Đau ở bệnh xương khớp
Trong chuyên khoa Cơ Xương Khớp, người ta phân loại đau làm hai nhóm theo nguyên nhân.
- Đau kiểu cơ học:
Đau khi vận động, giảm khi nghỉ ngơi. Thường là triệu chứng gợi ý của các bệnh do thoái hóa (lão hóa) hay các bệnh do chấn thương. Như đã trình bày ở trên, cơn đau kiểu cơ năng thường xuất hiện vào ban ngày, khi người bệnh cử động. Bệnh nhân càng sử dụng phần cơ thể bị bệnh (làm việc, tập thể dục không phù hợp, xoa bóp quá mức) thì lại càng thấy đau hơn. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể có cảm giác đơ cứng vùng tay chân bị bệnh sau khi nghỉ ngơi một khoảng thời gian, nhưng triệu chứng cứng khớp thường không kéo dài quá nửa giờ.
- Đau kiểu viêm:
Đau chủ yếu về đêm, khi nghỉ ngơi, đôi khi làm bệnh nhân phải thức giấc vì đau. Thường xuất hiện vào giữa đêm, nhất là khi gần sáng. Đối với dạng bệnh tiến triển nặng thì triệu chứng đau có thể kéo dài suốt ngày đêm. Cơn đau không thuyên giảm khi bệnh nhân nằm nghỉ và đau thường xuyên khiến bệnh nhân mệt mỏi, mất ngủ, thậm chí bị căng thẳng thần kinh (stress). Đi kèm với triệu chứng đau còn có các biểu hiện lâm sàng của hiện tượng viêm, đó là các dấu hiệu sưng-nóng-đỏ. Bên cạnh đó, bệnh nhân còn có thể có triệu chứng cứng khớp xuất hiện vào sáng sớm, khi thức dậy và kéo dài nhiều giờ. Đây thường là biểu hiện của tình trạng viêm khớp cấp tính hoặc mãn tính do các nguyên nhân khác nhau. Cần lưu ý là những cơn đau dữ dội về đêm, đôi khi không thuyên giảm dù cho đã được điều trị tích cực với nhiều loại thuốc, đây có thể là biểu hiện của bệnh lý ác tính.
Về thời gian, người ta cũng phân ra thành hai nhóm:
- Đau cấp tính: Dưới 12 tuần.
- Đau mãn tính: Kéo dài trên 12 tuần.
Những bệnh xương khớp thường gặp gây đau kiểu cơ học:
- Loãng xương và biến chứng (gãy xương).
- Hoại tử xương.
- Thoái hóa khớp (gối, vai, cột sống, háng, v.v...)
- Bệnh lý gân và dây chằng.
- Hội chứng loạn dưỡng đau (giai đoạn loãng xương).
Những bệnh xương khớp thường gặp gây đau kiểu viêm:
- Nhiễm trùng xương khớp.
- Viêm khớp dạng thấp.
- Viêm khớp phản ứng.
- Viêm khớp do Gout.
- Thấp khớp cấp.
- Hội chứng loạn dưỡng đau (giai đoạn phù).
Điều trị các bệnh lý về xương khớp:
Điều trị nguyên nhân:
Tùy theo nguyên nhân mà bác sĩ sẽ cho bệnh nhân dùng những loại thuốc điều trị khác nhau (kháng sinh nếu là bệnh nhiễm trùng, thuốc hạ acid uric nếu là bệnh Gout, thuốc điều trị cơ bản của viêm khớp dạng thấp v.v...)
Điều trị triệu chứng:
Biện pháp không dùng thuốc:
+ Cho khớp nghỉ ngơi.
+ Tập luyện phù hợp, tùy theo bệnh lý và giai đoạn bệnh.
+ Vật lý trị liệu: Xoa bóp, các bài tập thụ động và chủ động, xung điện,...
+ Các vật dụng hỗ trợ: Gậy, nạng, đai,v.v...
+ Chế độ dinh dưỡng phù hợp.
Dùng thuốc:
+ Thuốc giảm đau thông thường.
+ Thuốc kháng viêm không steroid.
+ Corticoid.