Cháy Nắng
Cháy nắng là tình trạng gì?
Cháy nắng là tình trạng da bị tổn thương do tiếp xúc quá mức với bức xạ ánh nắng mặt trời trong một thời gian dài mà không có sự bảo vệ. Đối với những vùng da bị cháy nắng nhẹ có thể chuyển sang màu đỏ, sậm hơn so với vùng da được bảo vệ bởi quần áo hay bất kỳ vật dụng nào khác. Tuy nhiên, nếu bị cháy nắng ở cấp độ nặng, da sẽ phát ban đỏ, kèm theo hiện tượng nóng rát khó chịu. Và biến chứng nguy hiểm hơn khi bị cháy nắng có thể là mắc bệnh viêm da hoặc ung thư da.
Nguyên nhân gây ra tình trạng cháy nắng là gì?
Hiện tại sau khi tiếp xúc với tia cực tím, sắc tố da ngay lập tức trải qua hai sự thay đổi bao gồm sắc tố màu nâu đen (IPD, hiện tượng Meirosky) và trì hoãn quá trình hình thành sắc tố.
Trong đó:
- IPD (sắc tố làm sậm màu da ngay lập tức) không có tác dụng bảo vệ da, và sắc tố này sẽ tăng tối đa trong vòng vài giờ sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời chỉ để phân phối lại các melanin đã có trong da, dẫn đến những thay đổi chuyển hóa.
- Quá trình trì hoãn hình thành sắc tố, có thể gây ban đỏ ở cấp độ tế bào. Chỉ cần một tia UV-B sẽ từ từ gây sạm da chậm trong 2-3 ngày sau khi tiếp xúc.
Mặc dù quá trình gây sạm da giúp bảo vệ cơ thể khỏi những chấn thương do ánh nắng mặt trời, nhưng da vẫn thiệt hại ở lớp biểu bì và hạ bì.
Đối với vùng da bị cháy nắng do tia UV sẽ xuất hiện ban đỏ và giảm tế bào langerhan cùng các tế bào mast, những tế bào này đóng một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch cơ thể.
Tuy nhiên phản ứng da ở mỗi người sẽ khác nhau khi tiếp xúc với ánh sáng.
Sau đây là một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải tình trạng này, chẳng hạn như:
- Có làn da nhợt nhạt và mái tóc màu sáng.
- Sống trên núi hoặc ở một nơi gần mặt trời hơn.
- Một số loại thuốc gây cháy nắng mạnh.
- Rám nắng nhân tạo cũng làm tăng nguy cơ tổn hại da. Các thiết bị làm này có thể gây ra khối u ác tính. Từ 4-6 giờ chiều, cường độ tia UV-B lớn gấp 2-4 lần so với sáng sớm và chiều tối. Vì vậy, mọi người nên mặc quần áo chống nắng trong các khoảng thời gian này trong ngày. Mặc dù các nghiên cứu khác cũng cho thấy từ 10 sáng đến 2 giờ chiều, da tiếp xúc khoảng 65% tia UV.
Những triệu chứng của tình trạng cháy nắng là gì?
Cho đến nay dấu hiệu cháy nắng do tia UV-B (bức xạ cực tím có trong mặt trời) bắt đầu xuất hiện sau 6 giờ tiếp xúc và rõ ràng hơn từ 12 - 24 giờ. Và những triệu chứng sẽ xuất hiện sớm hơn tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng khi tiếp xúc nhiều với ánh sáng.
Thông thường triệu chứng thường thấy nhất là các ban đỏ kèm theo đau và trong trường hợp nặng hơn tình trạng này còn gây ra những triệu chứng khó chịu, bao gồm:
- Phồng rộp trên diện rộng.
- Tình trạng phù thường xảy ra ở các chi và khuôn mặt.
Những triệu chứng khác của cháy nắng có thể gồm:
- Ớn lạnh.
- Sốt.
- Buồn nôn.
- Nhịp tim nhanh.
- Hạ huyết áp.
Những triệu chứng này có thể kéo dài trong một hoặc hai tuần đối với trường hợp nặng. Khoảng một tuần sau khi bị cháy nắng, da thường bong vảy, ngay cả ở những khu vực không bị rộp.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Mọi người nên liên hệ với bác sĩ nếu có những dấu hiệu sau:
- Nếp nhăn và những thay đổi khác về da như lão hóa da.
- Vấn đề về mắt, như đục thủy tinh thể, gây khó khăn khi nhìn.
Đã có nhiều nghiên cứu cho thấy việc tiếp xúc quá mức với tia UV trong thời gian dài có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng, đặc biệt tình trạng phỏng rộp do cháy nắng sẽ làm tăng gấp đôi nguy cơ gây ung thư da.
Hiện có nhiều loại ung thư da khác nhau. Hầu hết các loại này có thể được điều trị dễ dàng nhưng tình trạng cháy nắng sẽ làm tăng nguy cơ mắc một loại bệnh nghiêm trọng: U ác tính.
Những phương pháp điều trị tình trạng cháy nắng là gì?
Hiện nay để điều trị tình trạng cháy nắng nhẹ có thể sử dụng các cách sau:
- Dùng một loại thuốc giảm đau.
- Sử dụng kem dưỡng hoặc phun trên da để điều trị cháy nắng, những sản phẩm này thường chứa lô hội hoặc một loại thuốc tê.
- Tránh ánh nắng mặt trời cho đến khi hết các triệu chứng đau và đỏ da.
Bên cạnh đó mọi người cũng có thể ngăn ngừa cháy nắng bằng cách:
- Tránh ánh nắng mặt trời giữa trưa.
- Tìm kiếm bóng râm.
- Mặc quần áo chống nắng khi ra đường vào ban ngày.
- Dùng kem chống nắng.
- Không tắm nắng.