như ở người lớn, huyết áp cao ở trẻ em có thể dẫn đến những ảnh hưởng nghiêm trọng, lâu dài đối với sức khỏe, bao gồm:
- Bệnh tim.
- Bệnh thận.
- Đột quỵ.
Béo phì và huyết áp cao ở trẻ em
Các yếu tố nguy cơ gây huyết áp cao ở trẻ em bao gồm béo phì và tiền sử gia đình bị huyết áp cao. Bên cạnh đó các yếu tố nguy cơ khác có thể bao gồm các vấn đề y tế như ngưng thở khi ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ khác.
Béo phì được coi là nguy cơ chính đối với huyết áp cao ở trẻ em. Béo phì không chỉ khiến con bạn có nguy cơ bị huyết áp cao, mà còn đối với một loạt các vấn đề sức khỏe khác như bệnh tim và tiểu đường.
Nguyên nhân gây ra béo phì?
Đôi khi béo phì có thể được liên kết với các vấn đề sức khỏe khác. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, béo phì là do sự kết hợp của hai yếu tố:
- Ăn quá nhiều thức ăn. Nhiều đứa trẻ ăn quá nhiều thực phẩm hơn cơ thể chúng yêu cầu. Béo phì cũng có thể xảy ra khi chế độ ăn của bé có đầy đủ các loại thực phẩm không tốt, chẳng hạn như đồ ăn nhẹ không lành mạnh và đồ uống có đường. Vì lý do đó, nên bạn nên kiểm tra chất lượng cũng như số lượng thực phẩm mà bé tiêu thụ.
- Quá ít hoạt động. Nhiều trẻ em không tập thể dục đủ và dành hàng giờ mỗi ngày để xem tivi hoặc chơi game.
Điều trị huyết áp cao ở trẻ em
Hiện nay các nhà nghiên cứu vẫn đang cố gắng xác định biện pháp hiệu quả nhất để điều trị huyết áp cao ở trẻ em. Nói chung, điều trị huyết áp cao ở trẻ em không khác nhiều so với người lớn. Điều bạn cần làm là phối hợp chặt chẽ với bác sĩ để tìm ra kế hoạch điều trị hiệu quả nhất cho bé. Dưới đây là một số hướng dẫn chung:
- Thực hiện theo kế hoạch ăn kiêng DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension). Các phương pháp tiếp cận chế độ ăn uống để ngăn chặn tăng huyết áp (DASH), là một chế độ ăn uống bao gồm ăn ít chất béo và chất béo bão hòa, ăn nhiều loại trái cây, rau quả và thực phẩm ngũ cốc nguyên hạt. Ngoài ra hạn chế cho trẻ ăn muối cũng có thể giúp hạ huyết áp của bé. Một chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp bạn và bé tìm ra những cách đáp ứng những mục tiêu này mà không từ bỏ các loại thực phẩm yêu thích hoặc có hương vị tuyệt vời.
- Theo dõi cân nặng của bé. Thừa cân làm tăng nguy cơ phát triển huyết áp cao. Thực hiện theo kế hoạch ăn kiêng DASH và tập thể dục thường xuyên có thể giúp bé giảm cân. Hãy hỏi bác sĩ về cách thiết lập mục tiêu cho việc giảm cân của bé. Hoặc bác sĩ cũng có thể giới thiệu bạn đến các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác để được hỗ trợ về việc thiết lập kế hoạch giảm cân cho bé.
- Tránh khói thuốc lá. Khói thuốc lá có thể làm tăng huyết áp, nó cũng là tác nhân trực tiếp làm hỏng tim và mạch máu của bé. Vì vậy hãy bảo vệ bé khỏi khói thuốc lá - ngay cả khói thuốc lá thụ động.
- Dùng thuốc. Nếu huyết áp cao của bé trở nên nghiêm trọng hoặc không đáp ứng với thay đổi lối sống, bác sĩ có thể kê đơn thuốc. Tuy nhiên có thể mất một thời gian để tìm ra sự kết hợp phù hợp nhất của các loại thuốc để kiểm soát huyết áp cao và ít tác dụng phụ nhất. Sau đây là các loại thuốc dùng để điều trị huyết áp cao bao gồm:
- Thuốc lợi tiểu để giảm lượng chất lỏng trong máu bằng cách giúp cơ thể loại bỏ thêm natri.
- Các chất ức chế ACE, thuốc chẹn alpha, và thuốc chẹn kênh canxi giúp giữ cho các mạch máu siết chặt hơn.
- Thuốc chẹn beta ngăn cơ thể sản xuất hormone adrenaline. Adrenaline là một hormone gây căng thẳng. Nó khiến cho tim đập mạnh, nhanh hơn và cũng làm cho các mạch máu thắt chặt. Tất cả điều này khiến cho huyết áp cao hơn.
Những biện pháp giúp trẻ em kiểm soát huyết áp cao
Để giúp bé kiểm soát huyết áp cao, bạn chỉ cần làm theo kế hoạch của bác sĩ một cách cẩn thận. Ngoài ra, bạn có thể thực hiện những bước sau đây.
Giới hạn thời gian bé dành để chơi game và xem TV.
Thay đổi chế độ ăn uống và tập thể dục cho cả gia đình. Mọi người trong gia đình sẽ được hưởng lợi từ những thay đổi lành mạnh này.
Hãy chắc chắn rằng bé đã được kiểm tra huyết áp thường xuyên theo khuyến nghị của bác sĩ.
Mặt khác bạn có thể phối hợp với chuyên gia sức khỏe để phát triển một chương trình sức khỏe toàn diện, điều này có thể giúp bé kiểm soát huyết áp cao và tăng cường sức khỏe trong tương lai.