Hỏi đáp chuyên gia: Liệu pháp miễn dịch cho bệnh ung thư phổi di căn

Theo thống kê của Tổ chức y tế thế giới, ba khu vực có tỷ lệ mắc ung thư phổi cao nhất lần lượt là Bắc Mỹ, châu Âu và Đông Á. Tại Việt Nam nói riêng, theo công bố của Hội Y tế công cộng, mỗi năm nước ta có khoảng 40.000 trường hợp tử vong do thuốc lá. Cần lưu ý rằng, độ tuổi bắt đầu hút thuốc càng nhỏ thì thời gian hút thuốc càng dài, kéo theo đó là lượng thuốc hút càng lớn và tỉ lệ mắc ung thư phổi càng cao. Một khi ung thư đã lan ra ngoài phổi, chỉ có khoảng 5% số người sống sót sau 5 năm.

Nhưng phần lớn nhờ vào các loại thuốc trị liệu miễn dịch mới như Atezolizumab (Tecentriq), Durvalumab (Imfinzi), Nivolumab (Opdivo) và Pembrolizumab (Keytruda), những người mắc bệnh ung thư phổi di căn đang sống lâu hơn bao giờ hết.

Julie Brahmer

, một chuyên gia về ung thư phổi tại Trung tâm Ung thư Kims Johns Hopkins sẽ giải thích của các chuyên gia về cách hoạt động của liệu pháp miễn dịch và cách nó đã cải thiện triển vọng cho những người bị ung thư phổi di căn.

Làm thế nào là liệu pháp miễn dịch được sử dụng để điều trị ung thư phổi di căn?

Trả lời

: Liệu pháp miễn dịch được chấp thuận điều trị đầu tay cho bệnh nhân ung thư phổi di căn có nồng độ PDL-1 cao. PDL-1 là một loại protein mà một số bệnh ung thư phổi giải phóng để ngăn chặn hệ thống miễn dịch tấn công chúng. Mức PDL-1 càng cao, ung thư sẽ có khả năng đáp ứng hoặc co lại từ liệu pháp miễn dịch càng cao.

Ngày nay, các bác sĩ đang kết hợp các loại thuốc trị liệu miễn dịch với hóa trị liệu để xem liệu chúng ta có thể tăng cơ hội thu nhỏ khối u và kiểm soát ung thư lâu dài hay không. Điều đó đã mở rộng việc sử dụng liệu pháp miễn dịch cho bệnh nhân ung thư phổi di căn với mức độ PDL-1 thấp hơn, hoặc không có PDL-1 trong bệnh ung thư.

Liệu pháp miễn dịch hoạt động như thế nào so với các phương pháp điều trị ung thư cũ như hóa trị và xạ trị?

Trả lời

: Hóa trị và xạ trị tác động trực tiếp lên ung thư, bằng cách làm hỏng DNA của các tế bào ung thư hoặc bằng cách ngăn chúng phân chia. Liệu pháp miễn dịch sử dụng hệ thống miễn dịch của riêng bạn để điều trị ung thư.

Cơ thể chúng ta có một đường ngăn chặn hệ thống miễn dịch tấn công vào các tế bào khỏe mạnh. Một số bệnh ung thư sử dụng đường đó để ngăn chặn hệ thống miễn dịch tấn công chúng. Thuốc trị liệu miễn dịch ngăn chặn con đường này và cho phép hệ thống miễn dịch tấn công ung thư. Nó giống như lấy phanh ra khỏi hệ thống miễn dịch của bạn.

Liệu pháp miễn dịch giúp kéo dài sự sống của người bệnh ung thư phổi đáng kể như thế nào?

Trả lời

: Những người bị ung thư phổi di căn có thời gian sống trung bình là 12 tháng. Liệu pháp miễn dịch tăng gấp đôi thời gian sống sót chỉ hơn 2 năm.

Mặc dù không phổ biến, một số bệnh nhân bị ung thư phổi di căn có thể được chữa khỏi hoặc ung thư của họ có thể được kiểm soát rất tốt trong một thời gian dài. Được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi giai đoạn IV không còn đối diện với cái chết. Chúng ta chỉ cần tìm ra cách tinh chỉnh các liệu pháp để tăng cơ hội chữa trị và kéo dài sự sống.

Điều trị bằng liệu pháp miễn dịch ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống như thế nào?

Trả lời

: So với liệu pháp hóa trị, thì liệu pháp miễn dịch có rất ít tác dụng phụ và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các tác dụng phụ là hoàn toàn khác nhau, nhưng nói chung, liệu pháp miễn dịch dễ dung nạp hơn.

Tác dụng phụ của liệu pháp miễn dịch là gì?

Trả lời

: Tác dụng phụ phổ biến nhất là mệt mỏi. Các tác dụng phụ phổ biến tiếp theo là phát ban, ngứa và tiêu chảy, chúng ta có thể cho dùng steroid để điều trị. Khi bạn bắt đầu kết hợp các loại thuốc trị liệu miễn dịch để tăng khả năng hệ thống miễn dịch tấn công ung thư, thì sẽ thấy tỷ lệ tác dụng phụ cao hơn. Với liệu pháp miễn dịch, một số tác dụng phụ có thể kéo dài. Ví dụ, nếu hệ thống miễn dịch tấn công tuyến giáp của bạn, nhiều khả năng bạn sẽ cần phải sử dụng hormone tuyến giáp lâu dài. Cũng có tác dụng phụ tăng lên nếu bạn thêm thuốc trị liệu miễn dịch vào hóa trị.

Điều thú vị là, nếu bệnh nhân có các loại tác dụng phụ này và họ phải ngừng dùng thuốc điều trị miễn dịch, bệnh của họ vẫn có thể đáp ứng. Hệ thống miễn dịch có thể phát triển trí nhớ và tiếp tục kiểm soát ung thư, ngay cả khi bạn không còn nhận được thuốc.

Lý do tại sao những người bị ung thư phổi có tiến triển không nên điều trị liệu pháp miễn dịch?

Trả lời

: Bệnh nhân mắc một bệnh tự miễn hoạt động như ban đỏ, viêm khớp dạng thấp hoặc đa xơ cứng sẽ không thể dùng thuốc điều trị miễn dịch. Nó thực sự phụ thuộc vào mức độ xấu của bệnh tự miễn dịch của họ, và họ đang dùng loại thuốc nào để kiểm soát nó. Bạn phải có một cuộc thảo luận với bác sĩ về những ưu và nhược điểm của những loại thuốc này, và những rủi ro của việc bùng phát bệnh tự miễn của bạn.

Những người đã được ghép gan, tim hoặc phổi không thể dùng thuốc điều trị miễn dịch. Bởi vì điều đó làm kích thích hệ thống miễn dịch, nên có khả năng cơ thể không thích nghi với nội tạng cao hơn. Một người được ghép thận nên có một cuộc trò chuyện với bác sĩ của họ về việc họ có sẵn sàng quay lại chạy thận hay không và những rủi ro khác có liên quan.

Ở những bệnh nhân bị đột biến như eGFR (độ lọc cầu thận) hoặc ALK (thụ thể) trong bệnh ung thư, khả năng đáp ứng với thuốc điều trị miễn dịch là tương đối thấp. Chúng tôi muốn sử dụng các loại thuốc nhắm mục tiêu vào các đột biến đó trước tiên và lưu liệu pháp miễn dịch, kết hợp với hóa trị liệu.

Điều gì xảy ra nếu thuốc miễn dịch ngừng hoạt động? Có phương pháp điều trị khác không?

Trả lời

: Loại thuốc bạn dùng tiếp theo phụ thuộc vào những gì bạn đã nhận được trước đó. Ngay bây giờ, chúng ta thường sử dụng hóa trị trong tình huống đó, nhưng các thử nghiệm lâm sàng đang xem xét sự kết hợp của liệu pháp miễn dịch hoặc các cách khác để có được xung quanh điều trị kháng thuốc. Nếu việc điều trị đã ngừng hoạt động với bạn, thì bác sĩ có thể khuyến khích bạn tham gia một thử nghiệm lâm sàng đó là thử nghiệm kết hợp các loại thuốc khác nhau.