Cholesterol cao dẫn đến xơ vữa động mạch như thế nào?

Mức cholesterol cao có thể dẫn đến động mạch bị tắc nghẽn, theo thời gian, sự tích tụ này (còn được gọi là mảng bám) gây ra xơ cứng động mạch hoặc xơ vữa động mạch. Vì vậy việc giữ cho cơ thể có mức cholesterol phù hợp, giúp giảm nguy cơ mắc phải các vấn đề gây ra bởi các động mạch bị tắc bao gồm đau tim và đột quỵ.

Nhưng điều gì dẫn đến cholesterol “xấu”? Và làm thế nào để điều trị cholesterol cao?

Cholesterol và xơ vữa động mạch: Mặt tốt và mặt xấu

Cholesterol là một loại chất béo được tìm thấy trong máu. Gan tạo ra nó bởi vì các tế bào và các cơ quan nhất định cần cholesterol. Cơ thể cũng có thể nhận được cholesterol từ một số thực phẩm. Nhưng nếu cơ thể nhận được cholesterol quá nhiều, chúng có thể gây ra những tổn hại nghiêm trọng, đặc biệt là bên trong các động mạch của cơ thể.

Một số người nghĩ rằng tất cả cholesterol đều xấu. Nhưng không phải vậy, vẫn có một loại cholesterol giúp cơ thể khỏe mạnh, còn được gọi là Cholesterol "tốt" hay HDL (High-density lipoprotein). Còn đối với cholesterol "xấu" hay LDL (Low-density lipoprotein), gây ra nhiều vấn đề bất ổn cho cơ thể.

Cholesterol "xấu" được gọi là LDL (Low-density lipoprotein) hoặc lipoprotein tỷ trọng thấp. LDL có thể làm hỏng các động mạch mang máu từ tim đến phần còn lại của cơ thể. Sau đó, khi tổn thương đã bắt đầu xuất hiện, LDL tiếp tục xâm nhập và xây dựng trong các thành động mạch.

Khi tích tụ được gia tăng, cơ thể cố gắng làm sạch chúng. Các tế bào bạch cầu và các loại tế bào khác (là một phần của hệ thống phòng thủ của cơ thể) sẽ tấn công sự tích tụ và loại bỏ nó. Nhưng theo thời gian, những tế bào và mảnh vỡ trở thành một phần của sự tích tụ. Qua nhiều năm chúng ngày càng lớn và hình thành nên mảng bám.

Cholesterol "tốt" được gọi là HDL (High-density lipoprotein) hoặc lipoprotein tỷ trọng cao. HDL lưu thông trong cơ thể, hoạt động như một nam châm cholesterol. HDL thu thập cholesterol xấu và di chuyển nó ra khỏi động mạch. Cuối cùng, phần lớn cholesterol được loại bỏ khỏi cơ thể, được chuyển đến các mô như gan hoặc được sử dụng để tạo ra hormone.

Khi các mảng bám phát triển bên trong các động mạch, cuối cùng chúng bắt đầu chặn dòng máu. Một số mảng bám giàu LDL phát triển một cách chậm chạp, và có kiểm soát. Mặc dù cuối cùng chúng có thể thu hẹp các động mạch (đủ để gây ra các triệu chứng), nhưng cơ thể thường có thể thích nghi. Và loại tắc nghẽn này hiếm khi gây ra các cơn đau tim.

Nhưng các mảng bám khác lại không ổn định. Các tế bào bạch cầu và các tế bào khác được cơ thể gửi đến để tiêu thụ các mảng bám cũng giải phóng các enzyme. Những enzyme này hòa tan một số mô gọi là collagen, ngăn cho các mảng bám tích tụ lại với nhau. Và khi điều này xảy ra, mảng bám có thể bị vỡ. Sau đó các mảnh vụn từ nó có thể khiến cho cục máu đông hình thành bên trong động mạch. Đôi khi, trong vòng vài phút, cục máu đông này có thể chặn máu đi đến tim hoặc não và gây ra cơn đau tim hoặc đột quỵ.

Điều trị cholesterol: Giảm cholesterol “xấu”, gia tăng cholesterol “tốt”

Khi mức cholesterol tăng cao hơn, khả năng nhiều mảng bám sẽ hình thành. Mối liên hệ giữa cholesterol và các tình trạng đe dọa tính mạng, làm cho việc điều trị cholesterol cao được ưu tiên hàng đầu. Hiện nay thuốc và thay đổi trong lối sống đều có thể cải thiện mức cholesterol cũng như giảm nguy cơ mắc bệnh xơ vữa động mạch:

• Tập thể dục có hoặc không giảm cân, làm tăng mức cholesterol HDL (có lợi) và giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ.
• Một chế độ ăn nhiều chất xơ và ít chất béo có thể làm giảm cholesterol LDL (có hại).
• Cá béo và các thực phẩm khác có nhiều axit béo omega 3 có thể làm tăng cholesterol HDL (có lợi).
• Statin là loại thuốc thường được kê đơn thường thấy nhất cho cholesterol cao. Thuốc có thể làm giảm đáng kể cholesterol LDL (có hại) tới 60% hoặc hơn. Thuốc cũng có thể gia tăng HDL.

Các nghiên cứu gần đây cho thấy liệu pháp statin có thể làm giảm tỷ lệ đau tim, đột quỵ và tử vong do xơ vữa động mạch. Nhưng để có hiệu quả, statin chỉ là một phần của chiến lược cá nhân hóa lớn hơn mà bạn và bác sĩ cần thực hiện cùng nhau. Trong số những yếu tố khác, chiến lược này sẽ dựa trên mức độ rủi ro của bạn đối với cơn đau tim và đột quỵ cũng như các lựa chọn lối sống cá nhân của riêng bạn.

Nếu bạn nhận thấy hoặc nghi ngờ cholesterol của bạn đang tăng cao hoặc nếu bạn có tiền sử gia đình bị cholesterol cao, hãy nói chuyện với bác sĩ về những biện pháp mà bạn có thể hạ thấp nó.