Dự phòng và điều trị hư đĩa đệm - thoái hóa đĩa đệm

V. DỰ PHÒNG VÀ ĐIỀU TRỊ

A. Đối với đau thắt lưng cấp

Điều quan trọng nhất là cho người bệnh nằm bất động tại giường trên phần cứng (không được nằm giường lò xo). Tư thế nằm: nằm ngửa, hai chân hơi co ở khớp gối và khớp háng bằng cách cho đệm ở dưới khoeo một cái gối dài, nhỏ; tránh ho, hắt hơi và các vận động đột ngột. Thời gian nằm bất động: từ 5 đến 7 ngày đối với những trường hợp đau vừa và nhẹ; từ 2 đến 3 tuần trong những trường hợp đau nặng, có kèm theo ít nhiều hội chứng rễ. Phần lớn trường hợp đau thắt lưng sẽ thuyên giảm nhanh chóng sau thời gian nằm bất động. Cần chú trọng đề phòng loét các điểm tỳ bằng cách trải trên phản cứng một lớp đệm vải mỏng mềm, trăn trở nhẹ nhàng, bệnh nhân vẫn ở tư thế nằm ngửa (bất động tương đối).

Tuy theo mức độ bệnh, có thể áp dụng các phương pháp khác phối hợp trong thời gian năm bất động như:

-  Phương pháp điều trị bằng sức nóng: chườm nóng bằng bó nến, khay nhiệt điện, gối ấm điện... áp vào vùng thắt lưng đau.

- Một số biện pháp giảm đau y học cổ truyền cũng có tác dụng tốt trong điều trị đau thắt lưng cấp và mạn như: chườm nóng bằng lá ngải cứu, cám rang, muối rang, châm cứu. Riêng bấm huyệt và xoa bóp có thể áp dụng nhưng cần tránh những tác động mạnh lên đoạn vận động cột sống trong giai đoạn cấp tính.

- Kéo giãn cột sống thắt lưng với lực kéo nhỏ (8 - 10kg), mỗi ngày 2 lần, mỗi lần từ 15 - 20 phút.

- Các phương pháp phong bế novocain và tiêm ngoài màng cứng bằng các thuốc corticoid và vitamin B12... Có thể áp dụng trong những trường hợp đau nặng, có hội chứng rễ, nhưng cần theo đúng chỉ định (xem phần điều trị thoát vị đĩa đệm)

-  Việc cho bệnh nhân vận động cột sống trở lại trong quá trình điều trị và sau thời gian nằm bất động đều phải tiến hành từng bước, có hướng dẫn cụ thể. Bệnh nhân có thể đau tái phát do vận động quá mức.

B. Đối với đau thắt lưng mạn

Mỗi đợt đau tái phát đều có thể áp dụng những biện pháp như đau thắt lưng cấp. Khi giai đoạn cấp đã ổn định, có thể cho điều trị lý liệu kết hợp. Điều quan trọng hơn cả là áp dụng những phương pháp dự phòng và hồi phục chức năng sẽ được trình bày ở những chương cuối. Các bài tập thể dục chuyên biệt cần được áp dụng trong giai đoạn này (xem phần điều trị thoát vị đĩa đệm).

Trong hội nghị quốc tế về "Bệnh lý cơ học" đã có nhiều công trình nghiên cứu về điều trị vật lý - Berbir (Li Băng) đã nhấn mạnh tới lợi ích của "kỹ thuật Laverneux - Winer (Australia) Tajch (Uruguay) đã điều trị đau thắt lưng mạn bằng phương pháp nắn chỉnh cột sống.